Köşe Yazıları
Köşe Yazıları
İhtiyatlı olma zamanı
Bugün Merkez Bankası’ndan faiz indirimi bekleyen yok. Mevcut görünüm ve riskler karşısında faiz indirim süreci rafa kaldırılmış olmalı.
Suriye transit geçiş ülkesi haline gelebilecek mi?
Rejim değişikliğinin yaşandığı 9 Aralık 2024 tarihinden bu yana Türkiye’deki Suriyelilerin 175 bini gönüllü olarak ülkesine döndü. O tarihten itibaren devlet kurumlarını yeniden yapılandırma ya çalışan Suriye, bir yandan gümrük vergilerini düzenlerken, diğer yandan bölgesel ticarette daha etkin rol oynamaya da çalışıyor.
SWIFT’ten yeni ve sessiz finans dili RMB’ye doğru finansal evrim
Pekin, yalnızca ABD liderliğindeki SWIFT sistemini atlatmak ya da by pass etmekle kalmayıp onu giderek daha az alakalı hale getiren yeni bir dijital İpek Yolu başlattı. 2024 itibarıyla Çin'in sınır ötesi ödemelerinin %53'ü RMB ile yapıldı.
Hizmette öncü şirketler endeksten pozitif ayrıştı
BIST 100 Endeksi zayıflarken hizmet sektöründeki bazı hisseler güçlü duruş sergiledi. Sektörde ağırlığı yüksek THY ve Pegasus performanslarıyla dikkat çekiyor. Özsermaye kârlılığı yüksek hisseler yatırımcının ilgi alanında bulunuyor. Piyasalarda yaşanan dalgalanmalarda hisse senetlerinde seçici hareketler öne çıkıyor. Hizmet sektörü hisseleri endeksten pozitif yönde ayrışıyor. Özellikle sektör endeksinde ağırlığı yüksek hisselerdeki getiriler önem kazandı. BIST Hizmetler Endeksi’nde en yüksek ağırlık %19,89 ile Türk Hava Yolları’na ait. THY, son bir yılda sınırlı bir seyir sergilerken yılbaşından bu yana %13,35 getiri sağladı. Hizmet Endeksinde ağırlığı yüksek diğer iki hisseler içerisinde %15,62 ile BİM ve %9,83 ile Turkcell öne çıkıyor. Sektörün lokomotif hisseleri, endeks düşse de yatırımcının ilgisini çekebiliyor. Pegasus, yılbaşından bu yana %24,77, son bir yılda ise %53,53 ile dikkat çeken bir yükseliş sergiledi. Enka İnşaat’ın da yıllık getirisi %86’yı aştı. Bu şirketler aynı zamanda Sektör Endeksinde ilk altıda yer alarak kurumsal yatırımcıların favorileri arasında bulunuyor. Altın, yılbaşından bu yana %31,54 getiriyle tüm yatırım araçlarını geride bıraktı. Euro %17,70, dolar %7,49 yükseldi. Buna karşın BIST 100 Endeksi aynı dönemde %4,14 değer kaybetti. Bu durum, hisse bazlı ayrışmaların önemini bir kez daha ortaya koydu. BIST 30 Endeksi’nde Ford Otosan %35,23 özsermaye kârlılığıyla lider konumda. Garanti Bankası ve Astor Enerji de %25’in üzerindeki özvarlık kârlılık oranıyla dikkat çekiyor. Özvarlık Kârlılığı yüksek şirketler, dalgalı dönemlerde yatırımcılar için güvenli liman işlevi görüyor. Bunun neticesinde genel görünüm zayıfk en hizmetin devleri ayrışarak öne çıkabiliyor. FİYAT/NAKİT AKIŞ MI, FİYAT/KAZANÇ ORANI MI? Fiyat/Nakit akış; nakit gerçekliği, faaliyet gücü, güven, mali dayanıklılık. Dönemsel dalgalanma, kıyaslama zorluğu, yaygın olmama, büyümeyi görememe. Fiyat/Kazanç; yaygınlık, basitlik, kıyaslama kolaylığı, büyümeyi gösterme. Dalgalanma, zararda anlamsızlık, nakdi görememe, manipülasyon riski. Geçen yıl hem bedelsiz hem de temettü ödemesi yaptı. Bu yıl da aynı politikasını sürdürüyor Türkiye Sigorta geçtiğimiz yıl hem bedelsiz hem temettü verdi. Bu yılda aynısı olur mu? / Faik Taştekin Faik, firmaların yatırımcısına sağladığı en önemli avantajlardan biri temettü ödemesi diğeri de bedelsiz sermaye artırımıdır. Bu tür uygulamalar, şirketin yatırımcı dostu yaklaşımını gösterirken aynı zamanda hisse senedine olan talebi de destekler. Geçtiğimiz yıl Türkiye Sigorta, yatırımcısına hem nakit temettü ödemesi yaptı hem de %330,47 gibi dikkat çeken