HÜSEYİN GÖKÇE/ANKARA
KGF’nin özkaynaklarıyla TOBB üyelerine yüzde 37 faiz ile kullandırılan Nefes Kredisinde 30 milyar liralık limit doldu. Limitin 20 gün gibi kısa sürede bitmesi, finansmana erişimde güçlük çeken reel sektörün Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Merkez Bankası’ndan beklentilerinin oluşmasına yol açtı. Reel sektör, Bakanlığın KOBİ’lere özel yeni kefalet limiti açmasını, Merkez Bankası’nın ise kredi artışlarına yönelik uyguladığı sınırlamayı esnetmesi talep ediliyor.
Enflasyonun kaynağını talep olarak gösteren ve talebi kısarak enflasyonu düşürmeyi öngören ekonomi politikası, reel sektörün yatırım iştahını sıfırlarken, bir yandan eriyen işletme sermayesini yerine koymanın maliyeti diğer yandan da buna ulaşımın zorluk derecesi artıyor. Bu noktada Temmuz ayının ilk haftasında devreye giren, özellikle küçük işletmelere cansuyu niteliğinde sayılabilecek TOBB Nefes Kredisi ise kısıtlı limit sebebiyle yaraya merhem olmadı. Başvuruları 8-9 Temmuz tarihleri arasında alınan KGF özkaynaklarıyla açılan 30 milyar liralık kredi limiti gelen yoğun talep üzerine 3 hafta gibi kısa sürede bitti.
6 ay ödemesiz 36 ay vade uygulanıyor
İşletme başına üst limitin 2.5 milyon lira olarak belirlendiği kredi paketinde, bankalar vadeye göre yüzde 37-38 arasında faiz uyguluyor. 6 ay ödemesiz kredide vade en fazla 36 kaya kadar çıkabiliyor. Toplam 6 banka krediye aracılık ederken, bazı bankaları işletmelerin yoğunlukla bulunduğu OSB’lerde şube başına 1 milyon liralık toplam limit ayırdığı ve bunun da bir işletmenin bile ihtiyacını karşılamaya yetmeyeceği yönünde çok sayıda şikayet gelmişti. TOBB ve KGF’nin doğrudan müdahale yetkisinin bulanmadığı kredilerde asıl belirleyici olan Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Merkez Bankası.
Merkez’den esneklik bekleniyor
Hazine destekli kefalet sistemi kapsamında hâlen, Nefes kredisi dışında 15 ayrı destek mekanizması devam ediyor. Özellikle İhracatı Geliştirme A.Ş (İGE) kaynaklı ihracat desteklerinin ağırlıkta olduğu programlarda toplam 180,3 milyar liralık kredi limiti açılmıştı. Şu ana kadar bunun 86.3 milyar lirası kullanıldı ve hâlen kullanılmayı bekleyen 94 milyar liralık kredi limiti bulunuyor. Ancak Nefes kredisi dışındaki programlar, faiz desteği olmadığı için firmalar tarafından çok fazla tercih edilmiyor. Hazine destekli kefalet sisteminin temeli finansman ihtiyacı olan ancak teminat göstermekte güçlük çeken firmalara, Hazine’nin kefaletiyle kredi kullandırılmasına dayanıyor. Bu noktada kullandırılan kredilerin riskinin yüzde 80’ini Hazine, yüzde 20’sini bankalar üstleniyor. Ancak şu ana kadar kullandırılan kredilerde bankacılık sistemi kredilerindekinin çok daha altında bir oranda krediye verilen kefalet riskli kredi sınıfına dahil oldu. Dolayısıyla burada açılabilecek yeni bir limitte Hazine’nin üzerine çok fazla bir risk binmemiş olacak.
En büyük kısıtlayıcı faktör, kredi artış hızındaki sınırlama
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın yeni bir limit açması, bankaların bu kategoride kullandıracakları kredi miktarını artıracakları anlamına gelmiyor. Çünkü Merkez Bankası’nın uyguladığı kredi artış hızındaki sınırlama, istenilse de yeni kredi kullanımını engelliyor. EKONOMİ’ye bilgi veren kaynaklar, çok kısa zaman diliminde olmasa da genel KOBİ kredilerinde en azından KGF kaynaklı olanların artış hızının esnetilebileceğini bildirdiler. Yanı sıra ‘seçici kredi politikası’ kapsamında, sınırlamanın bazı sektörlere yönelik de esnetilebileceği seçeneğinin de bulunduğu hatırlatılıyor.
