66 YIL önce İdris Yamantürk’ün temellerini attığı Güriş Holding, 1980 yılında Mogan Enerji’yi kurdu. Şirket zamanla Mogan Enerji Yatırım Holding A.Ş.’ye dönüştü.
İlk günlerden itibaren yenilenebilir enerjiyi hedefine koyan şirket, devir yoluyla hazır hidroelektrik santrali (HES) almak üzere kolları sıvadığında rahmetli İdris Yamantürk ekibini uyardı:
– Çocuklar, ileride kuraklık yaşanabilir. Bence HES’lerden uzak durmaya bakın.
Mogan Enerji Yatırım Holding, bugün toplam elektrik üretim kapasitesinin yüzde 7.94’ünü oluşturan 4 HES’i bünyesine kattı:
- Akköy-Espiye HES (Giresun): 14.7 MW
- Arpa HES (Artvin):32.919 MW
- Çeşmebaşı HES (Kırıkkale):8.6 MW
- Çermikler HES (Sivas):25.78 MW
Şirket, 1992’den itibaren jeotermal enerjiyi (JES) araştırmaya başladı. JES’le ilgili mevzuat altyapısı bile ortada yokken, bir çobanın kızının “Baba, burada toprak çok sıcak, yakıyor” demesi üzerine jeotermal rezervin fark edildiği Germencik’e (Aydın) yöneldi.
Mogan Enerji, su sıcaklığının 235 dereceyi bulduğu Germencik’te ilk JES’ini 2004 yılında kurdu. Şirket, zamanla Aydın’daki JES sayısını 8’e çıkardı. JES’ten elde ettiği elektrik, 259.90 MW’a yükseldi.
Hisselerinin yüzde 15’ini halka arz etmek üzere Sermaye Piyasası Kurulu’na (SPK) başvuran Mogan Enerji Yatırım Holding A.Ş. Genel Müdürü Ali Karaduman, şirketin bağlı bulunduğu Güriş Holding’in Finans Direktörü Tarık Aygün ve İstanbul Şube Müdürü Emre Akıncılar’la sohbet ettik.
Ali Karaduman, şirketin 30 Haziran 2023 tarihi itibariyle portföyünü ortaya koydu:
– Yurt içinde 21 adet yenilenebilir enerji santralimiz var. Bunların 9’u rüzgar santrali (RES), 8’i JES ve 4’ü de HES.
Aynı tarih itibariyle toplam kurulu gücün 1024.92 MW olduğunu kaydetti:
– Kurulu gücün yüzde 66.70’ine denk gelen 683.65 MW’lık kısmını RES’ler, yüzde 25.36’sına denk gelen 259.90 MW’lık kısmını JES’ler ve yüzde 7.94’üne denk gelen 81.37 MW’lık kısmını HES’ler oluşturuyor.
Tarık Aygün, şirketin 2022 yılı sonu verilerini sıraladı:
- Mogan Enerji’nin cirosu 10.8 milyar lira
- FAVÖK (Faiz, amortisman, vergi öncesi kâr) 5.1 milyar lira
- Aktif büyüklüğü 62.5 milyar lira
Şirketin yatırımlarının toplam büyüklüğünü merak ettik, Aygün hesapladı:
– Mogan Enerji’nin yatırımlarının toplamı bugünkü değerle 5.1 milyar dolar düzeyinde bulunuyor.
Yatırımların her birinin ayrı özel amaçlı şirket kurularak gerçekleştirildiğini kaydetti:
– Güriş çatısı altında 12 özel amaçlı şirket yer alıyor. Örneğin JES yatırımları Gürmat Elektrik Üretim A.Ş. bünyesinde gerçekleştiriliyor.
Halka arzın gerçekleşmesi sonrası elde edilecek kaynağın nasıl kullanılacağını sorduk, anlattı:
- Halka arzdan sağlanacak kaynağın yüzde 45’i, yeni yatırımlara yöneltilecek.
- Yüzde 45’i borçların erken kapatılmasında kullanılacak.
- Yüzde 10’u da işletme sermayesi için ayrılacak.
Aygün, Mogan Enerji’nin halka arzı konusu üzerinde 2.5 yıldır çalıştıklarını bildirdi:
– Halka arz adımlarımız bugünlere denk gelmiş oldu. Acil bir kaynak, işletme sermayesi ihtiyacımız söz konusu değil. Şirketimizin nakit akışı gayet dengeli yürüyor, borçları düzenli ödüyor.
Şirketin yurtdışında da yatırımı olduğunun altını çizdi:
– Ukrayna’da 32.4 MW’lık RES, 1 MW’lık güneş enerjisi santrali (GES), Kosova’da da 32.4 MW’lık RES bulunuyor. Arnavutluk’un Vlore kentindeki 75 MW’lık RES’in satın alınması konusuyla ilgileniyoruz. Ayrıca Makedonya’ya da bakıyoruz.
