İstanbul Sanayi Odası (İSO) ve SAHA İstanbul tarafından Türkiye savunma sanayisinin milli ve yerli yapısına katkı sunmak amacıyla 7'nci kez düzenlenen Savunma Sanayii Buluşmaları İstanbul'da sektör temsilcilerini bir araya getirdi.
"Tedarik Zinciri ve Sürdürülebilirlik" konularını ele alan bu yılki zirvenin açılışı, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii (SSB) Başkanı Haluk Görgün, Milli Savunma Bakan Yardımcısı Musa Heybet, SAHA İstanbul Başkan Yardımcısı ve ROKETSAN Genel Müdürü Murat İkinci, İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan ve İstanbul Valisi Davut Gül'ün katılımıyla yapıldı.
SSB Başkanı Görgün, açılışta yaptığı konuşmada, başkanlık tarafından yürütülen sanayileşme faaliyetlerinde, özgün tasarım ve geliştirme kabiliyetine sahip, uluslararası alanda rekabet edebilen, global tedarik zincirlerine entegre olabilecek ve müttefik sistemlerle yüksek düzeyde birlikte çalışabilirlik gösterebilecek nitelikli bir yan sanayi yapısının oluşturulmasının temel amaçlarından biri olduğunu söyledi.
Görgün, Endüstriyel Yetkinlik Değerlendirme ve Destekleme Programı (EYDEP) kapsamında değerlendirilen firmaların projelerde daha fazla yer almasını sağlamak üzere yan sanayiye verilecek işlerin en az yüzde 70'inin EYDEP sertifikalı firmalar tarafından gerçekleştirilmesini esas alan modeli kararlılıkla sürdürdüklerini belirterek, "Yine bu süreçte firmalarımızın üretim kabiliyetlerini ve finansal sürdürülebilirliğini desteklemek adına Savunma Sanayii Yatırım ve Geliştirme Faaliyetlerini Destekleme Programı kapsamında özel finansman çözümlerimizi devreye alıyoruz." dedi.
Görgün, sanayileşme politikalarının bir diğer ayağının ise savunma sanayisinde geliştirilen ürünlerin, yatırımların ve kabiliyetlerin atıl kalmaması adına hayata geçirdikleri Savunma Sanayii Yetenek Envanteri (YETEN) uygulaması olduğunun altını çizerek, "Bugün YETEN, sektörümüzün yeteneklerini yapay zeka destekli analizlerle yorumlayan stratejik bir karar destek platformuna dönüşmüştür. Bu sistemle, sanayiye yönelik yatırım, teşvik ve işbirliği kararlarını veriye dayalı ve bütüncül bir anlayışla şekillendirme kabiliyetimizi artırmayı hedefliyoruz." ifadesini kullandı.
2024-2025 döneminde Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının koordinasyonu sayesinde sektörün özel ihtiyaçlarına yanıt veren çok boyutlu finansal düzenlemeleri hayata geçirdiklerini söyleyen Görgün, "Tedarikçi ekosistemimizin güçlendirilmesi hedefiyle, tedarikçilerimizin vakıf şirketlerimizden olan vadeli alacaklarını teminat göstererek krediye erişimini sağlayan 'Tedarikçi Finansman Desteği' mekanizmasını devreye aldık. Böylelikle, savunma sanayisi tedarik zincirimizin tüm halkalarına daha erişilebilir bir finansman zemini oluşturduk." değerlendirmesinde bulundu.
"Toplam 40 milyar lira kefalet büyüklüğünde yeni bir 'Kredi Kefalet Programı'nı devreye aldık"
Görgün, sektörel likiditeyi artırmak amacıyla Kredi Garanti Fonu, İhracatı Geliştirme AŞ ve Katılım Finans Kefalet AŞ gibi güçlü kuruluşları bir araya getirdiklerini belirterek, "Toplam 40 milyar lira kefalet büyüklüğünde yeni bir Kredi Kefalet Programı'nı devreye aldık. Şimdiye kadar bu programdan 1200 firma 8 milyon 250 bin lira tutarında kredi kullanarak yararlandı." diye konuştu.
EYDEP A ve B seviye firmalara döviz bozdurma yükümlülüğü olmaksızın döviz kredisi kullanma hakkı tanıdıklarını dile getiren Görgün, şunları ifade etti:
"Aynı zamanda 32 sayılı kararda gerçekleştirdiğimiz düzenleme ile bu firmaların sözleşmelerinde dövizli ya da dövize endeksli ödeme yapabilmesini mümkün hale getirdik. Bu sayede, özellikle yatırım maliyetlerini düşürerek daha rekabetçi bir yapıyı teşvik ettik. İhracat ve Döviz Kazandırıcı Hizmetler Reeskont Kredisi Uygulama Talimatı'nda yapılan değişiklikle EYDEP A ve B grubu firmalar da artık savunma sanayisi firmalarına tanınan istisnalardan yararlanabilir hale geldi."
