Çareyi soranlara uzun bir reçete var: Gerçekçi ekonomi yönetimi, adalet ve serbest piyasa mantığı. Ekonominin çıkış yolu rakamların doğruluğundan başlayıp vergi adaletine, üretim ve tasarrufa uzanıyor.
Kim bilir kaç defa yazdım? Kim bilir kaç defa tekrarladım, kaç defa video çektim, kaç defa paylaştım. Takip etmeye yeni başlayanlar, geriye dönüp biraz araştırmak yerine son yazdığımız yazılar üzerinden sürekli aynı soruyu soruyor:
“Tamam da çare nerede?”
İçi biraz dolu biraz boş bir soru bu. Çünkü çarenin ne olduğunu söylesek, mutlaka bir ya da iki maddesi menfaatine dokunuyor diye itiraz ediyor. Hadi diyelim hepsini kabul etti, bunu uygulayacak irade yok ekonomi yönetiminde. Eskiden “ belki onlar da yapmak istiyor ama şartlar elvermiyor” diye düşünüyordum, ancak şimdi yaptıklarını zevk ve iştahla yaptıklarını düşünüyorum. Şimdi gelelim benim reçeteme:
- Önce resmi rakamların gerçeği yansıtmasını sağlamak,
- Döviz kuru hakkında gerçekçi ve kademeli bir serbestlik uygulamak,
- Kamuda çok ciddi ve kalıcı bir tasarruf sağlamak,
- Resmi görevlere diplomaya göre değil tecrübeye göre atama yapmak,
- Mega projeleri tamamen gündemden kaldırmak ve bu yolla emekli ile dar gelirli vatandaşlara destek olmak,
- Piyasa denetimlerini etkin şekilde uygulamak,
- Tarım ve gıdada ülkeyi kendi kendine yeter hale getirirken monopol ya da oligopolleri yok etmek,
- Mal ve hizmet üretenlerin maliyetlerini düşürecek altyapıyı sağlamak,
- İlave gümrük vergilerini kaldırmak ve aramalı lobisine çeki düzen vermek,
- Lojistik maliyetlerini azaltacak hamleler yapmak ve gümrüklerdeki haksız ödemelerin önüne geçmek,
- Gayrimenkul sayısına göre artan vergi uygulamak, rayiç bedel-tapu bedeli gibi garabetleri ortadan kaldırarak piyasa değerini yaygınlaştırmak,
- Müteahhitlere verilen garantileri tekrar müzakere etmek gerekirse projeleri onlardan devralmak,
- Enerji güvenliğini sağlarken maliyetini düşürecek şekilde çeşitlemeye gitmek ve verimliliği sağlamak,
- Eğitimcilerin maliyetlerini düşürecek hamleleri yaparken fiyatlama konusunda etkin denetim yaparken kaliteli ve ehven fiyata eğitim verecek alternatifleri geliştirmek ve desteklemek,
- İletişimde haksız rekabet ve rekabet ihlallerini önlerken kamunun payını sıfıra indirmek,
- Havayolunda "vatandaşa pahalı yabancıya ucuz bilet" uygulamasına son vermek ve ciddi bir reorganizasyona giderken sektördeki rekabeti artırmak,
- Zorunlu mal ve hizmetlerin listesini belirleyip üzerlerindeki ÖTV'yi kaldırmak ve KDV'yi %1'e indirmek,
- Teknoloji ürünlerindeki vergileri şimdikinin yarısına indirmek,
- Otomotiv üzerindeki anlamsız dolaylı vergileri kaldırmak ve normal mallardaki KDV ve ÖTV oranlarını uygulamak..
Daha da sayarım ancak adalet, özgür irade ve serbest piyasa mantığını yerleştirmeden başarmak zor. Tabi bu maddeleri itiraz edenler olacak. Kimisi bilgisizlikten, kimisi de menfaatten.
Bu arada “bunları nasıl yapacaksın” diye soranlar olacak elbette. Kusura bakmayın o kadar kopya veremeyeceğim. Mesele bunların olabileceğine inanmak ve bunu yapacak iradeyi ortaya koymak. O kadarını görevliler düşünsün ve siyaseti ikna etsin. Onu da mı biz yapacağız?