EVRİM KÜÇÜK
Çin'in Tibet Platosu’nun doğu kıyısında başlattığı yeni hidroelektrik baraj projesi, sadece enerji gücüyle değil, inşaat sektörü ve emtia piyasaları üzerinde yaratacağı etkiyle de gündeme oturdu. Pekin yönetimi, 170 milyar dolarlık yatırımla dünyanın en büyük hidroelektrik santralini inşa etmeye başladığını duyurdu. Özellikle demir cevheri ve çelik talebine yönelik artış beklentisi, metal fiyatlarını yukarı taşıdı.
Dalian Emtia Borsası’nda Eylül vadeli demir cevheri kontratları yüzde 2’den fazla artarak 809 yuan/ton (112,74 dolar) seviyesine çıkarak 26 Şubat’tan bu yana en yüksek düzeye ulaştı. Singapur Borsası’nda ise Ağustos vadeli kontratlar yüzde 3'e yaklaşan bir artışla ton başına 103,60 dolara çıkarak 27 Şubat’tan bu yana zirve yaptı.
Çinli çelik üreticileri harekete geçti
Projenin devasa çelik ihtiyacı özellikle dikkat çekiyor. Navigate Commodities Yönetici Direktörü Atilla Widnell, barajın inşasının yerel çelik pazarlarına önemli fayda sağlayacağı ve özellikle Üç Boğaz Barajı’ndan 3-4 kat daha büyük olması nedeniyle Çin genelinden önemli miktarda inşaat sınıfı çelik çekebileceğini belirtti. Widnell, “Bu kadar büyük bir baraj, yerel pazarda çelik fiyatlarına destek olurken, çelik sevkiyatının ülke genelinde yeniden dağıtılması gerekecek. Bu da arz-talep dengelerinde yeni bir dönem başlatabilir” yorumunu yaptı.
Metallerde yükseliş etkisi
Mega baraj projesinin duyurulmasının ardından sanayi metallerinde görülen artış da dikkat çekici. Şanghay Vadeli İşlemler Borsası'nda alüminyum yüzde 1’e yakan artışla 0,48 artışla 20.845 yuan ile dört ayın en yüksek seviyesine ulaştı. Çinko: yüzde 2,69 artışla 22.900 yuan, nikel: yüzde 1,25 artışla 121.750 yuan, kalay yüzde 0.6 artışla 265.390 yuan, kurşun: yüzde 1.1 artışla 16.990 yuan, bakır da yüzde 1 artışla 78.990 yuan düzeyine çıktı.
Pekin merkezli analistler, bu fiyatlamanın arkasında sadece proje kaynaklı talep değil, Çin Sanayi Bakanlığı’nın sanayiye yönelik teşvik ve yapısal düzenlemeleri olduğuna dikkat çekti.
Baraj projesi ne anlama geliyor?
Çin Başbakanı Li Qiang, ‘Yüzyılın Projesi’ olarak nitelediği Tibet’in doğu kıyısındaki Yarlung Zangbo Nehri’nin aşağı havzasında yer alacak bu projenin, Önümüzdeki 10 yıl boyunca Çin ekonomisine yıllık 120 milyar yuanlık (16.7 milyar dolar) katma değer sağlayabileceğini belirtti. Proje tamamlandığında yıllık 300 milyar kilovatsaat elektrik üretimiyle, Birleşik Krallık'ın bir yıllık tüm tüketimini karşılayacak kapasiteye sahip olacak.
Ancak Hindistan ve Bangladeş gibi komşu ülkeler, nehri paylaşan milyonlarca kişiyi etkileyebileceği görüşüyle endişe duyduklarını dile getirdi. Pekin yönetimi ise barajın çevreye zarar vermeyeceği ve aşağı havzalardaki su akışının etkilenmeyeceğini iddia ediyor.
Metal yoğun endüstriyel üretim de artacak
Çin Sanayi Bakanlığı'nın geçen hafta makine, otomobil ve elektrikli ekipman sektörünü istikrara kavuşturma sözü vermesi de piyasalara yansıyor. Çin’in bu sektörlerdeki büyümeyi istikrara kavuşturmak için eylem planı başlatacak. Pekin’deki bir vadeli işlem şirketinin metal analistleri, “Çin Sanayi Bakanlığı’nın açıklaması genel olarak metaller için umut verici” yorumunu yaptı. Bakanlık, planın alt sektörlere ek olarak çelik, demir dışı malzemeler, petrokimya ve inşaat malzemeleri gibi 10 sektörü kapsayacağını belirtti.