oranda bedelsiz hisse verdi. Bu yıl da firmanın aynı politikasını devam ettirdiği gözleniyor. Yönetim Kurulu, şirketin sermayesini %100 artırarak 10 milyar TL’ye çıkarması için Genel Kurul’a teklifte bulunacak. Ayrıca, 28 Ağustos günü de hisse başına 34 kuruş temettü ödeyecek. Her ay artan mağaza sayısı gelirini büyütüyor. Kârdaki artış ise farklı dinamiklere bağlı Migros sürekli mağaza açıyor. Artan mağazalar ilk çeyrekte kâra nasıl etkide bulunacak? / Göksel Altun Göksel, mağaza sayısındaki artış, perakende sektöründeki şirketlerin hem rekabet gücünü artırır hem de satış gelirlerinin büyümesine katkıda bulunur. Yeni şubeler, daha fazla müşteriyle temas kurulmasını sağlarken, özellikle tüketim alışkanlıklarının bölgesel dağılımına göre şekillenen pazarlama stratejilerinin de etkinliğini artırır. Migros, geçtiğimiz mart ayında 23 yeni mağaza açarak toplam mağaza sayısını 3.642’ye çıkardı. Açılan mağazaların farklı formatlarda olduğu gözleniyor. İlk çeyrek mali tablolarını 7 Mayıs günü açıklayacağını bildiren şirket, 2024 faaliyet döneminde satışlarını %12 artırırken kârını %50 düşürdü. YATIRIM FONLARI AK Portföy’ün ZFB Fonu, geleceğin teknolojilerine yatırarak kazandırmak istiyor Fintek ve Blokzinciri Teknolojileri Değişken Fon (ZFB), portföyünün %71,42’sini yabancı, %23,81’ini ise yerli hisselerden oluşturuyor. Aselsan, Arena Bilgisayar ve Logo gibi teknoloji odaklı şirketler ön planda yer alıyor. Yüzde 11,42 doluluk oranına ve %1,08 pazar payına sahip olan fon, yüksek volatiliteye rağmen yatırımcılara tematik çeşitlilik sunuyor.ZFB’nin stratejisi, teknolojik dönüşüm rüzgârının şiddetlendiği günümüzde, uzun vadeli yatırımcılar için cazip fırsatlar sunmak. Yılbaşından bu yana %21,94 getiri elde ederken son bir ayda %3,67 geriledi. Kripto varlıklara doğrudan yatırım yapmadan, blokzinciri altyapısına sahip şirketler üzerinden dolaylı getiri arayışında. Tematik yatırımla potansiyelini güçlendirmeye çalışırken alternatif öneride bulunuyor. TAHVİL A1 Capital, yüzde 58,73 yıllık bileşik faizden bono ihraç etti A1 Capital, 16.04.2025 günü nitelikli yatırımcılara finansman bonosu ihraç etti. Toplam tutarı 100.000.000 TL olan bononun yıllık basit faizi %49, bileşik faizi ise %58,73’e denk geliyor. 92 gün vadeli bononun vadeye isabet eden faiz oranı ise %12,35 olacak. %49 YILLIK BASİT FAİZ 16 Nisan tarihli Türk Lirası Gecelik Referans Faiz Oranı (TLREF) %46 seviyesinde bulunuyor. A1 Capital’in çıkardığı bononun yıllık %49 basit faiz oranı TLREF oranının yaklaşık 3 puan üzerinde bulunuyor. Şirketin önerdiği faiz oranı, piyasa koşullarıyla kıyaslandığında yatırımcısı için uygun bir seçenek olarak görülebilir. Bononun vade başlangıç tarihi 16.04.2025 olurken vade tarihi 17.07.2025 olacak. Piyasada TRFA1CP72519 ISIN kodu ile işlem görecek. ŞİRKET PANOSU / Şirket haberlerinde bugün önemli ne var? HUN ENERJİ İtalya’da enerji depolama projesi için şirket satın aldı. İnşaat izinlerinin alınması 24 ay sürecek Hun Yenilenebilir Enerji’nin %100 bağlı ortaklığı AQUILA S.R.L, İtalya’da faaliyet gösteren Bess Castelluccıo firmasının %92 hissesini satın aldı. Söz konusu şirket, 200 MW kapasiteli enerji depolama lisansı için kapasite mektubu almış durumda. İtalya’daki yasal süreçler doğrultusunda, bu projeye ait inşaat izinlerinin alınmasının yaklaşık 24 ay süreceği öngörülüyor. Enerji depolama sistemleri, yenilenebilir kaynakların kesintili doğasını dengeleyerek arz-talep uyumunu sağlamada oldukça önemli bir rol üstleniyor. Güneş ve rüzgâr gibi kaynaklardan sağlanan elektriğin şebekeye entegrasyonunda kritik bir işlevi bulunuyor. Enerji depolama tesisleri sistem güvenilirliğini artırırken, enerjiyi depolayarak pik talep zamanlarında kullanılmasına imkân tanıyor. ARÇELİK İtalya’daki faaliyetleri için dönüşüm planını hayata geçiriyor. 