ANTALYA/EKONOMİ
Antalya Serbest Bölge İş İnsanları Derneği (ASBİAD) üyeleri ürettikleri lüks yatlarla sektörde ‘Antalya Markası’ yaratarak, dünyaya örnek oluyor.
ASBİAD Yönetim Kurulu Başkanı Özgür Çiğdem, Türkiye ve Antalya ekonomisi için önemli hale gelen Antalya Serbest Bölgesi’nde firmaların yaşadığı sorunlara çözüm üretmek amacıyla 1995 yılı başında 17 firmanın bir araya gelerek Antalya Serbest Bölge Kullanıcılar Derneği’ni (ASDER) kurduğunu anımsattı. ASDER’in isim değiştirerek 2011 yılından itibaren faaliyetlerine Antalya Serbest Bölgesi İş İnsanları Derneği adıyla devam ettiğini belirten Çiğdem, ‘’ASBİAD bölgedeki büyümeye paralel olarak üye sayısını artırarak yaklaşık 50 üye ile Antalya serbest bölgesindeki tek dernek olarak ortak sorunlara çözüm üretme misyonu ile çalışmaktadır.’’ dedi.
Antalya Serbest Bölge 1 milyar 117 milyon dolarlık ticaret hacmine ulaştı
Antalya Serbest Bölgesinin kuruluşu ve günümüzdeki durumu hakkında da bilgi veren Özgür Çiğdem, şunları kaydetti:
‘’1987 yılında Türkiye’de kurulan ilk serbest bölgelerden olan Antalya Serbest Bölgesi, yıllar içinde inşaat ve tekstil ile başlayan gelişimini 2000’li yıllardan itibaren yat- gemi, elektronik, medikal ürünler ve diğer dış ticaret faaliyetler kollarında sürdürmektedir. 30’u yabancı sermayeli olmak üzere 90 firmanın faaliyet gösterdiği Antalya Serbest Bölgesi’nde 53 firma yat ve gemi sektöründe hizmet verirken 9 firma elektronik, 4 firma medikal ve 23 firma da madencilik, dış ticaret ve benzeri konularda çalışmaktadır.’’
ASBİAD Başkanı Özgür Çiğdem, Antalya Serbest Bölgesi’nin son yıllardaki genişlemeyle yaklaşık 780 bin metrekare brüt ve 475 bin metrekare net yatırım alanına ulaştığını bildirdi. Serbest bölgenin kurulduğundan bu yana 17 milyar dolar, 2024 yılında ise yaklaşık 1 milyar 117 milyon dolarlık ticaret hacmi ile ülke ekonomisine katkı yaptığını anlatan Çiğdem, şöyle devam etti. ‘’Ticaret hacminde 480 milyon dolar ile başı çeken medikal sektörünü 320 milyon dolar ile yat ve gemi yapım ve bakım onarımı sektörü, 135 milyon dolarlık elektronik ve 63 milyon dolar ile maden ürünleri ve 95 milyon dolar ile dış ticaret ve diğer sektörleri izlemektedir. İhracat çoğunlukla Avrupa ve nABD’ye yapılırken Rusya ve diğer OECD ülkeleri diğer önemli ihracat pazarlarımızdır.’’
İstihdam son 5 yılda yüzde 50 arttı
Son 5 yıl içinde istihdamın yüzde 50 artarak 2024 sonu itibariyle 8 bin kişiye ulaştığına dikkat çeken Çiğdem, ‘’İstihdam artışının en büyük kaynağı yat ve gemi sektörü olmuş ve 5 yılda 2 bin kişiden yaklaşık 4 bin kişiye ulaşmıştır. Yat ve gemi sektörünü 2 bin kişi istihdamla medikal, bin 200 kişiyle elektronik ve 550 kişi istihdam ile tekstil başta olmak üzere diğer iş kolları takip etmiştir.’’ dedi.
Antalya Serbest Bölgesinde kurulduğundan bu yana yüzde 95 özel sektör olmak üzere 323 milyon dolarlık yatırım gerçekleştirildiğine dikkat çeken Çiğdem, sözlerini şöyle sürdürdü:
‘’Kuruluşundan beri yüzde 95 özel sektör olmak üzere yaklaşık 323 milyon dolar yatırım yapılan bölgemizde 2000 yılının başından beri Antalya Serbest Bölgesindeki büyümenin öncü sektörü yat ve gemi sektörü olmuştur. Özellikle Antalya Serbest Bölge Kurucu ve İşletici firma (ASBAŞ) tarafından 2020 yılında yapımına başlayan ve 2021 yılında tamamlanan dev yatırımla Avrupa standartlarında yat bakım onarım alanı, bağlama rıhtımı ve denize indirme tesisine kavuşmuş ve bu tarihten itibaren de bölgede üretim tesisi arayışı artarak devam etmiştir.‘’
2000’lerin başında yılda üretilen yat sayısı tek haneli rakamlardan 2023 itibariyle yılda 100 yat ve diğer deniz araçlarına ulaştığını belirten Özgür Çiğdem, ‘’Toplamda 728 yat ve deniz aracı üretilip 1 milyar 700 milyon dolarlık ihracat yapılmıştır. Son 15 yılda yat ve gemi sektörünün bakım onarım projeleri de yapılan rıhtım ve atma çekme yatırımları ile beraber artmış ve 2023 sonu itibariyle 163 yata hizmet verilip yaklaşık 80 milyon dolarlık gelir elde edilmiştir.’’ dedi.
Yer sorunu yaşanıyor, yatırımcıların talepleri karşılanamıyor
ASBİAD Başkanı Özgür Çiğdem, Antalya Serbest Bölgesi’nde yer sorunu yaşandığını, bu nedenle yerli ve yabancı yatırımcıların taleplerinin karşılanamadığını söyledi. Antalya’da ikinci Serbest Bölge kurulması için çalışmaların devam ettiğini anımsatan Çiğdem, sorun ve çözüm önerilerini de şöyle sıraladı:
‘’Ticaret Bakanlığı ve genel müdürlüklerle sorunların çözümü için istişareler yürüten derneğimizin ana gündeminde olan konu bölgemizde halihazırda 475 bin metrekare net yatırım alanının tamamen kullanılmış olması ve serbest bölge sınırlarının genişlemeye imkan vermemesidir. Özellikle elektronik ve yat inşa sektörü için Avrupa, ABD ve Rus ortaklı yeni girişimler yatırım için tesis aramakta ve yeni taleplere olumlu cevap verilememektedir. Büyümenin önündeki en büyük engel olan arazi ve tesis sorununun çözümü için Antalya sınırları içinde Döşemealtı ilçesinde Organize Sanayi Bölgesine yakın yeni bir serbest bölge için görüşmeler sürüyor. Gerekli izinlerin alınması ile bekleyen yatırımların istihdam ve ihracatının katlanarak artacağına ve Antalya Serbest Bölgesinin mevcut tüm sorunlarının çözüleceğine inanıyoruz.’’
