Hilal SARI
Almanya ve İspanya ekonomilerinde enflasyonun tekrar yükseliyor olması, piyasalarda Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) sıkılaşma döngüsüne ilişkin beklentileri şahin yönde değiştirdi ve son iki gündür yükseliş seyrinde olan pariteyi yeniden 1,09’un üzerine taşıdı. Para piyasaları çarşamba günü açıklanan Almanya ve İspanya TÜFE verilerinin ardından eylül toplantısında ECB’nin 25 bps’lik bir faiz artırımına gideceğine yüzde 60 olasılık biçmeye başladı. Bu da geçen hafta 1,0783 düzeyine kadar çekilen euro/dolar paritesini çarşamba günü tekrar 1,09 düzeyinin üzerine taşıdı. TSİ 17:20 itibariyle parite dolardaki düşüşten de güç alarak yüzde 0,73 yükselişle 1,094 düzeyinden işlem görürken, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) son şahin mesajları sonrası 104,4 düzeyine kadar çıkan dolar endeksi ise çarşamba günü düşüşünü hızlandırarak 102 yönünde hızlı bir gerileme kaydetti. TSİ 17:21 itibariyle endeks yüzde 0,57 düşüşle 102,93 düzeyinden işlem gördü.
ING’nin kıdemli faiz stratejistleri ECB’nin eylül toplantısında bir faiz artışına yüzde 50 ihtimal biçiyor ancak banka “ECB’deki şahinlerin bunu faiz artırımı için son bir fırsat olarak göreceğini hissediyoruz” diyerek ECB’den şahin bir faiz artırımı gelebileceği ihtimaline işaret ediyor. ING’nin de aralarında olduğu bir çok finans kuruluşuna göre bu haftanın devamında gelecek enflasyon verileri ECB’nin kararında en etkili olacak veriler arasında. Perşembe günü yayınlanacak Euro Bölgesi enflasyon verisi, temmuzda yüzde 5,3 gelmişti ve Reuters ekonomistleri enflasyonun yüzde 5,1’e yükseleceğini öngörüyor. Invezz’de yer alan bir analizde de son bir kaç günde paritenin güç kazandığına dikkat çekilerek 1,10 düzeylerinin izleneceğini belirtiyor. Traders Union anaistleri de 30 Ağustos’ta yayınlanan analizde, paritenin 1,09 direncini kırması durumunda 1,0920- 1,0930’a yükseleceğini beklediklerini söylüyor.
Scholz: Teşvik önlemlerimiz enflasyonu tekrar körüklememeli
Almanya’da öncü Harmonize TÜFE ağustosta önceki yıla göre yüzde 6,4 artarken, Reuters’ın beklentileri temmuzdaki yüzde 6,5’lik artış sonrası verinin yüzde 6,3’e gerilemesiydi. Almanya Başbakanı Olaf Scholz, kabinenin oyladığı ve toplam 32 milyar Euro’luk kurumlar vergisi indirimi içeren teşvik önlemlerinin “enflasyonu körüklemeyeceği konusunda dikkatli olmaları gerektiğini” söyleyerek kendisinin liderlik ettiği hükümete önemli bir uyarı yapmış oldu. Yapısal sorunların ve demografik zorlukların ekonomik büyümeyi frenlediği Almanya’da hükümet ortakları, 7 milyar euroluk kurumlar vergisi indirim paketinde uzlaşmaya varmıştı. Kamuoyu nezdinde desteği son dönemde azalan Scholz, Meseberg’deki kabine toplantısında “Ekonomiyi desteklemek için alınan önlemler hedefli olmalı ve öyle düşünülüp geliştirilmeli ki, enflasyonda yeni bir yükseliş getirmeyip, sadece büyümeyi teşvik etmeli” diye konuştu. 2024-2028 dönemini kaplayacak ve şirketlere iklim dostu yatırımlarını destekleyecek şekilde teşvikler veren, Ar-Ge için vergi avantajları sağlayan Büyüme Fırsatları Yasası (Growth Opportunities Act) şirketlerin diğer finansal yıllardan gelen kayıplarını bir nebze bertaraf etmeyi amaçlıyor. Taslak yasa eyaletler ve belediyelerle de müzakere sürecine girecek ve Maliye Bakanı Christian Lindner bu geri dönüşlerin dinleneceği bilgisini verdi.
Avrupa’nın en büyük ekonomisi Almanya ikinci çeyrekte yüzde 0,2 daralarak teknik resesyona girmişti. Manşet enflasyon temmuzdaki yüzde 6,2 düzeyinden ağustosta yüzde 6,1’e düşmüş olsa da, diğer ülkelerle karşılaştırmada kullanılan Harmonize TÜ- FE verisinin daha zor düşüyor olması enflasyon sorunlarının tam çözülmediğine işaret ediyor. Ayrıca Almanya’nın nüfusu en yoğun eyaletinde enflasyon temmuzdaki yüzde 5,7 düzeyinden, yüzde 5,9’a yükselerek ECB’nin sıkılaşma döngüsünü yakında sonlandıracağına dair beklentilere gölge düşürdü. İspanya’da da temmuzda yüzde 2,3 olan yıllık enflasyon ağustos öncü verisinde yüzde 2,6 arttı.
