EKONOMİ/ANKARA
Bazı istisnaların kaldırılması, kayıt dışıyla mücadele edilmesi, vergi dışında kalan alanların kapsama alınmasına dönük düzenlemelerin de yer aldığı Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin 36 maddelik kanun teklifii Meclise sunuldu. Yasa teklifi gelecek hafta TBMM Plan Bütçe Komisyonunda görüşülecek. Kanun teklifinde sosyal güvenlik sisteminin aktüeryal dengesine katkıda bulunmak üzere çok sayıda gelir etkisi de olan düzenleme yapılıyor. Bu kapsamda işveren prim desteği imalat sektöründe 5 puan olarak değişmezken imalat sektörü hariç işveren prim teşviği 4 puandan 2 puana indiriliyor. Prime esas kazanç tavanı asgari ücretin 7,5 katından 9 katına çıkarılıyor, emeklilik prim oranının işveren hissesi 1 puan artırılıyor. Doğum hariç borçlanma prim oranı yüzde 32'den yüzde 45'e çıkarılıyor. BAĞKUR primlerinin ödenmemesi nedeniyle durdurulan sigortalılık sürelerinin ihya prim oranı yüzde 45 olarak belirlenirken, genç girişimcilere bir yıl süreyle sağlanan prim desteği sonlandırılıyor. Kanun teklifine göre, geçici vergi mükellefiyeti bulunanlar için dördüncü geçici vergilendirme dönemi sisteme dahil edilerek, mükelleflerin kazançlarının artık 3, 6, 9 ve 12 aylık dönemlerle tespit edilmesi ve yılın son çeyreğine ait geçici vergi beyannamesinin alınması sağlanıyor. Yasa teklifi ile harca tabi olmayan birçok ruhsat ve yetki belgesinden yıllık harç alınmasına dönük düzenleme yapılıyor.
Çekte süre uzatımı ve kentsel dönüşüm yetkisi Çek Kanunu’nda yapılan düzenlemeyle, üzerinde yazılı düzenleme tarihinden önce çekin ibrazının geçersiz olduğuna ilişkin geçici madde düzenlemesinin süresi 31 Aralık 2025 tarihinden 31 Aralık 2028 tarihine kadar uzatılıyor. Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’na, afet riskine karşı uygulamaların süratli biçimde teminat altına alınması amacıyla 31 Aralık 2029 tarihine kadar kamu bankalarından iç borçlanma yapabilme yetkisi veriliyor. Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda yapılan değişiklikle Bireysel Emeklilik Sistemi'nde (BES) halen yüzde 30 olan devlet katkısı oranının Cumhurbaşkanı tarafından yüzde 50’sine kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye yetki veriliyor.
Bu kapsamda; kuyumculuk, ikinci el motorlu kara taşıtı ve taşınmaz ticareti yetki belgeleri; ayakta teşhis ve tedavi yapılan özel sağlık kuruluşları (muayenehane, poliklinik, tıp/ağız ve diş sağlığı merkezleri); veteriner hekim muayenehane, poliklinik ve hayvan hastanesi ruhsatları; kıymetli madenler ve havacılık işletme ruhsatları yıllık harca tabi olacak. Ayrıca, hususi hastaneleri ve laboratuvarları açma ruhsatnameleri ile turizm müessesesi işletme belgelerine ilişkin harçlar da yıllık hale getiriliyor. Kuyumcular ticari yetki belgeleri için her yıl 30 bin TL, ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti ile uğraşanlar 20 bin TL ödeme yapacak. Ruhsatlarda ise ağız ve diş sağlığı muayenehanelerinden 20 bin TL, ağız ve diş sağlığı polikliniklerinden 30 bin TL alınacak. Kıymetli madenler kuruluş ve faaliyet izin belgelerinden 7 milyon 500 TL ile 5 milyon TL arasında finansal faaliyet harcı alınacak. Havayolu ve genel havacılık işletme ruhsatları ise her yıl için 100 TL ile 2 milyon TL arasında ödenecek. Yasa teklifi ile Kahramanmaraş depreminin etkilerini ve 2025 yılı ilave finansman ihtiyacını karşılamak için Bütçe Kanunu ile belirlenen net borç kullanım tutarına 595 milyar Türk lirası ilave ediliyor.
Mesken kira gelirlerine uygulanan istisna kaldırılıyor
Gelir Vergisi Kanunu’nda yapılan düzenlemeyle, mesken kira gelirlerine uygulanan istisna kaldırılıyor. Ancak, kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alanların Türkiye sınırları içinde sahip oldukları meskenlerden elde ettikleri kira gelirleri için bu istisna korunmaya devam edecek. Gelir Vergisi Kanunu’nun 74. maddesinde değişiklik yapılarak, konutlar hariç olmak üzere, kiraya verilen mal ve hakların iktisabı için kullanılan borçların faizlerinin kira gelirinin tespitinde gider olarak indirilmesi uygulaması sonlandırılıyor. Teklifle, portföyünün en az yüzde 51’i Borsa İstanbul’da işlem gören hisse senetlerinden oluşan bazı serbest fon yatırımcıları tarafından bir yıldan fazla süreyle elde tutulan fon katılma paylarından elde edilen gelirlere ilişkin gelir vergisi istisnasının vergi planlama aracı olarak kullanılmasını önleyecek ve vergi dışında kalan alanın kapsama alınmasına dönük düzenleme yapılıyor.
Sıfır araçların ilk tescil işlemleri ile tescil edilmiş araçların (ikinci el) satış ve devirlerinde, noterler tarafından satış ve devir bedeli üzerinden, asgari 1.000 TL'den az olmamak üzere binde 2 oranında nispi noter harcı alınmasına dönük düzenlemeye gidiliyor. Karayolları Trafik Kanunu’nda yapılan değişiklikle, noterler tarafından gerçekleştirilen tescil edilmiş araçların (ikinci el) satış ve devir işlemlerine ilişkin harç istisnası kaldırılıyor.
Çekte süre uzatımı ve kentsel dönüşüm yetkisi
Çek Kanunu’nda yapılan düzenlemeyle, üzerinde yazılı düzenleme tarihinden önce çekin ibrazının geçersiz olduğuna ilişkin geçici madde düzenlemesinin süresi 31 Aralık 2025 tarihinden 31 Aralık 2028 tarihine kadar uzatılıyor. Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’na, afet riskine karşı uygulamaların süratli biçimde teminat altına alınması amacıyla 31 Aralık 2029 tarihine kadar kamu bankalarından iç borçlanma yapabilme yetkisi veriliyor. Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanununda yapılan değişiklikle Bireysel Emeklilik Sistemi'nde (BES) halen yüzde 30 olan devlet katkısı oranının Cumhurbaşkanı tarafından yüzde 50’sine kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye yetki veriliyor.
■ Emlak vergisi düzenlemesi komisyonda eklenecek
AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler düzenlediği basın toplantısında, emlak vergisi ile ilgili düzenlemenin devam ettiğini belirtti. Belediyeler açısından hak kaybı olmayacak vatandaşı da mağdur etmeyecek bir oran konusunda çalışma yapıldığını açıkladı. Güler, emlak vergisine ilişkin düzenlemeyi yasa teklifinin görüşüleceği Plan Bütçe Komisyonunda teklife eklemeyi planladıklarını söyledi.
