Ekonomist Ali Ağaoğlu ve gazeteci Hakan Güldağ, haftanın sohbetinde Merkez Bankası’nın faiz indirimine sinyal olarak yorumlanan açıklamasının olası sonuçlarını tartıştı. Kısa vadede kritik konunun asgari ücret artışı olduğuna işaret eden Hakan Güldağ, Cumhurbaşkanı’nın dolaylı olarak yüzde 44 imasına dikkat çekti. Güldağ, asgari ücretin yüzde 40 civarında artırılabileceği haberlerine ilişkin olarak, “Bunlar faiz indirimine hazırlanan Merkez Bankası’nı ters köşeye yatırabilir endişesinden” yorumunu yaptı. Piyasanın indirim coşkusunu “anlaşılabilir” bulduğunu ifade eden Ali Ağaoğlu, “Çünkü zor günler geçirdi piyasa. Şimdi ‘faiz iniyor’ haberinin üstüne atladık. Ama arkası beklediğimiz gibi gelmeyebilir. Umarım bu iyimser havayla hata yapılmaz” diye konuştu.
Güldağ: Son PPK'ya bakarsan, Aralık'ta faiz indirimine kapı aralandı. Kaç puanla başlar sence?
Ağaoğlu: Piyasanın coşkusuna baktığım zaman hani en az 500 baz puan falan inecekmiş gibi bir izlenim var. Verilen mesajlara bakınca çok da haksız sayılmazlar.
Güldağ: Merkez Bankası; 'çok ters giden bir şey olmazsa, gıda enflasyonuna da pek takılmam, indirime başlarım' havasında. Kapıyı araladı artık...
Ağaoğlu: Yine de piyasa erken başladı sevinmeye. 26 Aralık'taki PPK öncesinde elde tek enflasyon verisi olacak. İkincisi, resmi yeniden değerleme oranı 43,93.
Güldağ: Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in kamu zamlarını kastederek öngörülen enflasyon kadar artırılacağı yönündeki mesajları, yeniden değerleme oranının da yarısı kadar uygulanabileceği izlenimi doğurdu.
Ağaoğlu: 43,93 kanuni gereklilik. Harçlar, vergiler buna göre...
Güldağ: Oranı yarıya çekmek hükümetin elinde. Dezenflasyona katkı olur. Algı da olumlu değişir. Çalışanların vergi dilimleri aynı şekilde azaltılırsa, orada da kısmi de olsa rahatlama yaşanır.
Ağaoğlu: Bir de asgari ücret meselesi var. 26'sında belli olur mu?
Güldağ: Olabilir. 2023 asgari ücreti 22 Aralık'ta ilan edilmişti. 2024 ise 27 Aralık'a kaldı. Ama o sıralarda açıklanıyor. Niye?
Ağaoğlu: Eğer 26 Aralık'tan önce belli olursa, Merkez Bankası'nın elinde çok önemli bir veri olacak. Çünkü, yeni yıla yönelik en önemli veri asgari ücretteki artış oranı olacak. Geçmişe bakarak mı, geleceğe bakarak mı, ikisinin ortalaması mı, burada piyasaya bir sinyal verilmiş olacak.
Güldağ: Ben şimdiden ikisinin ortalaması diyebilirim. Ki, son dönemde açıklamaların yanı sıra kulislerde konuşulanlardan asgari ücretin 23 bin lira civarında oluşacağı izlenimi ediniyorum. Yüzde 35 gibi bir artış gelebilir. Hatta biraz üstü de zorlanacak. Peki 26'sında belli olmamışsa?
Ağaoğlu: Bence indirmez. İndirmemeli de. Şimdi ekonominin koordinasyonu ile uğraşan yeni bir kurumumuz da olduğuna göre Ankara'da, dikkat ederler buna.