Dolar ağustosun en kötü gününü yaşadı
Çarşamba günü doların bir aydır yaşadığı en kötü gün oldu ve endeks, ABD’deki ikincil istihdam verisinin (JOLTS) iki buçuk yılın en düşüğünde gelmesi Fed’in faiz artışlarına devam edeceğine ilişkin beklentilerin zayıflamasıyla yüzde 0,57 düştü. Ancak doların da izleyeceği en kritik veri, cuma günü açıklanacak aylık tarım dışı istihdam verisi olacak. City’den piyasa analisti Matt Simpson, dolardaki düşüşün ikincil istihdam verisinden kaynaklandığını ve bu hafta bir çok veri açıklanacağını hatırlatıyor. Para piyasalarında Fed’in 20 Eylül’deki toplantısında faizlere dokunmayacağı ihtimaline yüzde 86,5 olasılık biçilirken, kasım toplantısında ise bir faiz artırımına yüzde 50 ihtimal veriliyor. Fed Başkanı Jerome Powell de Jackson Hole’da yaptığı konuşmada enflasyonun hala çok yüksek olduğuna ve daha fazla sıkılaşmanın gerekebileceğine vurgu yapmıştı.
Metallerin gözü Çin imalat verisinde
Küresel ekonominin genelinde enflasyon ve durgunluk sorunlarıyla mücadele adımları atılırken, Çin’in yeni teşvik adımları metaller cephesinde olumlu bir gelişme olarak hissediliyor. Londra’da 3 ay vadeli bakır fiyatları çarşamba günü yüzde 0,3 düşüşle 8.425 dolar/ton düzeyine geriledi. Ekim vadeli Şangay bakırı ise yüzde 0,4 yükselişle 69.380 yuan/ton (9.514 dolar) düzeyine yükseldi. Perşembe ve cuma günü Çin’den gelecek imalat PMI verileri metallere yön veren en kritik veri olacak. Çin’in Guangzhou eyaletinde mortgage kurallarının gevşetilmesi Londra’da bakır fiyatlarındaki düşüşü yavaşlatan bir unsur olarak görülüyor. Londra ve Şanghay bakırları arasındaki fiyat farkı Çin’e kâr için metal satışı fırsatı yarattığından, Yangshan bakırı ise salı günü 52 dolar/ton ile Aralık 2022’den bu yana en yüksek düzeyi gördü.
Çin aracı kurumlara yeni kurallar getirdi
Ayrıca Çin’de para brokerliği sektörüne de yeni güvenlik kuralları getirildi. 21 trilyon dolarlık tahvil piyasasında veri hizmetlerinde yaşanan bir aksama nedeniyle iki gün boyunca kaos yaşayan Çin’de otoriteler çarşamba günü para aracılığı yapan kurumların veri güvenliğinin artırılması için bazı düzenlemeler açıkladı. Ülkenin beş denetim otoritesi – aralarında merkez bankası, foreks ve menkul kıymet regülatörü de var – ulusal güvenliği, finansal güvenliği ve kamu yararını tehlikeye atmayacak şekilde” iş yapılmasını öngören yeni kurallar yayınladı. Aralarında Refinitiv ve Bloomberg gibi finansal veri hizmeti sağlayıcılarının da bulunduğu 70 kurumluk bir liste de yayınlandığı bildirilen Reuters haberinde, Çinli otoritelerin mart ayında para brokerları için veri besleme işini askıya aldığı, bunun da tahvil piyasasında gerçek zamanlı veriye erişim kesildiği için bir düşüşü tetiklediği belirtiliyor. Çin tekrar veri akışına izin verdikten sonra kaosun sonlandığı aktarılıyor. Çinli otoriteler çarşamba günü yapılan açıklamada bu broker firmaların fiyat kotasyon verisi paylaşabileceğini, ancak müşteri mahremiyetini korumak zorunda olduğunu söyledi. Çin Ulusal Finansal Regülasyon İdaresi ve Çin Siberuzay İdaresi de kuralları yayınlayan otoriteler arasında.
Yen, BoJ’dan müdahale getiren seviyelerde
Japon yeni de dolar karşısında değer kaybetmeye devam ediyor. Salı günü dolar/yen kuru 10 ayın en yüksek düzeyi olan 147,37 seviyesine kadar çıktı. Geçen yılın güz döneminde bu düzeyler Japon yetkililerin ilk kez piyasadan yen satın alarak müdahale etmesiyle sonuçlanmıştı. Japonya Merkez Bankası yönetim kurulu üyelerinden Naoki Tamura çarşamba günü bankanın zayıf yenin ekonomi üzerindeki etkilerini yakından izlediklerini bir kez daha dile getirdi.
