Richard Koch’un Financial Times Strateji Rehberi kitabını Ümit Şensoy dilimize aktardı. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’nın okuyucuya ulaştırdığı çalışma, tam anlamıyla bir başucu kitabı. Kitap bize, çağımızın çok dinamik iş yaşamında, rakiplerimizden bir adım ileride olabilmenin yolları ve yöntemleriyle ilgili zihinsel araçlar sunuyor.
bir kitabın izini sürerken amacımız ne olmalı?
Strateji, yaşam yarışında rakiplerle karşılaştığımızda, onlardan daha farklı yol ve yöntemler kullanarak bir adım önde durma arayışının adıdır. Okuduğumuz kitap "strateji kurgulama rehberi" olma iddiasındaysa, okuyucu olarak, değişen dünya koşullarında "strateji kurgulamanın yeni yol ve yöntemlerini" arama hakkımız vardır. Kitap böyle bir "merkez düşüncenin" oluşmasına, olgunlaşmasına ve çoğaltılmasına katkı yapıyorsa amaca uygundur; okuma emeğini hak eder.
Richard Koch’un yazdığı, Ümit Şensoy’un dilimize aktardığı, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları’nın okuyucuya ulaştırdığı Financial Times Strateji Rehberi kitabını özenle okuyanların aşağıda özetlenen hususlar dikkatlerini çekecektir:
Strateji “güç” yaratır; yaşamımızı iyi yönde düzenlememize yardımcı olur; yeni ürün ve hizmet üretimindeki etkileriyle huzur ve güvenin oluşmasına katkı yaparak toplumsal değeri yükseltir. Strateji, bütün paydaşların yararını artırıcı etkiler yaratmanın bilinen önemli araçlarından biridir.
Strateji "farklı yol ve yöntemler bulma çabasıdır." Farklı yol ve yöntemler ararken, iş süreçlerini iyi kavrayabilmek için gerekli özeni, araç-gereçleri kullanma becerisini öne çıkarır.
Strateji, "fırsat alanlarını" değerlendirmenin yolunu aydınlatırken, "tehlikeleri en az maliyetle savuşturmanın" da yollarını bulmamıza yardımcı olur.
Stratejiyi yönetenler, çalışanlar, tedarikçiler, müşteriler ve etkileşim içinde olduğumuz aktörler birlikte kurgular.
Strateji, statik bir olgu değildir; dinamiktir. Sürekli değişen koşullara uyum sağlamanın aracı olduğu için dinamik olmak zorundadır.
Strateji kurgulama, belli bir disiplinde derinleşmeyle sınırlı değildir; çok disiplinlidir, indirgemeci değil bütünsel bakış gerektirir.
Strateji risklidir; sürekli yenilenmelidir: koşullara göre ölçeklendirme aracıdır; rekabet üstünlüğü yaratır, öncelik belirlemeyi kolaylaştırır; hızlı büyüme ve gelişmenin anahtarıdır; liderlerin kusurlu kararlarının olumsuz etkilerini azaltır, pazarın sürprizlerini en aza indirir; performans ölçümüne olanak sağlar ve net anlatıldığı için ilgili herkesin anlayacağı açıklıkta olmalıdır.
strateji nasıl kurgulanır?
Strateji kurgularken, öncelikle yarattığı "farklılık" netleştirilmeli. Çekirdek müşterilerin saptanması, ürün segmentlerine hâkim olma kadar müşteri segmentlerinin analizi, iş birimine göre stratejinin etkileri, merkezi yönetim tercihleri, üretilecek değerin ölçülmesi gibi bir dizi çaba strateji kurgulamanın bileşenleridir.
Strateji kurgulama zor bir iş değildir. Bütün sorun, iş süreçlerinin nasıl işlediği, işgücü profilleri ihtiyacının nasıl oluştuğu ve ekosistem içinde yer alan aktörlerin beklentilerinin ne olduğunu iyi analiz etmektir.
Görece pazar payı, "firmanızın o segmentteki pazar payı ya da cirosunun segmentteki en büyük rakibinizin pazar payı ya da cirosuna bölünmesidir." Rekabette konumlanmak için, segmentteki görece pazar payını, pazar payındaki genel eğilimi, segmentte beklenen yıllık büyümeyi, segmentlerde kullanılan sermaye getirisini alanlarında bilgimiz ne kadar netse başarı da o denli büyük olacaktır.
maddi ve kültürel zenginlik üretmek
Temel amacın, maddi ve kültürel zenginlik üreterek insan yaşamını kolaylaştırmak olduğunu her vesilede paylaşıyoruz. Strateji rehberi bize "zenginlik üretiminin yaratıcı bir iş olduğunu" anımsatıyor. Bireylerin, toplulukların ve toplumların hayal güçlerini kullanarak beklentiler oluşturması, sonra da o beklentilere erişmek için örgütlenmesi gerekiyor. Pazar nişlerini aramak, insani inovasyonları kaldıraç olarak kullanmak, bir ekoloji oluşturarak bağlantı, iletişim ve etkileşim kaynaklarını iyi değerlendirmek her zaman önemli, ama büyük dönüşümlerin yaşandığı günümüzde daha da önemli.
