MEHMET KAYA
Türkiye bir kez daha tartışmalı bir asgari ücret sürecine hazırlanıyor. Hükümet, ortaya bir formül koysa da komisyon yapısının nasıl çözüleceğine dair adımlar henüz atılmadı. Zamanın yaklaşması bekleniyor.
Aslında, sadece mevzuat değil, geleneklere bağlı olarak da giden, yılların deneyimiyle bir işleyiş oluşmuştu. Mevzuatta olmayan unsurlar böylece işliyordu. Mesela, Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun Aralık ayında toplanıp, 1 Ocak’ta yürürlüğe girecek ücreti belirlemesi çok katı bir zorunluluk değil. Yıl içinde birden fazla toplanmasının önünde hiçbir engel yok. Ancak gerek işçilerin ücret artış beklentisi, gerekse enflasyon nedeniyle azalan alım gücü nedeniyle bu tarihlerin esneyeceği zannedilmiyor. Bir başka az bilinen unsur toplantı sayısı. Komisyon tek bir toplantı ile dahi ücreti belirleyebilir. Diğer konu eğer işçi ve işveren olmak üzere taraflardan biri katılmazsa, diğer iki taraf fire vermemek kaydıyla komisyonu toplayabilir. Toplantının çağrı zorunluluğu hükümet, yani Çalışma Bakanlığında olduğu için onların çağrısı şart.
Geçen yıllarda sınırlı olarak komisyonun yapısı, ağırlıklı olarak ücret seviyesi üzerinde tartışma sürüyordu. Asgari ücret yalnızca bir koruma ücreti belirleme olmaktan çıkmasının ardından, -elbette her zaman siyasi yönü de vardı- siyasetin ana unsurlarından biri haline geldi.
Ücret bu yıl ciddi sorun yaratacak gibi. Daha önce de EKONOMİ’nin gündeme getirdiği gibi, zaman yaklaşıp “kriz halinde” sorun çözümü uygulanacak gibi görünüyor. Elbette Ankara’da manzara sık değişebiliyor ama şimdilik ana senaryo bu yönde. Komisyonun yapısında kamu tarafının tek üyeye düşme formülü hala masada.
Diğer alanlardaki beklentileri etkileme gücü bu yıl daha fazla
Diğer yandan herkesin gözü- kulağı bu kez her zamankinden daha fazla asgari ücrete çevrildi. Ana unsur olarak başta metal olmak üzere çeşitli işkollarında grup toplu sözleşmeleri başladı, başlayacak. Asgari ücretin ne seviyede olacağı bu sözleşmeleri etkileyecek. Geçmiş yıllardan farklı olarak bu yıl işçi kesimine “beyaz yakalı finansçılar” da eklendi. Onlar da hükümetin, ekonomi yönetiminin kararlılık ölçütü olarak bu ücretin seviyesine bakacaklar. Geçen yıl, düşük bir artış belirlenince bu kesim “kararlılık işareti” saymıştı. Aynı senaryo bu yıl için de geçerli.
Aralık ayı yaklaşırken, asgari ücret, azami tartışmalı bir süreç olacak gibi görünüyor.
