Mehmet KAYA
Türkiye’de, tüketim malları ithalatındaki artış, bu yılın Ocak-Eylül döneminde geçen yıla oranla yüzde 60,7’ye ulaştı. EKONOMİ gazetesi daha önce bu konuya dikkat çekmişti. İthalatın patlamasındaki en önemli neden ise binek otomobillerde gerçekleşti. Türkiye, önemli bir taşıt araçları üreticisi ülke olmasına karşılık, başta elektrikli otomobiller olmak üzere, ithal otomobillere talep güçlü seyredince ithalat da patladı. 2023 Ocak-Eylül döneminde binek otomobil ithalatı önceki yıl aynı döneme göre yüzde 151,05 arttı. Artış aynı hızda devam ederse, 2023’teki ithalat, 2021 ve 2022’nin toplamını dahi geçebilecek.
Türkiye, dayanıklı tüketim mallarında da üretici ülkelerden biri olmasına karşılık, bu ürünlerdeki ithalat artışı da aynı döneme kıyasla yüzde 47,72 oldu. Toplam ithalat içinde tüketim malları ithalatı ağırlığı da önceki yıl aynı döneme göre 4 puan artarak yüzde 12,5 seviyesine yükseldi. Artışta, toplam ithalat içindeki payı her dönem yüzde 80’ler seviyesinde bulunan hammadde ithalatındaki düşüş rol oynasa da, tüketim malları ithalatındaki artışın genel ithalat artışının çok üstünde olması dikkat çekti.
Tüketim malları ithalatının alt kalemlerine bakıldığında ise Türkiye’nin başta Avrupa olmak üzere, dünya ölçeğinde üretici olduğu ürünlerde yoğunlaşması dikkat çekti. Bunlardan en önemlileri, taşıt araçları, giyim eşyası, mutfak eşyası, beyaz eşya, televizyon gibi ürünlerin yer aldığı gruplar olarak sıralandı.
Otomobil ve dayanıklı tüketim malları dışında, giyim eşyası- ayakkabı gibi yine Türkiye’nin imalatçı ve dış ticaret fazlası verdiği yarı dayanıklı tüketim mallarında ise ithalat artışı yüzde 37,2’ye ulaştı.
Türkiye’nin tüketim malı ithalatı özellikle salgın döneminde oldukça düşük seviyelere gelmişti. 2019-2021 yıllarında, 25.4 milyar dolar olan 2018 yılı seviyesinin altında tüketim malı ithalatı gerçekleşmişti. 2023 ise bu kalemde patlama yaşanan yıl oldu. Tüketim malı ithalatındaki artışın, özellikle geleneksel olarak üretici olunan düşük teknoloji ve orta düşük teknolojide yoğunlaşan hazır giyim, plastik-metal eşyalar, mutfak eşyası, kırtasiye grupların dahil olduğu yarı dayanıklı tüketim malı grubunda da artıyor olması dikkat çekti.