Güldağ: Merkez Bankası bu tip gelişmelerin önden bilgisini de alabilir. Keza, daha önce adeta şikayet konumundayken, "Maliye politikasının artan eşgüdümü de bu sürece önemli katkı sağlayacaktır" sözü de şu andan çok gelecek desteğin bilgisini veriyor gibi.
Ağaoğlu: Öyleyse iyi. Yoksa söylenenler boşa düşer. Yeni dönemle ilgili herkesin kafası karışır. Merkez Bankası da "Madem çok istediniz, buyurun size 250 puan indirim. Ama artık rahat bırakın" diyebilir. Çünkü önümüzdeki dönemin en önemli para politikası, hem gerçekleşen hem de beklenen enflasyonunun üzerinde reel faiz verilmesi olacak.
Güldağ: Piyasaya iyi sinyal olur.
Ağaoğlu: Benim gibi düşünen yabancılar da son bir hafta içinde 1.6 milyar dolarlık yeni bir bono alımına girmişler. Yenilerin gelmesi iyi bir haber. Çıksalar ve hiç kimse gelmese iyi haber olmazdı.
Güldağ: Faizi indirmeye bir kez başladı mı, devamı gelir bence...
Ağaoğlu: Aynen. 250 yaptım, ocak ayını pas geçtim, şubatta bir daha düşüneceğim, martta belki demeye başlarsa, bu sefer de eleştiriler başlayacak. Neden Aralık'ta indirdin diye. İndirimin anlamlı olması için bir politikanın parçası olması lazım. Onun için işin Maliye tarafının, asgari ücret tarafının çok uzamaması gerekir.
Güldağ: Merkez Bankası piyasayı indirime hazırlıyor görünüyor. Piyasayı şaşırtmak istemez.
Ağaoğlu: Katılıyorum. Şu ana kadar söylem ve eylemleri kendi içinde tutarlı. Ama mesela TL mevduatta zorunlu karşılıkları 15'ten 17'ye çıkardılar, döviz karşılıkları 5'ten 4'e indirdiler. Piyasadan para çekmek için yaptılar, tamam. 800 milyarı aşkın bir likidite fazlası var piyasada. Ama piyasadan kalıcı olarak çekeceğim diyorsam bu fazlayı, kararlılığımı göstermek için 3 aylık hatta ve hatta 6 aylık bir senet çıkarıp 50 faizle uzun vadeye yaygın bir politika duruşumu ortaya koyardım. KKM'de yeniden dönüşüm hedefini neden yüzde 75'ten 70'e çektiniz? Öncesinde TL stopajı neden yüzde 10'a çıkardınız? Daha net olunmalı...
Güldağ: Piyasada para bırakarak faizi dengelemek ama fazla paranın da yastık altı dövize altına yönelmemesi gibi hassas ayar ihtiyacı bazen karmaşıklaştırabiliyor adımları. Ama kısa vadede kritik mesele asgari ücret haline geldi. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın yüzde 44 oranını telaffuz etmesi de beklentilerin yükselmesine neden oldu. Financial Times, asgari ücret yüzde 40'lar civarında artırılacak diye haber yaptı. Bunlar, faiz indirimine hazırlanan Merkez Bankası'nı ters köşeye yatırabilir endişesindesin galiba...
Ağaoğlu: Aynen, endişem o. Piyasanın coşkusunu evet anlıyorum, çok zor günler geçirdi piyasa. Şimdi 'faiz iniyor' haberinin üstüne atladık. Ama arkası beklediğimiz gibi gelmeyebilir. Umarım bu iyimser havayla hata yapılmaz.
Altında yukarı yönlü düzeltme hareketi...
Güldağ: Dolar endeksi nereye doğru gider?
Ağaoğlu: 1, 0770- 1,0870 bölgesine bir hareket var. Yükselişin temel nedeni, Euro’nun çok hızlı değer kaybı. Sadece Euro değil, Pound da değer yitirdi. 1.25'in altında. Japon Yeni de % 4-5 geriledi.