Mogan Enerji, 10.8 milyar liralık cirosu, 62.5 milyar liralık aktifiyle Borsa İstanbul’daki en büyük halka arzların ilk sıralarına yerleşecek gibi görünüyor…
13 ilin tüketimine eşit elektrik üretiyor
GÜRİŞ Holding Finans Direktörü Tarık Aygün, Mogan Enerji’nin geçen yılki net enerji üretiminin 3 milyon 741 bin 751 MWh olduğunu belirtti:
–Bu üretim, ülkemizde en az tüketenden başlayan sıralama dikkate alındığında 13 ilimizin toplam tüketimini karşılayacak düzeyde bulunuyor.
Söz konusu illeri ve 2022 yılı tüketimlerini sıraladı:
- Ağrı: 464.351 MWh
- Artvin: 408.395 MWh
- Bitlis: 403.901MWh
- Sinop:395.589 MWh
- Muş:381.771 MWh
- Gümüşhane:350.430 MWh
- Bingöl:322.752 MWh
- Kars:307.787 MWh
- Hakkari:286.190 MWh
- Iğdır:219.021 MWh
- Tunceli:131.703 MWh
- Ardahan:130.660 MWh
- Bayburt:107.076 MWh
Sülfür kokusunu ortadan kaldıracak teknoloji geliştirdik
DÖNEMİN Aydın Valisi Erol Ayyıldız, bir gün Mogan Enerji Yatırım Holding Genel Müdürü Ali Karaduman’ı makamına davet etti:
–Jeotermal santrallerin bulunduğu bölgelerde bir koku söz konusu. Bu koku bölgedeki vatandaşı rahatsız ediyor. Santrallere kuşku ile bakmalarına yol açıyor. Bu kokuyu yok edemez misiniz?
Ali Karaduman, Ar-Ge ekibine görev verdi. Araştırmalar yapıldı, sonuç alındı:
–Ekibimiz sülfür kokusunu arıtma yöntemiyle ortadan kaldıracak bir teknoloji geliştirdi.
Kocatepe’de rüzgar uyarısı yapan çobanı Mogan Enerji’ye aldı
MOGAN Enerji Genel Müdürü Ali Karaduman, santrallerin bulunduğu bölgeleri karış karış dolaştığını belirtti, Kocatepe’den bir anı aktardı:
– Afyonkarahisar Kocatepe’deki 100 MW’lık rüzgar santralimizi (RES) kurmak üzere bölgede dolaşırken bir çobanla karşılaştık. Çoban, “Sizin ekip rüzgarın yönüyle ilgili yanlış hesap yapıyor. Burada rüzgarın yönünü en iyi ben bilirim”dedi.
Çobanın uyarısını dikkate aldıklarını belirtti:
– Çobanın uyarısı üzerine ekiplerimiz yeniden ölçümler yaptı. Çoban haklı çıktı. Rüzgar güllerinin yönü ona göre ayarlandı. O çobanı Mogan Enerji’de çalışmaya davet ettik. Şu anda bizimle çalışıyor.
Kanatlara ateş ettiklerini anladık, avcılara yasak koyduk
MOGAN Enerji Yatırım Holding A.Ş. Genel Müdürü Ali Karaduman, şirketin RES’lerinin bulunduğu bölgelerle ilgili bir gözlemini ve aldıkları önlemi paylaştı:
– Bazı avcıların rüzgar enerjisi santrallerinde kanatlara ateş ettiklerini gözlemledik. Bunun üzerine kendi RES’lerimizin bulunduğu alanlara avcıları sokmamaya çalışıyoruz.
Ateş edilince kanatların delindiğini vurguladı:
– Bir kanatın maliyeti 50 bin Euro. Avcının zevkine ateş edip verdiği zararı düşünebiliyor musunuz?
Ardından ekledi:
– Avcıları sokmadığımız için bizim RES’lerimizin bulunduğu alanlarda hayvan çeşitliliğinde artış oldu.
Çevreye duyarlı hareket etmeleri konusunda şu örneği verdi:
– Bir ağaç için türbin yerini değiştirdiğimiz RES’imiz var. Ayrıca, sürekli fidan dikim kampanyaları düzenliyoruz.
JES’te kapasite faktörü açısından ön sıralardayız
MOGAN Enerji Genel Müdürü Ali Karaduman, sohbette şu noktaların altını çizdi:
- Enerjide dışa bağımlılığı azaltmak, karbon salımını asgari ölçülere indirmek ve cari açığın düşürülmesine katkıda bulunmak birinci önceliğimiz.
- RES’te en büyük yatırımcı, JES’te enerjide kapasite faktörü açısından sıralamanın en üstünde yer alıyoruz.
- Tüm santrallerimizin tasarımını kendi mühendislik ekibimizce yapıyoruz.