300 milyon euro yatırım yapacak Arçelik, İtalya’daki faaliyetlerinin verimliliğini ve sürdürülebilirliğini artırmak amacıyla dönüşüm planını hayata geçiriyor. Cassinetta, Melano ve Comunanza tesislerinde üretimin devam etmesi planlanırken, Carinaro tesisi yedek parça ve yenileme süreçleri için merkez hâline getirilecek. Yıl sonunda üretimi sonlanacak Siena tesisinde ise endüstriyel dönüşüm gerçekleşecek. Şirket, bu dönüşüm kapsamında 2025-2027 yılları arasında toplam 300 milyon euro yatırım planlıyor. İtalya operasyonlarından etkilenmesi öngörülen çalışan sayısı da önceki tahmin olan 2.000 kişiden 1.284 kişiye revize edildi. Arçelik, İtalya’daki hamleyi, küresel ölçekte esneklik ve sürdürülebilirlik odaklı yeniden yapılanma stratejisinin önemli bir parçası olarak değerlendiriyor. DURUKAN ŞEKERLEME İngiltere’de şirket kurdu. Avrupa pazarına açılımını güçlendirerek satışlarını büyütmek istiyor Durukan Şekerleme, ihracat faaliyetlerini geliştirme ve global operasyonel kabiliyetlerini artırma hedefi doğrultusunda İngiltere ve Galler’de yeni bir şirket kurdu. Yüzde 90’ı kendisine ait olan iştirak üzerinden özellikle İngiltere ve Avrupa pazarlarında daha etkin bir yapılanmayı hedefliyor. Yeni şirketin lojistik ve dağıtım süreçlerini optimize ederek yurtdışı satışlara ivme kazandırması bekleniyor. Gıda ve şekerleme sektöründe küresel çapta büyümek isteyen şirketler için yurt dışı pazarlarda yerel varlık oluşturmak, operasyonel etkinlik ve müşteri erişimi açısından stratejik bir hamledir. Özellikle İngiltere gibi yüksek rekabetin ve tüketici bilincinin güçlü olduğu pazarlarda doğrudan yapılanma, pazara adaptasyonu hızlandırırken maliyetleri azaltır.
Faiz, artırılmadan da artırılabilir!
Faizin değişik bir yöntemle, yani teknik olarak artırılmadan artırılabileceği konusunda ısrarcı olan soruyor: ■ Politika faizi kağıt üstünde geçerli olmakla birlikte uygulamada mı? ■ Hayır. Merkez Bankası 20 Mart’ta yaptığı tek cümlelik açıklamayla bir hafta vadeli repo ihale ihalelerine bir süreliğine ara verildiğini duyurmuştu. ■ Evet, öyle yaptı. Yine aynı gün, yani 20 Mart’ta olağanüstü toplanan Para Politikası Kurulu gecelik borç verme faiz oranını yüzde 44’ten yüzde 46’ya çıkardı mı? ■ Evet çıkardı. O tarihten bu yana fonlama bu faiz üstünden yapılıyor. ■ Yani 20 Mart’tan beri politika faizi “kağıt üstünde” yüzde 42,5 ama “uygulamada” yüzde 46 mı? ■ Evet öyle. ■ Peki Merkez Bankası yarınki toplantıda 20 Mart’ta bir anlamda kapattığı haftalık repo ihalesi kapısını açar ve haftalık borç verme faizini şu an geçerli olan gecelik borç verme faizi olan yüzde 46 düzeyinde ilan ederse pratikte bir faiz artışı yapmış olur mu? ■ Niye olsun ki, faiz zaten şimdi de yüzde 46, o zaman da yüzde 46 olacak. ■ Demek ki Merkez Bankası faizi artırmadan da faiz artışı yapabilirmiş. ■ Mantıken öyle. Ama şunu da göz ardı etmemeli; Merkez Bankası 20 Mart’ta faizi fiilen artırmış olsa da bu kez haftalık repo ihale faizini yukarı çekti diye bunu eleştirenler çıkacaktır. ■ Kesinlikle çıkacaktır da önemli olan faizin kaç uygulandığı değil mi? Yüzde 46 faiz ister gecelik vadeyle verilsin, ister haftalık; özünde değişen pek bir şey yok. Hatta tam tersine faizin haftalık vadede uygulanması bankacılık sistemi açısından çok küçük de olsa bir avantajdır. ■ Öyle görünüyor, bakalım