Bizler bilmeye değil, öğrenmeye memuruz. Bildim diyen öldüm desin. Ben dünün cahili, bugünün daha az cahiliyim. Öğrenerek hayatta kalan türler, uygarlık talebinde olup bilgiyi çoğaltanlardır.
Cehalet; Bilmezlik hali, bilgisinden yoksunluk. Merak etmez, bilmezsin; cahilsin. Öğrenmemişsindir, denk gelmemiştir. Hayat sana onu öğretme fırsatı sunmamıştır. Eğer bilgiden görgüden yoksun isen önünde 2 yol vardır. Öğrenmek veya umursamamak… Öğrenmek, cehalet şifasıdır; öğrenince geçer.
Bilene danışırsın, merak eder araştırır, okur ve öğrenince artık cahil değilsindir. En azından o bilmediğin alanda… Ancak bilmek, görece bir şeydir. Bildiğini sanırsın ki bu cehaletin sürdürülebilir olanıdır. Çünkü cehaletinin de cahilisin. Osmanlıca buna “echelü cahilin – cahilliğinin de cahili” der.
CEHALET İLE EN ETKİN MÜCADELE
Cehalet, bilgi ile ilişkilendirilir. Aydınlık bilgi ise karanlık cehaletin şıfasıdır. Cehaletin sürdürülebilir olanı, bilgiye bakışla ilişkilendirilir. Konfüçyüs 2,500 yıl önce bilgi ile cehalet arasındaki kombinasyonu tanımlar ve öneri getirir bizlere ve bunun için dört dörtlük bir formül uygulansın der;
1-Bildiğini bilmiyorsa, uyandır. 2-Bilmediğini biliyorsa, öğret. 3-Bildiğini biliyorsa, izle. 4-Bilmediğini biliyorsa kaç. Cehalet, giderilebilir bir şeydir. İlacı bilgidir ve bilgi, meraktan neşet eder. Merak etmediğini bilemez, meraksızlığın oranında cahil kalırsın. Korkularından merak ederek kurtul.
İKİ SORU İKİ CEVAP / Cehalete dair…
Çok okuyan mı çok gezen mi?
Aslında gezerken okuyan… Hem gezen hem okuyan… Ama benim cevabım çok daha net; en çok merak eden bilir. Bakmayın “cehalet erdemdir” dediklerine… Bu; artan farkındalığın yoruculuğudur.
Yarı cahil nasıl bir şeydir?
Biri sana gelir; “ben bu konuda cahilim” der ve ona öğretirsin, cehaleti gider. Ancak bildiğini sanan cahillere hiçbir şey öğretemezsin. Onlara yarı cahil deriz ve bunları gördüğün zaman derhal uzaklaş.
NOT
CEHALET NE GÜZEL ŞEY, HER ŞEYİ BİLİYORSUN
Bu sözün, Einstein’e ait olduğu söylenir. Bugün ekranlarda, her konuda fikri olanları görüyoruz. Bunlar, her şeyi biliyorlar. Adı profesördür, akademik gayreti yoktur, ekran eforu vardır. Onları laboratuvarda göremezsiniz ama hemen her konuda fikir beyan ederken televizyonda izleyebilirsiniz.
CEHALET LÛGATI
Sıradan cahil: Hepimiz bu tür cehaletle doğarız ve öğrenim süreciyle daha az cahil oluruz
Zırcahil: Bilgiden nasibini almamış, boş işlerle uğraşmış, kendini yetiştirmemiş
Ukelâ: Rahmetli Uğur Mumcu’nun; “bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olan” türler
Echelü cahilin: Cahillerin en cahili öyle ki kendisinin cahil olduğunu da bilmeyen