Görgün, Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi kapsamında yaptıkları düzenlemeyle, bu firmaların döviz cinsinden sözleşme yapabilmesine ve yatırımları için yabancı para üzerinden finansmana erişebilmesine imkan tanıdıklarını, böylece finansal planlamalarında daha geniş ve esnek bir hareket alanı sunduklarını söyledi.
Zorunlu Karşılıklar Uygulama Talimatı'nda yaptıkları düzenlemeyle savunma sanayisi firmalarının TL kredi büyümesi kısıtlarından istisna tutulmasını sağladıklarını vurgulayan Görgün, "EYDEP A ve B seviye sertifikaları da bu kapsamda geçerli hale gelerek sektörümüzün büyümesine destek veren önemli bir unsur haline geldi." dedi.
Görgün, "Öte yandan, Vakıf Leasing ve Kuveyt Türk Katılım Bankası ile yaptığımız işbirliği kapsamında işletme ve yatırım kredisi imkanlarını, uygun maliyetli ve uzun vadeli koşullarla savunma sanayisi firmalarımızın hizmetine sunduk. Bu kapsamda 115 firmamıza, toplamda 160 milyon dolar tutarında kredi hacmi sağladık." ifadesini kullandı.
"37 firmamıza kredi desteği sağladık"
SSB Başkanı Görgün, bu finansal destek yapısını, sektörel kapasitenin stratejik olarak yönetilmesini sağlayan güçlü analiz ve değerlendirme araçlarıyla tamamladıklarını dile getirerek şöyle dedi:
"YETEN ile 9 binden fazla ürün, 4 binden fazla firma envantere alınmıştır. EYDEP ile 1600'den fazla firma değerlendirilmiş, 400'ün üzerinde firma hibe ve mentörlük desteği almış, 85 firmamız stant ve yer destek mekanizmalarımızdan faydalanmıştır. Toplam tutarı 5,7 milyar liralık finansman desteği sağlayan çeşitli kredi ve leasing modelleri aktif olarak yürütülmektedir. Firmalarımıza verdiğimiz toplam 25 milyon dolar kredi desteğimiz, finansal destek modellerinin sahadaki etkisinin bir göstergesidir. Bu kapsamda geçtiğimiz yıl 24, bu yıl 37 firmamıza kredi desteği sağladık.
Ayrıca, Sanayi Katılımı ve Offset uygulamaları ile yan sanayi ve KOBİ iş paylarının artırılması, teknoloji ve ürün kazanımının süreçlere entegre edilmesi süreklilik arz edecek şekilde sürmektedir. Düzenlediğimiz çalıştaylarla sektörel talepler analiz edilerek politika gelişimi sürekli beslenmektedir. KOBİ'lerimizin, yan sanayimizin, üniversitelerimizin ve teknoloji geliştirme merkezlerimizin bu süreçlere entegre edilmesine yönelik çağrı ve programlarımız da hız kesmeden sürmektedir."
Görgün, 2,5 milyon metrekarelik bir alanda faaliyet gösteren Teknopark İstanbul'un savunma ve yüksek teknoloji odaklı 500'ün üzerinde firma ile 10 bini aşkın nitelikli personele istihdam sağlayarak, Türkiye'nin en büyük ve en stratejik teknoloji geliştirme bölgelerinden biri olarak öne çıktığını belirterek, "İstanbul, yalnızca ekonomik bir cazibe merkezi olmanın ötesinde, aynı zamanda yüksek katma değerli üretim, teknoloji geliştirme ve ihracat odaklı büyümenin de taşıyıcısı konumundadır." değerlendirmesinde bulundu.
"Türkiye, yapay zekada geliştirici ülke olarak konumunu sağlamlaştırıyor"
Haluk Görgün, farklı teknoloji alanlarında yaptıkları yatırımlara dikkati çekerek, bu kapsamda yapay zeka temelli komuta kontrol sistemlerinden sürü zekasına, tehdit analitiğinden karar destek altyapılarına kadar birçok alanda altı yeni proje başlattıklarını söyledi.
Görgün, Türkiye'nin yapay zekada yalnızca kullanıcı değil, aynı zamanda kural koyucu ve geliştirici ülke olarak konumunu sağlamlaştırdığını vurguladı.
Uluslararası raporlarda savunma sanayisinde artan yapay zeka ve teknoloji vurgusuna değinen Görgün, teknolojik bağımsızlık hedefinin artık sadece ürün bazlı değil, sistemsel kapasite bazlı tanımlanması gerektiğinin altını çizdi.
Konuşmasının sonunda sektördeki ihracat rakamlarına ilişkin bilgi veren Görgün, savunma ve havacılık sanayisi ihracatının bu yıl 8,5 milyar dolara ulaştığını bildirdi.
(AA)
