Uluslararası Enerji Ajansı’nın (UEA)’nın yeni Dünya Enerji Görünümü 2023 (WEO-2023) raporuna göre, bugün yaşanan büyük değişimler, bu on yılın sonunda oldukça farklı bir küresel enerji sisteminin oluşmasına yol açacak.
Güneş, rüzgar, elektrikli araçlar ve ısı pompaları gibi temiz enerji teknolojilerinin olağanüstü yükselişi, fabrikalar ve araçlardan ev aletleri ve ısıtma sistemlerine kadar her alanda büyük bir dönüşüm başlatacak.
Enerji analizi ve projeksiyonları konusunda en yetkili küresel kaynak olan Dünya Enerji Görünümü’nün (WEO) son raporu, 2030 yılında temiz teknolojilerin bugüne kıyasla çok daha büyük bir rol oynayacağı bir enerji sistemini tanımlıyor.
Buna göre, dünya genelinde yollarda neredeyse 10 kat daha fazla elektrikli araç olacak; güneş enerjisi şu anda ABD’nin tüm elektrik sisteminden daha fazla elektrik üretecek; yenilenebilir enerji kaynaklarının küresel elektrik kaynakları arasındaki payı bugün yüzde 30 civarındayken yüzde 50’ye yaklaşacak; ısı pompaları ve diğer elektrikli ısıtma sistemleri küresel olarak fosil yakıtlı kazanları geride bırakacak; ve yeni açık deniz rüzgar projelerine, yeni kömür ve gaz yakıtlı enerji santrallerinden üç kat daha fazla yatırım yapılacak.
Tüm bu artışlar sadece dünya genelindeki hükümetlerin mevcut politika düzenlemelerine dayanıyor. Eğer ülkeler ulusal enerji ve iklim taahhütlerini zamanında ve eksiksiz olarak yerine getirirlerse, temiz enerji alanındaki ilerleme daha da hızlanacak. Bununla birlikte, küresel ısınmayı 1,5 derece ile sınırlama hedefini canlı tutmak için daha da güçlü önlemlere ihtiyaç duyulacak.
Ne kadar erken olursa o kadar iyi
UEA İcra Direktörü Fatih Birol’un yorumları şöyle: “Temiz enerjiye geçiş dünya çapında gerçekleşiyor ve bu durdurulamaz. Bu bir ‘eğer’ sorusu değil, sadece ‘ne kadar yakında’ sorusu – ve ne kadar erken olursa hepimiz için o kadar iyi. Hükümetlerin, şirketlerin ve yatırımcıların temiz enerji geçişlerini engellemek yerine arkalarında durmaları gerekiyor. Yeni endüstriyel fırsatlar ve istihdam, daha fazla enerji güvenliği, daha temiz hava, evrensel enerji erişimi ve herkes için daha güvenli bir iklim gibi muazzam faydalar söz konusu. Günümüzde geleneksel enerji piyasalarında süregelen gerginlik ve dalgalanmalar dikkate alındığında, petrol ve gazın dünyanın enerji ve iklim geleceği için güvenli ya da emniyetli seçenekleri temsil ettiği iddiaları her zamankinden daha zayıf görünüyor. Her ülkenin kendi yolunu bulması gerekiyor, ancak temiz enerji geçişlerini hızlandırmak için uluslararası işbirliği çok önemli” dedi. Özellikle emisyonların azalma hızı, büyük ölçüde dünyanın hızla büyüyen ekonomilerinin artan enerji talebini karşılamak için sürdürülebilir çözümleri finanse etme becerimize bağlı olacak.”
5 ADIMLIK KÜRESEL STRATEJİ
WEO-2023, 2030 yılına kadar dünyayı rayına oturtmak için, başarılı bir COP28 iklim değişikliği konferansı için de temel oluşturabilecek beş ana sac ayağından oluşan küresel bir strateji öneriyor. Bunlar:
- Küresel yenilenebilir kapasitenin üç katına çıkarılması;
- Enerji verimliliği iyileştirme oranının iki katına çıkarılması;
- Fosil yakıt operasyonlarından kaynaklanan metan emisyonlarının yüzde 75 oranında azaltılması;
- Yükselen ve gelişmekte olan ekonomilerde temiz enerji yatırımlarının üç katına çıkarılması için yenilikçi, büyük ölçekli fi nansman mekanizmaları;
- Karbonu tutulmayan kömür yakıtlı enerji santrallerinin yeni onaylarının sona erdirilmesi de dahil olmak üzere fosil yakıtların kullanımında düzenli bir düşüşün sağlanması.
2030’UN DÜNYASI NASIL OLACAK?
- Dünya çapında yollarda neredeyse 10 kat daha fazla elektrikli otomobil olacak.
- Solar paneller, şu anda tüm ABD elektrik sisteminin ürettiğinden daha fazla elektrik üretecek.
- Yenilenebilir enerji kaynaklarının küresel elektrik kaynakları arasındaki payı yüzde 50’ye yaklaşacak.
- Yenilenebilir enerji kaynakları, yeni eklenecek enerji üretim kapasitesinin yüzde 80’ine katkıda bulunacak ve güneş enerjisi tek başına bu genişlemenin yarısından fazlasını oluşturacak.
- Isı pompaları ve diğer elektrikli ısıtma sistemleri dünya genelinde fosil yakıtlı kazanları geride bırakacak.
- Yeni açık deniz rüzgar projelerine, yeni kömür ve gaz santrallerinden üç kat daha fazla yatırım yapılacak.
- Fosil yakıtların küresel enerji arzındaki on yıllardır yüzde 80 civarında seyreden payı 2030 yılına kadar yüzde 73’e düşecek.
