2026 yılında vergi yargısında tek hâkimle bakılacak davaların sınırı 486 bin TL’ye yükseldi. Konusu 55 bin TL’yi geçmeyen davalarda kararlar kesin olacak, istinaf ve temyiz yolları kapalı kalacak. İstinaf mahkemesi kararlarına karşı temyiz sınırı ise 1 milyon 661 bin TL’ye çıkarıldı. Bu parasal ölçütler, davaların açılış tarihine göre uygulanacak
Genelde İdari yargıda, özelde vergi yargısında sistem bazen tek dereceli, bazen iki, bazen üç dereceli olarak çalışmaktadır. En altta idare ve vergi mahkemeleri, üzerinde ise istinaf mahkemeleri yer almaktadır. Sistemin en üstünde ise temyiz mercii olarak Danıştay bulunmaktadır. Sistemde idari yargı mercileri hep kurul olarak örgütlenmiş olmakla birlikte, bu yargı manzumesinin en altında bulunan vergi mahkemeleri küçük rakamlı davalara tek hâkimli olarak bakmaktadır.
İdari yargı manzumesi içerisinde gerek tek hâkimle bakılacak davaların sınırı gerek mahkemeden istinafa, oradan da temyize geçişte sınırlar, İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda dava konusu miktara göre belirlenmiştir.
Öte yandan İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun (7524 sayılı Kanun’la değişik) ek 1. maddesinde; “Bu kanunda öngörülen parasal sınırlar; her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 298’inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında, takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılmak suretiyle uygulanır. Bu şekilde belirlenen sınırların bin Türk Lirası’nı aşmayan kısımları dikkate alınmaz” hükmü yer almıştır. Bu düzenlemeye göre; 2025 yılı sonu itibariyle açıklanan %25,49 oranındaki yeniden değerleme oranı uyarınca 2026 ölçütlerini yeniden hesaplamak gerekmektedir.
Söz konusu ek 1. maddeye göre 2026 yılında vergi mahkemelerinde açılacak davalarda davanın tek hâkimle görülmesinde sınır 486 bin TL olacaktır (2025 yılında 388 bin TL idi). Dava konusunun bu tutarı aşması halinde vergi mahkemeleri, davaya heyet halinde bakmak durumunda olacaklardır.
Vergi mahkemelerinde duruşma yapılması, tek hâkimli vergi mahkemelerinde talep edilse dahi mahkemenin gerek görmesine, heyet halinde vergi mahkemelerinde ise talep edilmişse zorunludur. Dolayısıyla talep halinde zorunlu duruşma yapılması, 2026 yılında açılacak davalarda dava konusunun 486 bin lirayı geçmesi halinde söz konusu olacaktır. Ancak bu sınırla bağlı olmaksızın mahkeme, talep edilmemiş olsa dahi, gerek görürse her zaman duruşma yapabilir.
Tek hâkimle bakılan davalardan 2026 yılında karara bağlananların konusu 55 bin TL’yi geçmeyenlerde verilen kararlar kesin olacaktır (2025 yılında 44 bin TL idi). Bir başka deyişle konusu 55 bin TL’yi geçmeyen davalarda verilen kararlara karşı istinaf ve/veya temyiz yolu kapalı olacaktır. Konusu 55 bin TL’yi geçen davalarda ise vergi mahkemesi kararlarına karşı istinaf yolu açık olacaktır.
İstinaf mahkemelerince 2025 yılında verilen kararlardan, konusu 1 milyon 661 bin TL’yi geçmeyen davalara ilişkin olanlar kesin nitelik taşıyacak ve temyiz yolu kapalı olacaktır. Konusu 1 milyon 661 bin TL’yi geçen davalarda ise istinaf mahkemelerince verilen kararlara karşı temyiz yoluna başvurmak mümkün olacaktır (Bu sınır 2025 yılında 1 milyon 324 bin TL idi).
Bu sınırlar önce, davaların açılış tarihine göre yaşama geçmektedir. Yani davaların açılış tarihinde geçerli tutarlara göre davaya tek hâkimin mi yoksa heyetin mi bakacağı belirlenmektedir. Bu nedenle 2026 yılında açılmış davalarda, 2026 yılına ilişkin parasal sınırlar uygulanacaktır. Örneğin 17 Aralık 2025 günü tebliğ edilen, vergi ve ceza toplamı 390 bin lira olan bir vergi/ceza ihbarnamesine karşı 29 Aralık günü dava açılırsa heyet halinde, 5 Ocak günü dava açılırsa tek hâkimli vergi mahkemesi davaya bakacaktır.
7550 sayılı Kanun’la yapılan değişiklik gereği, tek hâkim kararlarının kesin olup olmadığı veya istinaf mahkemesi kararlarına karşı temyiz yoluna gidilip gidilemeyeceği konularında ise davanın açılış tarihinde geçerli parasal sınırlar dikkate alınacaktır. Bu nedenle davanın açılış tarihine göre geçerli ölçütleri, ileriki yıllarda oluşacak kararlara karşı izlenecek yolun belirlenmesinde kolaylık sağlaması için, dosyaya hemen not etmekte fayda vardır. Öte yandan İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda 7524 sayılı Kanun’la yapılan bir önemli değişikle de istinaf mahkemelerince, vergi mahkemelerince verilen karar kaldırılarak yeniden ve ilk derece mahkemesinden farklı yönde yeni bir karar oluşturulan hallerde, temyiz yolunun yukarıda aktardığımız parasal sınıra bağlı olmaksızın açık olacağı da unutulmamalıdır. .
Bu sınırlar uygulanırken dava konusu olarak, toplam dava tutarlarına bakılması gerektiğini de hatırlatalım. Örneğin tarh işlemi aleyhine açılmış davalarda dava konusu vergi ve cezanın toplamına, ödeme emrine karşı açılan davalarda dava konusu vergi, ceza ve gecikme faizi toplamına bakmak gerekmektedir.
Yukarıda aktardığım parametreleri son beş yıla ilişkin değişimleri ile birlikte bir tablo olarak, önceki yıllarda açılmış davalarda kolaylık sağlaması için sunuyorum.
|
ÖLÇÜTLER YILLAR |
2020 |
2021 |
2022 |
2023 |
2024 |
2025 |
2026 |
|
Tek hâkimli davalar |
53.000.- |
57.000,- |
77.000,- |
171.000,- |
270.000 |
388.000 |
486.000 |
|
Duruşma sınırı (İYUK 17) |
53.000 |
57.000,- |
77.000,- |
171.000,- |
270.000 |
388.000 |
486.000 |
|
İstinaf alt sınırı (İYUK 45) |
7.000.- |
7.000,- |
9.000,- |
20.000,- |
31.000,- |
44.000 |
55.000 |
|
Temyiz alt sınırı (İYUK 46) |
176.000 |
192.000,- |
261.000 - |
581.000,- |
920.000, |
1.324.000 |
1.661.000 |
Vergi yargısı ölçütleri (TL)