FİKRİ CİNOKUR/ANTALYA
Antalya Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Müşterek Meslek Komiteleri üyeleri ile Antalya iş dünyası temsilcilerinin katıldığı ‘’ATSO Ekonomi Buluşmaları’’ ATSO Atatürk Konferans Salonunda gerçekleştirildi.
Moderatörlüğünü ATSO Danışmanı Dr. Bader Arslan’ın üstlendiği ‘’ATSO Ekonomi Buluşmaları’’na NBE Gazetesi Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Güldağ ve Ekonomist Ali Ağaoğlu konuşmacı olarak katıldı.
ATSO Başkanı Yusuf Hacısüleyman, toplantının açılışında yaptığı konuşmada, finansa erişim konusunda büyük sıkıntı yaşandığına dikkat çekti.
Müşterek Meslek Komiteleri Toplantısında ekonomiye yer ayırdıklarını belirten Hacısüleyman, ekonominin, günlük hayatın vazgeçilmezlerinden biri olduğunu anımsattı. Zor bir dönemden geçildiğini vurgulayan Hacısüleyman, ‘’Sonuçta hepimiz ticaretle uğraşıyoruz, sanayi ile uğraşıyoruz. Fakat artık her gün yeni yeni gelişmeleri takip etmekte zorlandığımız ve değişiklileri uygulamaya da geçirirken zorlandığımız bir dönemden geçiyoruz. Uygulama değişiklikleri hepimizi her gün pür dikkat acaba ne değişti, hangi yönetmelik hangi kanun değişti veya yeni neler isteniyor şeklinde zorlamaya başladı’’ dedi.
Olumlu atılan adımlar geriye gitti
Ticaret ve sanayici olarak bütün bunları takip etmekte zorlanıldığına göre, vatandaşların da bunu nasıl takip etmekte çok zorlandığına dikkat çeken Hacısüleyman, şunları kaydetti.
‘’Gündemimizde geçen yıldan bu yana ekonomiyle ilgili çok konu vardı. Ve bizler de ATSO olarak düzlüğe çıkmak için izlenen maliye politikasını katlanacaksak hep beraber katlanacağız. Tekrar düzlüğe çıkmak için fedakârlıklarda bulunacağız. Ancak 1- 1,5 yıldır yapmış olduğumuz bütün bu katılımcı anlayışın meyvelerini vermesini beklerken, bu yıl içerisinde baktık ki son dönemlerde atılan olumlu adımlar ve gelişmeler, birden bire tekrar geriye gitmeye başladı. Faiz oranları, enflasyon değerleri, kur politikaları bu üç bileşen hepimizi etkiliyor. Kim hangi branşta çalışırsa çalışsın, ihracat yapsın, ithalat yapsın, ara mal üretsin, tüketime mal üretsin, yerli üretim yapsın bütün bu üç faktör birbiriyle dengeli bir şekilde gitmediği zaman ayağımızın bir tarafı aksamaya başlıyor.’’
"Plan yapmakta zorlanıyoruz"
Ekonomide ivme yukarıya doğru giderken faiz oranlarının tekrar arttığına dikkat çeken ATSO Başkanı Yusuf Hacısüleyman, şöyle konuştu.
‘’Şimdi ivme yukarı doğru, (düze çıktık yukarı doğru gidiyoruz) derken tekrar faiz oranlarında yaşadığımız gelişmeler bizi geriye itti. Dolar ve Euro’daki, kendi içindeki parite bile o kadar çok değişti ki neredeyse yılbaşında parite-riski bire bir, 1.0 beklerken, şimdi baktık orası da açıldı, Dolar o kadar artmıyor ama Euro artıyor. Euro’ya baktığımız zaman geçen yıldan bugüne yüzde 24 artmış, ama yılbaşından bu yana ise yüzde 17, yüzde 18 civarında bir artış var. Enflasyon rakamları gönül ister ki tek bir rakam olsun ve herkes o rakama göre planını programını yapsın. Ne var ki her birimizin kafasında üç rakam var. Bazılarımız hiç birine inanmıyor, bazılarımız birine inanıyor diğer ikisi yanlış diyor. Ama sonuçta herkesin kafasındaki enflasyon oranı yaşadığımız ülkemizde değişken olduğu için plan program yapma konusunda zorluk çekiyoruz.’’
Bugün için görülen en büyük sorununun öngörüde bulunamamak olduğunu vurgulayan Hacısüleyman, ‘’Yani ne ile karşılaşacağız, bizi neler bekliyor konusunda net bir fikre sahip olamıyoruz. Neden olamıyoruz? Bazı konular bizim elimizde değil. Siyasi gelişmeler bizim elimizde değil, sonuçta biz siyaset yapmıyoruz. Ticaret ve sanayi, aynı zamanda ekonomi politikaları konusu. Siyasi politikalara da bağlı bir konu olduğu için bizi derinden etkileyebiliyor.’’ dedi.