Merkez Bankası yarın ne yapar, hep birlikte göreceğiz. ■ Makul olan gecelik faiz oranı olan yüzde 46’yı sabit tutup haftalık repo ihalelerine başlamak ve faizin yüzde 46 olduğunu ilan etmektir. Faizin yüzde 42,5 olduğunu söyleyip pratikte yüzde 46 uygulamak zaten kendini kandırmak. ■ Merkez Bankası 20 Mart’ta fonlamayı haftalıktan geceliğe kaydırırken işlerin kısa sürede düzelebileceğini varsaymıştı, o da olmadı gibi. ■ Ne gibisi! İşler giderek sarpa sarıyor. İç piyasaya bakın; siyaseten büyük bir karmaşa hakim ve bu karmaşanın sona ereceği de yok, tam tersine önümüzdeki günler sanki daha bir sorunlu geçecek. ■ Hele dış etkenler... ■ Onu hiç sormayın! Trump ne zaman ne söyleyecek, ne karar alacak belli değil. Onun bir sözü, bir kararı tüm dünyayı ve tabii ki bizi de etkiliyor. ■ Doğru; peki Merkez Bankası mevcut uygulamayı sürdürmeyi deneyemez mi; yani gecelik faizi yüzde 46, haftalık repo faizini yüzde 42,5'te tutarak yola devam edemez mi? ■ Tabii ki edebilir. Zaten bu olasılık daha ağır basıyor. İki orana da dokunmayıp bu şekilde devam etme olasılığı... Ama unutulmasın; fonlamanın, duruma göre çeşitli vadelerle yapılması yeni değil, bu daha önce de uygulanmış ve 2020’de bundan vazgeçilmişti. Fonlama vadesinde bir istikrar sağlamak en iyisi, bunun yolu da belli. “İndirim olasılığı var mı?” ■ Hep faiz artışını, en azından değişiklik yapılmamasını konuştuk da, peki bir faiz indirimi olasılığı hiç yok mu? ■ Ben Türkiye’de artık hiçbir şey için “Yok artık, bu da olmaz” diyemem. Tabii ki faizin indirilmesi olasılığı var. Bu olasılık var ama böyle bir yola girilmesinin sonuçları herhalde düşünülecektir. Şu koşullarda böyle bir adım atmak... Bana hiç olabilir görünmüyor, kesinlikle görünmüyor. Umarım öyle bir yanlışa düşülmez. ■ Doğru düşülmez gibi de, hadi diyelim oldu, nelerle karşılaşırız? ■ Türkiye yeni bir KKM icadına kadar gitmek zorunda kalabilir. Bunu söylemem olabilecekler konusunda sanırım yeterince açıklayıcı.
Ormanların korunması için yeni nesil finansman modeli
Ormanların korunması için yeni nesil finansman modeli
Üretkenlikte yapay zekâ çağı
Yapay zekâyı yetkin ve etkin kullanabilenlerin, bunu başaramayanlara göre daha avantajlı olacağı bir çağa girdik. Bunu da organik zekâsını yapay zekâ ile kaynaştırma becerisi sağlayabilenler başaracak.
Ne yapsan eleştiriyorlar ise doğrusunu yap!..
Merkez Bankası'nın sürpriz yapabileceğine dair beklentimi güçlü tutuyorum.
Haksız çıkma zammı 3. şahısların sorumluluğu nezdinde yaşamaya devam ediyor
Haksız çıkma zammı 3. şahısların sorumluluğu nezdinde yaşamaya devam ediyor
Arazi GES’i çatıları ikiye katlayıp, MW’ı 700 bin doları buluyor, 4 yılda geri dönüyor
KARDEŞLERİYLE birlikte Akkim adlı şirketiyle yapı kimyasalları üretiminde öne çıkan Hazreti Akdemir, 2020 yılında çekirdek ailesiyle enerjiye girmeye karar verdi. Şirketi kurarken 1989 yılında kızı Rukiye, oğulları Hasan ve Ömer, eşi Filiz’in isimlerinin baş harflerine soyadının baş harfini ekleyip adını belirlediği şirketi “Rhofa Group”u baz aldı.
Altın en kalabalık piyasa
AB, büyük bir paket açıkladı, Çin, bütçe açığı hedefi koydu. İkisinin de açığı artırabilecek alanları var. Global yatırımcıların Amerika dışındaki hisse senedi pozisyonlarının hâlâ düşük olduğunu belirteyim.
Para politikası sıkılaşmalı, kur politikası gözden geçirilmeli
Merkez Bankamızın dolar kurunu yatay tutma istekliliği çok ciddi bir rezerv maliyetiyle mümkün olabiliyor. Bu durum çok sürdürülebilir değil. TL’de bir miktar değer kaybına izin vererek rekabet gücümüzü artırmak daha önemli.