Richard Koch, strateji kurgulayarak kaynaklarımızı etkin biçimde değerlendirmek için değişen koşullarda, değişen iş süreçlerinde ve değişen işgücü profilleri bağlamında iş gündemini sorguluyor. Bize, maddi ve kültürel zenginlik üretmek için stratejiyi bir araç olarak nasıl kullanmak gerektiğini hem tarihsel süreci analiz ederek hem günün durumsal değerlendirmesini yaparak hem de gelecek kurgusu üzerinde anlatmaya çalışıyor.
Kitabın "Stratejik Düşünceler" bölümünde, kavramın önde gelen düşünce insanı ve uzmanların zihninde nasıl evrildiğini de özetliyor.
Büyük gücün içimizde yaratılabildiğini, çağımızın bizi iletişim, ulaşım ve etkileşim alanında alabildiğine yaklaştırdığını unutmamalıyız. Yeni dünya koşulları bizi yaklaştırdığı kadar da yarıştırıyor –rekabet ettiriyor–. Bireyler, topluluklar ve toplumlar arasında rekabet kaçınılmaz olduğuna göre, rakiplerimizle eş düzeyi korumak ya da bir adım öne geçmek gerektiğinde "strateji kurgusu" önemli zihinsel araçlarımızdan biri olacaktır.
bilgi çağında stratejinin özü
RIchard Koch’un Financial Times Strateji Rehberi, bir kitap tanıtım yazısını zorlayan bir içeriğe sahip. Yaşamın çok önemli bir bölümünü işyerlerinin rekabet gücünü anlamak ve anlatmak için ayırmış biri olarak size bu kitabı neden okumanız gerektiğini özetle paylaşmak istiyorum:
Birincisi, işyerlerinde strateji konusunda bu kitapta adı geçen strateji geliştiren düşünce insanlarının çoğunun ya kitabını ya da bir yazısını okudum. Strateji Rehberi’ni okurken bakış açımı belirleyen kuramları, varsayımlarımdan oluşan modellerimi ve bizi hedeflerimize götüren metotlarımı sürekli sorgulamam gerektiğini zihnimde daha da netleştirdim.
İkincisi, temel amacın kaynaklarımızı etkin kullanarak maddi ve kültürel zenginlik üreterek insan yaşamını kolaylaştırmak olduğunu anladım. Yaşamın her döneminde kendine özgü ekosistemler oluşur. "Strateji kurgulama", fiziki ve zihinsel araçlarımızı farklılaştırdığını daha derinliğine içselleştirmemizi sağlar.
Üçüncüsü, yaşamın sürekli değişim ve dönüşüm gerektirdiğini; bu iki kavrama yüklenen değerleri iyice sorgulamazsak, bizi rakiplerimize göre bir adım önde tutacak tam ve doğru strateji kurgulayamayacağımızı kitap bize değişik örneklerle öğretiyor.
Dördüncüsü, Strateji Rehberi gibi kitapları başucunda tutmak; günlük gelişmelerle ilgili yaptığımız "durum değerlendirmelerinde" kitaptaki araçları kullanarak işimizi kolaylaştırmak gerektiğini tekrar tekrar teyit ettim.
Beşincisi, çağımızın temel özelliği olan hızlı değişimi kavramak için veriye erişme, veriyi ehlileştirme, varsayımları sürekli sorgulanan modeller oluşturma, işimizi kolaylaştıracak metotlar bulmanın her dönemde geçerli olduğunu çarpıcı biçimde bir kez daha hatırladım.
Özetle, Richard Koch’un kitabı bir kez okunup içeriği anlaşıldıktan sonra yaşam pratiğinde ona dönüşler yapılabilecek bir eser.
Konfüçyüs, yaşamın binlerce kareden oluştuğunu; kendisinin sadece bir kareyi öğretebileceğini, geriye kalanını öğrenme isteğimize bağlı olduğunu söyler. Koch da bize bir kareyi öğretiyor; öteki karelerde ihtiyacımız olan teknik ve sosyal becerilere erişmek için yol ve yöntem gösteriyor. Yararlanıp yararlanmamak ise bize kalan bir sorumluluk.
FInancIal TImes Strateji Rehberi, Richard Koch, Türkçesi: Ümit Şensoy, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
