AYSEL YÜCEL
Karadeniz’de süren savaşın etkisiyle kötü bir yılı daha geride bırakmaya hazırlanan kosterciler, 2025 yılına da umutsuz giriyor. Navis Danışmanlık Koordinatörü Engin Koçak, Rusya’nın 2025’in ilk yarısında hububat ihracatını kısıtlama kararının, koster piyasasında ciddi bir iş kaybı yaratacağını söyledi. Akdeniz ve Karadeniz’deki koster piyasasını izleyen İstanbul Navlun Endeksi (ISTFIX), geçen hafta da düşüşünü sürdürdü ve 656 puandan 625 puana geriledi.
Navis Danışmanlık Koordinatörü Engin Koçak, koster piyasasında yaşanan son gelişmeleri ve sektörün 2025’e yönelik beklentilerini EKONOMİ’ye değerlendirdi. Koçak, Karadeniz’de devam eden Rusya-Ukrayna savaşının yanı sıra Türkiye’nin tahıl ithalatını durdurmasının koster piyasasında düşüşü hızlandırdığını söyledi.
Engin Koçak, “Koster piyasalarında yılsonu yaklaştıkça mevsimsel olarak durgunluk ağır basmaya başladı. İstanbul Navlun Endeksi mevsimsel olarak Noel’e kadar yükselir sonrasında ise yeni yılda şubat ayına kadar düşerdi. Karadeniz’de yaşanan belirsizlik ortamı nedeniyle iki yıldır kasım ayı sonuyla birlikte düşüş görülmeye başlıyor. Bu yıl aynı zamanda Türkiye’nin buğday alımlarının da kesildiği bir yıl. Çünkü Türkiye’nin içerde buğday stoğu çok” diye konuştu.
Ukrayna’dan çıkışlar baskı altında
ABD Başkanı Trump’ın henüz başkanlık ofisini devralmamış olması ve eski yönetimin son dakika hamlelerinin de bölgedeki durumu zora soktuğunu belirten Koçak, son dönemde Rusya’nın daha agresif olabileceği korkusuyla Ukrayna’dan yük çıkışının baskı altında olduğunu söyledi.
■ Doğu Akdeniz’de arz fazlası oluşacak
Kosterciler, 2025 yılına endişeyle giriyor. Engin Koçak, “Rusya 2025’in ilk yarısında tüm hububat ihracatına ciddi bir sınır getireceği için nehir deniz tipi koster tonajının iş sıkıntısı yaşaması bekleniyor. Bu durumun Doğu Akdeniz’in genelinde arz fazlalığı oluşturması mümkün” diye konuştu. Rusya, dünyanın en büyük buğday ihracatçısı olarak, 2025 ihracat kotasını üçte iki oranında düşürdü, buğday ihracat vergilerini artırdı. Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) Konseyi, Rusya'nın ihracat kotalarının ihracat sezonunun ikinci bölümü olan 15 Şubat - 30 Haziran 2025 arasında 11 milyon metrik tona düşeceğini, bu yıl aynı dönemdeki 29 milyon tonluk kotadan önemli bir azalma olduğunu söyledi. Öte yandan, Engin Koçak, Suriye limanlarına yönelik ambargoların kalkabileceğini ve bu durumun sektöre olumlu yansıyacağını belirtti.
