Canan SAKARYA / ANKARA
Kamuoyunda etki ajanlığı olarak bilinen Türk Ceza Kanununda casuslukla ilgili yeni bir suç ihdas edilmesini öngören tartışmalı düzenleme bu hafta Meclis gündemine geliyor. AK Parti’nin casuslukla daha etkin mücadele edilmesi amacıyla getirildiğini belirttiği düzenleme, muhalefet partileri tarafından gazeteciler, sivil toplum kuruluşları ve muhalifler üzerinde baskı oluşturarak ifade ve basın özgürlüğünü kısıtlama riski taşıdığı gerekçesiyle eleştiriliyor. TÜSİAD’ da düzenlemeye ilişkin olarak “Çok sayıda belirsizlik içeren yeni suç tarifinin herkes için güvensiz ve öngörülemez bir ortam yaratması riski bulunmaktadır” uyarısında bulundu.
Meclis Genel Kurulu’nda bu hafta görüşülecek Noterlik Kanun teklifinde yer alan düzenlemeye şerh koyan muhalefet partileri, maddenin tekliften geri çekilmesini istedi. CHP karşı oy yazısında, “Böyle bir maddeyle bir cadı avı dönemi başlayacak” ifadelerine yer verirken, İYİ Parti temel hak ve özgürlüklere kolayca müdahalenin yolunun açılacağını kaydetti. DEM Parti ise düzenlemenin toplumsal muhalefete ve siyasi parti faaliyetlerine dönük olarak kullanılacağını savundu.
“Anayasaya aykırı”
Düzenlemenin anayasaya aykırı olduğunu bildiren CHP, casusluk düzenlemesi ile ihdas edilen suçun kovuşturulmasının Adalet Bakanı’nın iznine tabi tutulmasının, düzenlemenin siyasi bir amaca yönelik olarak muhaliflerin sesinin bastırmak için kullanılacağını kaydetti. CHP, karşı oy yazısında “Sınırları belirsiz, öngörülemez, tarif edilemez, her okuyanın kendine göre anlayacağı, her siyasetçinin ve onun görevlendirdiği yargıcın, hakimin o günkü siyasal konjonktüre göre değerlendireceği ve buna göre cezai süreci yürüteceği bir madde teklif edilmektedir. Böyle bir madde ile cadı avı döneminin başlatılacağı yönündeki endişemiz yersiz değildir. Rusya’nın 2012 ve 2015’te yaptığı yasanın bir benzerinin Türkiye’ye uyarlanması yönündeki ısrar, totaliter yapının dayatıldığının göstergesidir. Düzenlemenin hedefinin; sade vatandaşlar, gazeteciler, sosyal medya kullanıcıları ve sivil toplum kuruluşlarının olduğu açıkça anlaşılmaktadır” denildi.
Yasa teklifinde yer alan düzenleme ne getiriyor?
Türk Ceza Kanunda yapılan değişiklikle casuslukla ilgili yeni suç ihdas ediliyor. Düzenleme ile devletin güvenliği veya iç ya da dış siyasal yararları aleyhine yabancı bir devlet veya organizasyonun stratejik çıkarları veya talimatı doğrultusunda suç işleyenler 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak. Fiil savaş sırasında işlenmiş veya devletin savaş hazırlıklarını veya askeri hareketlerini tehlikeyle karşı karşıya bırakmışsa 8 yıldan 12 yıla kadar hapis cezası verilecek. Suçun güvenlik açısından stratejik önemi haiz birimler ile proje, tesis ve hizmetleri yerine getiren kurum ve kuruluşlarda görev yapanlar tarafından işlenmesi halinde verilecek ceza bir kat artırılacak. Bu suçtan dolayı kovuşturma yapılması, Adalet Bakanının iznine bağlı olacak.
TÜSİAD’tan hak ve özgürlük vurgusu
TÜSİAD, geçtiğimiz günlerde yaptığı yazılı açıklamada ‘Etki ajanlığı, olarak bilinen Türk Ceza Kanunu değişikliğinin içerdiği belirsizlikler, çelişkili ve tartışmaya açık uygulamalara neden olabilecek, hak ve özgürlüklere orantısız bir sınır getirebilecektir. Mevcut haliyle, STK’ların, basının, araştırmacı ve akademisyenlerin hangi eylemlerinin suç oluşturabileceğine dair çok sayıda belirsizlik içeren yeni suç tarifinin herkes için güvensiz ve öngörülemez bir ortam yaratması riski bulunmaktadır” ifadelerine yer verdi.