Güldağ: Euro/dolar paritesi ne olur?
Ağaoğlu: Euro-dolar paritesinde %3’lük bir fark var ve dolar endeksi, 1,0850-1,09 seviyelerinin üzerine çıkarsa işler gerçekten zorlaşabilir. Bu, çok güçlü bir dolar anlamına gelir. Trump’ın güçlü bir dolar isteyip istemediği ise belirsiz.
Güldağ: Son birkaç günde altın yükseldi...
Ağaoğlu: Bir düzeltme hareketi. Altının esas yükselişi, jeopolitik risklerden kaynaklanıyor. Gümüş altın kadar yükselmedi. Dolar endeksi yükselirken altın daha avantajlı olabilir; sonrasında gümüş farkı kapatabilir. Ama gümüşte 35’in aşılmasını yakında beklemem.
Güldağ: Petrolde beklentin nedir?
Ağaoğlu: Majör bir trend değişikliğinden söz etmek için 80 doların üzerine çıkması gerekir. Şu anda petrolde jeopolitik gelişmeler üzerinden hareketler izleniyor.
Euro/dolar paritesi eşitlenebilir mi?
Güldağ: Euro, çok hızlı bir değer kaybı yaşıyor. Bizim ihracatçıyı da zorlayacak bir haber. Hammaddeyi dolarla alıyoruz, sattığımızın neredeyse yarısı ise Euro ile...
Ağaoğlu: Aynen öyle. Pahalıya alıp, ucuza satmak durumundayız bir nevi. Son zamanlarda görmeye alışık olmadığımız denli büyük bir hareket yaşandı Euro'da. Cuma sabah 1,05'i gördü, 4 saat sonra 1,0333'e kadar geldi. Avrupa'dan finans yöneticisi bir arkadaşın önümüzdeki bir ay içinde paritede "par"ı görebiliriz sözü var. Yani aralık ayında Euro/dolar paritesi eşitlenecek diyor.
Güldağ: Sence parite bu yıl eşitlenir mi?
Ağaoğlu: Hayır, beklemiyorum. Euro'da değer kaybı bekleniyordu ama bu kadar hızlı beklenmiyordu. Bir de iki endişe verici gelişme oldu. Avrupa'nın uzun menzilli füzeleri Rusya topraklarında kullanıldı. Aynı gün Rusya nükleer doktrinini değiştirdi ve Küba açıklarında bir nükleer Rus denizaltısı peydahlandı. Keza, Netanyahu ile ilgili Uluslararası Ceza Mahkemesi'nden tutuklama kararı da Avrupa'yı uğraştıracak.
Güldağ: NATO'nun yeni genel sekreteri Mark Rutte bugün Türkiye'ye geliyor. Göreve atandıktan sonra ilk ziyaretini Trump'a yapmıştı. Bakalım...
Borsada hızlı bir yılsonu rallisi gelebilir
Güldağ: İstanbul Borsası, faiz indirimini satın almış görünüyor. Dünyadan da epey ayrıştık bu son yükseliş hareketiyle...
Ağaoğlu: Dünyayla ilgisi yok bence. BIST 100 için, dolar bazında 2,60 seviyesini önemli buluyorum. 50 günlük hareketli ortalamanın üzerine çıktı. Yıl içinde 3 dolar seviyelerine kadar çıkma ihtimali var. Bu hisse senetleri fiyatlarından ziyade, dolar kurunun hareketiyle olabilir. 9.250 ve 9.750 seviyeleri kritik. 9.750 seviyesinin aşılması durumunda, hızlı bir yıl sonu rallisi yaşanabilir. Tabii, büyük bir jeopolitik kriz veya nükleer bir gerilim yaşamazsa... Bitcoin'in de 100 bin dolara çıkma ihtimali var. Gerilim yaşanırsa altın fiyatlarında çok ciddi bir yükseliş beklenir. O noktada bakalım kripto paralar nasıl tepki verecek?
