Zeytin hasadının yoğunlaştığı bugünlerde birçok il, ilçede festivaller, zeytin hasat şenlikleri düzenleniyor. Ben bu yıl tercihimi Manavgat’tan yana yaptım. İlk kez zeytin ve zeytinyağı festivali düzenlenecek olması, Manavgat ve bölge zeytinciliğini öğrenmek ve katkı sunmak için bu tercihi yaptım. İyi ki de Manavgat’a gitmişim. Çok şey öğrendim.
Antalya Manavgat’a zeytin ve zeytinyağı festivaline gidiyorum dediğimde dostlarımdan, okurlarımdan “Manavgat’ta zeytin var mı?” sorusu geldi. Soruyu soran dostlarım haklılar. Antalya ve Manavgat’ın da içinde olduğu Akdeniz Bölgesi’ndeki birçok zeytin üretim merkezi 1970’li yıllardan itibaren turizmin öne çıkması ile zeytincilik ikinci, üçüncü plana düştü. Oysa bölgenin zeytincilikte büyük potansiyeli var.
Antalya Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır ve ekibinin yıllardır bölgede zeytinciliği geliştirmek için nasıl çaba gösterdiğinin yakın tanığıyım. “Tavşan Yüreği” zeytininin tanıtılması, coğrafi işaret alınması, Manavgat’a has bir çeşit olan “Beylik Zeytini”nin çeşit olarak tescili sağlanarak önemli adımlar atıldı.
Bölge zeytinciliğinin gelişimini en iyi yansıtan örneklerden birisi Antalya merkezdeki Muratpaşa Vakıf Zeytinliği’dir. Bölgedeki kaynaklara göre 1930’lu yıllarda 22 bin dekar olan zeytinlik kentleşmenin getirdiği baskı ve betonlaşma ile 2 bin 630 dekara geriledi. Antalya Ticaret Borsası, Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin öncülüğünde kurulan 25 ortaklı Zeytinpark A.Ş. kentin göbeğindeki en büyük yeşil alanı oluşturan 20 bin zeytin ağacını ve diğer ağaçları korumak için üstün çaba gösteriyor.
Manavgat’ta 11 çeşit zeytin ve 11 fabrika var Manavgat’ta zeytincilik konusunda büyük bir potansiyel var. Manavgat Ziraat Odası’nın işlettiği fabrika ile birlikte ilçede 11 zeytinyağı fabrikası var. Manavgat Belediye Başkanı Dr. Niyazi Nefi Kara’nın çabaları ile, zeytincilikteki bu potansiyeli değerlendirmek, tanıtmak ve ilçenin zeytincilikteki zenginliğini ortaya çıkarmak için bu yıl ilk kez 1-3 Kasım tarihlerinde “Zeytin ve Zeytinyağı Festivali” düzenledi. Antalya Büyükşehir Belediyesi, Akdeniz Üniversitesi, Manavgat Ticaret ve Sanayi Odası, Manavgat Ziraat Odası tam destek verdi.
Üç gün süren festivalde Manavgat’ın zeytincilikte sahip olduğu potansiyelin yanı sıra gelecekte yapılacak çalışmalar ele alındı.
Manavgat Belediye Başkanı Dr. Niyazi Nefi Kara festival açılışında ve katıldığımız Forum’daki açılış konuşmasında Manavgat için zeytinin önemini ve zeytine bakışını özetle şu sözlerle dile getirdi: “Bu festival vesilesiyle ilçemizin ciddi bir zeytin ve zeytinyağı üreticisi olduğunu ve bölgemizin bu konudaki gücünü kamuoyuna duyurmak amacıyla çıktığımız yolda çok önemli bir adım attığımıza inanıyorum. Sektör paydaşları ve zeytin üreticilerimiz ilk kez bölgede zeytinin konuşulmasından çok memnun oldular. Zeytin, 2 milyon zeytin ağacına ev sahipliği yapan ilçemiz tarım kültürünün önemli bir parçasıdır. Ayrıca önemli bir ekonomik değere de sahiptir. İlçemiz 11 farklı zeytin türüne ev sahipliği yapıyor. Bu çeşitler; kalamata, memecik, Ayvalık, tarı ak, domat, manzanilla, arbekün, Girit, Gemlik, tavşan yüreği ve sadece Manavgat’a has Beylik zeytinidir. ‘Beylik zeytinimiz için ilgili kurumlarla bir araya gelerek coğrafi işaret alınmasına öncülük edeceğiz. Manavgat’ta şu an 50 bin dönüm üretim alanında yılda yaklaşık 50 bin ton zeytin elde ediliyor. Ayrıca bölgede faaliyet gösteren 11 zeytinyağı fabrikasında yılda yaklaşık 9-10 bin ton zeytinyağı üretiliyor.”
Manavgat’ta konuştuğumuz üretici, tüketici, sanayici, yerel yöneticilerin hepsi Manavgat’ın zeytincilikte marka olması ve kendi markası ile iç piyasada ve ihracatta söz sahibi olması gerektiğini söyledi. Belediye Başkanı Dr. Niyazi Nefi Kara ise bu konuda şu bilgileri vardı: “İlçemizde giderek büyüyen zeytin tarımını destekleyerek, zeytinyağı üretiminde daha ileri endüstriye geçmemiz için gerekli markalaşma ve mekanizasyon çalışmalarına öncülük edeceğiz. Zeytinyağının katma değerini yükseltecek, üreticinin refahının da artmasına katkı sağlayacak pazarlama ve kooperatifle ilgili çalışmaları destekleyeceğiz. Manavgat kendi markalarını oluşturacak ve ben belediye başkanı olarak zeytin tarımının ve zeytinyağı sektörünün sürdürülebilirliğine sahip çıkacağım.”
Antalya Büyükşehir Belediyesi Tarımsal Hizmetler Daire Başkanı Seda Özel, büyükşehir belediyesi olarak çiftçilerin sorunlarına çözüm üretmek için her türlü desteği vermeye devam edeceklerini, örgütlenme konusunda da öncülük yapacaklarını söyledi. Pazarlama İletişimi Uzmanı Yasemin Arslan ise tanıtım, satış, pazarlama ve marka oluşturma konusunda bilgiler aktardı. Zeytin ve zeytinyağında üreticilerin yaşadığı sorunlar, taklit ve tağşiş, tüketimdeki azalma ve daha bir çok konunun ele alındığı festival kapsamında üreticiler ürünlerini de tanıttılar.
Özetle, Manavgat’ta zeytincilikte bir ilke imza atıldı. Bundan sonraki yıllarda zeytin ve zeytinyağı festivali uluslararası düzeyde düzenlenmesi ve bölgenin potansiyelinin değerlendirilmesi için güçbirliği içinde çalışmalar sürdürülecek.