KOBİ’lerin tanımı, nitelikleri ve sınıflandırılması, Türkiye’de Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) tarafından belirlenen yönetmeliklerle düzenlenmektedir.
Ekonomik koşulların hızla değişmesi, enflasyon oranlarının yükselmesi, işletmelerin iş hacimlerinin genişlemesi ve küresel rekabetin artması gibi faktörler, KOBİ tanımının düzenli olarak güncellenmesini gerektirmektedir.
Ekonomik koşullara uyum sağlamak ve daha fazla işletmenin devlet desteklerinden yararlanmasını sağlamak amacıyla 2025 yılında KOBİ tanımının yeniden yapılandırılması bağlamında başlatılan çalışmaları olumlu bulanlardanım.
İş yaşamımın 30 yılını KOBİ’lerle geçiren biri olarak gerek bilgi ve deneyimlerimden gerekse açık kaynaklardan yararlanarak hazırladığım bu yazımda görüş ve önerilerimi ilgilenenlerin bilgisine iki bölümde sunuyorum..
KOBİ tanımı ve mevcut durum
Türkiye’de KOBİ’lerin tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik ile tanımlanmaktadır.
2023 yılında yapılan son güncelleme ile KOBİ’ler, yıllık 250’den az çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 500 milyon TL’yi aşmayan işletmeler olarak sınıflandırılmıştır.
KOBİ’ler, büyüklüklerine göre üç kategoriye ayrılır:
- Mikro İşletmeler: Yıllık 10’dan az çalışan istihdam eden ve net satış hasılatı veya mali bilançosu 10 milyon TL’yi aşmayan işletmeler.
- Küçük İşletmeler: Yıllık 50’den az çalışan istihdam eden ve net satış hasılatı veya mali bilançosu 100 milyon TL’yi aşmayan işletmeler.
- Orta Büyüklükteki İşletmeler: Yıllık 250’den az çalışan istihdam eden ve net satış hasılatı veya mali bilançosu 500 milyon TL’yi aşmayan işletmeler.
Bu tanım, işletmelerin KOSGEB desteklerinden, devlet teşviklerinden ve diğer finansal avantajlardan yararlanabilmesi için temel bir çerçeve sunar.
Ancak, ekonomik dinamikler ve işletmelerin büyüme hızları, bu tanımın sık sık gözden geçirilmesini gerektirir.
Çeşitli platformlarda yer alan bilgilerde, YOİKK’in 2025 Eylem Planı’nda KOBİ tanımının güncellenmesinin ve Kredi Garanti Fonu (KGF) kredilerinin kredi büyüme sınırlamasından muaf tutulmasının planlanmakta olduğu bilgisi yer almakta.
Bu değişikliklerle, KOBİ’lerin ekonomik dalgalanmalara karşı dirençlerini artırmayı ve rekabet güçlerini güçlendirmeyi hedeflediği anlaşılmakta.
- Daha fazla işletmenin KOBİ desteklerinden yararlanması
2025 yılında KOBİ tanımındaki mali sınırların artırılması, daha fazla işletmenin KOBİ statüsüne girmesini sağlayacaktır.
Türkiye’de yüksek enflasyon oranları ve ekonomik büyüme, işletmelerin ciro ve bilanço rakamlarını hızla artırmaktadır.
Mevcut sınırlar, bazı işletmelerin KOBİ statüsünü kaybetmesine neden olmakta ve bu işletmeler devlet desteklerinden mahrum kalmaktadır.
Yeni tanım ile daha geniş bir işletme yelpazesinin KOSGEB, TÜBİTAK ve Ticaret Bakanlığı gibi kurumların sunduğu hibe, kredi ve teşvik programlarından faydalanması mümkün olacaktır.
Faydalar:
- Finansal Desteklere Erişim: KOSGEB’in 2025 yılında devreye aldığı “Küresel Rekabetçilik Destek Programı” ve “Kapasite Geliştirme Destek Programı” gibi yeni destekler, daha fazla işletmenin finansman olanaklarına erişmesini sağlayacaktır.
Örneğin, 50 milyon TL üst limitli ve 36 aya kadar vadeli finansman için 20 puanlık geri ödemesiz faiz/kâr payı desteği, KOBİ’lerin büyüme projelerini finanse etmesine yardımcı olacaktır.
- İhracat ve İnovasyon Destekleri: Yeni tanım, KOBİ’lerin uluslararası pazarlara açılmasını destekleyen “Yurtdışı Pazar Araştırmaları Desteği” ve “IPARD III Programı” gibi teşviklerden daha geniş bir işletme kitlesinin yararlanmasını sağlayacaktır.
Bu, özellikle tarım, gıda ve kırsal kalkınma alanlarında faaliyet gösteren KOBİ’ler için önemlidir.
- İstihdamı Koruma Programı: 2025 yılında başlatılan “İstihdamı Koruma Programı” ile tekstil, konfeksiyon, deri ve mobilya sektörlerinde faaliyet gösteren KOBİ’lere, istihdamı korumaları durumunda çalışan başına aylık 2.500 TL destek sağlanacaktır.
Yeni tanım, bu sektörlerdeki daha fazla işletmenin bu teşvikten faydalanmasını mümkün kılacaktır.
- Finansal sürdürülebilirlik ve kredi erişiminin artması
KOBİ tanımının güncellenmesi, işletmelerin finansal sürdürülebilirliğini güçlendirecek ve Kredi Garanti Fonu (KGF) aracılığıyla sağlanan kredilere erişimi kolaylaştıracaktır.
Platformlarda yer alan paylaşımlara göre, 2025 Eylem Planı kapsamında KGF kredilerinin kredi büyüme sınırlamasından muaf tutulması planlanmaktadır.
Bu, KOBİ’lerin daha yüksek limitli kredilere erişmesini sağlayarak büyüme ve yatırım kapasitelerini artıracaktır.
Faydalar:
- Düşük Faizli Krediler: KGF kefaletiyle sağlanan krediler, KOBİ’lerin düşük faiz oranlarıyla finansmana erişimini kolaylaştıracaktır.
Bu, özellikle sermaye yoğun yatırımlar yapmak isteyen KOBİler için büyük bir avantajdır.
- Kredi Büyüme Sınırından Muafiyet: KOBİ kredilerinin kredi büyüme sınırlamasından muaf tutulması, bankaların KOBİ’lere daha fazla kredi tahsis etmesini teşvik edecektir.
Bu, işletmelerin nakit akışını düzenlemesine ve ekonomik dalgalanmalara karşı dirençlerini artırmasına olanak tanıyacaktır.
- Sürdürülebilirlik Yatırımları: KOSGEB’in sürdürülebilirlik odaklı kredileri, Merkez Bankası’nın kredi büyüme sınırından muaf tutulmaktadır.
Yeni tanım, daha fazla KOBİ’nin bu tür yatırımlara erişmesini sağlayarak yeşil dönüşüm ve dijitalleşme projelerini destekleyecektir.
Önümüzdeki hafta konuya devem edeceğim.
