İşsizliğin herhangi bir ay bindeli oranlarda artış ya düşüş göstermesi tabii ki üstünde durulması, haber yapılması ve yorumlanması gereken bir gelişme. Ama önemli olan büyük fotoğrafın ne söylediği ve genç nüfustaki işsizliğin hangi boyutlarda seyrettiği.
TÜİK dün üçüncü çeyreğin işgücü istatistiklerini açıkladı. Yalnızca çeyreklik istatistiklerde yer alan çok önemli bir veri var.
“Ne eğitimde ne istihdamda olan genç nüfusa ilişkin veri, yani kısaca NENİ.”
Genç nüfus, 15-34 yaş arası nüfus olarak kabul ediliyor. Buna göre bu yılın üçüncü çeyreğinde 15-34 yaş grubundaki her 100 gencin 29’u ne eğitimde ne istihdamda.
Söz konusu oran yıldan yıla çok fazla değişmiyor. Kıyaslamayı, mevsim etkisinin yaratacağı dalgalanmayı yok etmek için son beş yılın üçüncü çeyrekleri itibarıyla yaptım ve buna göre genç nüfustaki bu oran yüzde 28,6 ile yüzde 30,6 arasında oluşmuş.
Son beş yılın ağırlıklı ortalaması yüzde 29,5 düzeyinde.
Bir başka ifadeyle 15-34 yaş grubundaki nüfusun neredeyse üçte biri ne okuyor ne çalışıyor, yani boşta geziyor.
Yaş gruplarına göre…
15-34 yaş grubu 15-24, 25-29 ve 30-34 olmak üzere üç alt grupta değerlendiriliyor. TÜİK bu yaş gruplarındaki nüfusu ve ne eğitimde ne istihdamda olanları birikimli olarak veriyor. Bu yaş gruplarındaki nüfus ve ne eğitimde ne istihdamda olanlar ayrı ayrı tasnif edildiğinde ortaya daha detaylı bir tablo çıkıyor.
Yaş gruplarına göre olan toplam nüfus ile ne eğitimde ne istihdamda olanlara ilişkin detaylı veriler dikey tabloda yer alıyor.
Ne eğitimde ne istihdamda olanların oranı 15-24 yaş grubunda görece düşük. Bu oran yüzde 25’ler dolayında seyrediyor.
NENİ oranı, 25-29 ve 30-34 yaş grubunda ise yüzde 32 dolayında.
Yedi milyon kişi NENİ
Yaşları 15-34 arasındaki nüfus üçüncü çeyrek itibarıyla 24,1 milyon ve bu nüfusun yüzde 28,9 oranındaki 7 milyonu ne eğitimde ne istihdamda.
Düşünebiliyor musunuz, 7 milyon genç, hadi tam sayıyı vereyim, 6 milyon 954 bin genç ne çalışıyor, ne eğitimine devam ediyor; yani boşta geziyor.
Yaklaşık 7 milyon gencin 2,9 milyonu 15-24 yaş grubunda, 2’şer milyonu da 25-29 ve 30-34 yaş grubunda bulunuyor
Lise eğitimlilerin oranında artış var
15-24 yaş grubundaki nüfusun ne eğitimde ne istihdamda olanlarının eğitim durumlarına göre dağılımı, bir önceki yıla göre okuryazar olmayanlar ve lise altı eğitimlilerin durumunun kötüleştiğini, diğer eğitim düzeylerinde olanların durumunda ise görece bir iyileşme olduğunu görülüyor.
Lise mezunlarında istihdamda olmayanların geçen yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 29,6 olan oranı, bu yıl yüzde 30,5’e yükseldi.
Üniversite mezunu olmakla birlikte hâlâ iş bulamamış olanların oranı geçen yıllara göre gerilemiş olsa da çok yüksek. Üniversite mezunlarının yüzde 33,2’si işsiz. Bu grupta yer alanların yeni mezun olduğu, dolayısıyla 24 yaşına kadar iş bulamamasının normal karşılanabileceği söylenebilir ama nasıl değerlendirilirse değerlendirilsin okulu bitirmiş, yani artık eğitimde olmayan her üç üniversite mezununun birinin işsiz olması yine de çok yüksek bir düzeye işaret ediyor.
Gidişat kötü
Zaman zaman başta iletişim fakülteleri olmak üzere üniversitelerdeki konferanslara davet ediliyorum ve öğrencilerle bir arada olma fırsatı buluyorum. Temelde sezdiğim, öğrencilerdeki umutsuzluk oluyor. Haksızlar mı, kesinlikle değiller.
Gençler, isterlerse Türkiye’nin en iyi üniversitesinden, en iyi bölümünden mezun olsunlar; iş bulma garantileri yok.
Şimdi kimse tutup o klasik lafı etmesin! “Türkiye’de iş çok, gençler iş beğenmiyor” demesin!
Üniversitede örneğin elektrik- elektronik okumuş, mimarlık okumuş, mühendis olmuş, öğretmen olmuş bir genç niye hiçbir meziyet gerektirmeyen, hiçbir eğitim gerektirmeyen bir işi yapmak zorunda kalsın ki! O zaman zaten üniversiteye gitmezdi. “Gençler iş beğenmiyor” diyenler, önce şu soruya yanıt versin:
“Ben çocuğumu binbir zorlukla en iyi üniversitede yıllarca okutsam onun sıradan bir iş yapmasına gönlüm razı gelir miydi?”
Üniversite mezunu işsiz sayısı önceki yıllarda da hep 2 milyon dolayında. Önümüzdeki yıllar bu sayının aşağı ineceğini mi gösteriyor, yoksa yukarı gideceğini mi? Yanıt belli sayılar değil mi?