Bugünlerde herkesin karşılaştığı sorunlardan birinin finansa erişim olduğuna dikkat çeken Yusuf Hacısüleyman, şöyle devam etti:
‘’Finansa erişimi aslında tüketmek için değil, üretmek için istiyoruz. Üretelim ki ihracatımızı yapalım, üretelim ki fabrikalarımız durmasın, üretelim ki kimseyi işten çıkarmayalım, çalışan arkadaşlarımızın hayatını devam ettirebilecekleri bir ücret ödeyelim ve toplumsal barışı da dengesizlik olmasına rağmen devam ettirelim. Ve toplum içerisinde daha huzurlu birbirimizin yüzüne bakarken de birlikte yaşarken de çok daha mutlu olalım. Satışlar, karlılık ve nakit... Satışlar düştüğü zaman karlılık düşüyor. Karlılık düştüğü zaman elimizde para kalmıyor, nakde erişemiyoruz, nakit sıkıntısı çekiyoruz.’’
"Fabrikalarını satışa çıkaran sanayiciler var"
Mal varlıkları olan büyük firmaların bile finansa erişime zorlandığını anlatan Hacısüleyman, şöyle konuştu:
‘’Bugün görüyoruz ki, kendi gözümüzde bile büyük firmalar kısmına koyduğumuz firmalarımızın bile malı mülkü var, makinaları var, üretim araçları var, ancak nakde erişemediği için firmasını kapatan arkadaşlarımız var. (Ben artık bu işi yapmayacağım) diye fabrikasını işletmesini, üretim merkezini satılığa çıkartan arkadaşlarımız var. Bütün bunların önüne geçmek içinde bir plan bir program kısmında aksıyoruz, çünkü önümüzü göremiyoruz.‘’
Hacısüleyman ‘’ATSO Ekonomi Buluşmaları’’ toplantılarını üç aylık sürelerle düzenli olarak yapacaklarını belirterek, ‘’Ekonomi Buluşmaları konusunda ATSO olarak üç ayda bir buluşalım istiyoruz. Meclis ve komite üyelerimiz, Antalya’daki değerli paydaşlarımızla ekonomiyi konuşalım. Belki çok sık, daha fazla politika değişiyor ama biz üç ayda bir değerlendirelim. En azından Antalya’mıza bir öngörülebilirlik sağlamaya çalışalım.’’ dedi.
"İşçi maliyetleri bir numaralı sorun"
NBE Gazetesi Yönetim Kurulu Başkanı Hakan Güldağ, ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşları, Rusya ve Ukrayna arasında yaşanan savaş ve dünya ekonomisi ile Türkiye ekonomisi hakkında bilgi verdi.
Türkiye’de sorunsuz hiçbir sektör olmadığını ifade eden Güldağ, şöyle konuştu:
‘’İşçi maliyetleri bir numaralı sorun. Tekstil sektörü yüzde 30 küçülecek. Deri ve ayakkabı sektörü Çin’e teslim olmuş durumda. Makine sektörü sipariş alamıyor. Turizmde de sıkıntılar görülüyor. Ancak, turizm ve tarım kenti Antalya diğer illere göre daha dirençli görülüyor. Uygulanan ekonomik programdan sonuç almak uzadı. Dökümcüler, kalıpçılar zor dönemde… Sanayiciler Mısır’a gideriz diyor ama Mısır’a gitmekte çözüm değil. Şu an Türkiye sanayisi kan kaybediyor. PKK’nın kendini fesh etmesi vatandaş arasında etki ve heyecan yaratmadı. PKK’nın kendini fesh etmesi elbette olumludur. ama şu an bu noktada insanlar bunu içselleştiremedi. Rusya ve Ukrayna arasında en azından ateşkes ilan edilmesi ve barışın sağlanması turizmi hareketlendirecektir. Bir daha Türkiye ekonomisinin siyaset darbesine dayanacak gücü yok. Bundan sonra sorunların ekonomik tedbirlerle çözülmesi çok zor.’’
Ekonomist Ali Ağaoğlu da, güven olmadıkça enflasyon ve diğer sorunların çözülemeyeceğine dikkat çekti. Ağaoğlu, şöyle konuştu:
‘’Güven tesisini yapamadığımız zaman çok zorlanıyoruz. Ülkede liyakat sorunu yaşanıyor. Yönetmelik ve uygulamalar çok sık değişiyor. Bir yasaklanıyor ertesi gün yasak kaldırılıyor. Eğer gerekli önlemler alınmaz ise finans krizi yaşarsınız. Covid sonrası Türkiye pahalı oldu. Devreye NAS girdi. Bütün hesapları bozdu. Gayrimenkul sektörünü bozdu. Kira fiyatları arttı. Bir de yüzde 25 sınır konuldu. Sapla saman birbirine karıştı. Açgözlülük enflasyonu devreye girdi. Yuvarlama enflasyonu ortaya çıktı.’’
