ŞEBNEM TURHAN
Sıkı para politikası, yüksek faizler ve yüksek enflasyon ile gerileyen alım gücü kredi ve kredi kartı borçlarında ödeme sıkıntısını arttırdı. Bankacılık sektöründe de takipteki alacak oranı yükselişini sürdürüyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu haftalık verilerine göre 14 Kasım ile biten hafta itibariyle sektörde takipteki alacak oranı geçen yılın aynı haftasına göre 0.65 puan arttı ve yüzde 2,49’a yükseldi. Mevduat bankaları arasında ise 1.09 puan artışla takipteki alacak oranı yüzde 3,29’a yükselen yabancı bankalar öne çıktı.
Takipteki alacak oranı artışı son iki yıldır daha dikkat çekici. Bankaların takipteki alacak satışları da bu yıl rekor seviyelere ulaşmış durumda. Buna karşın bankaların takipteki alacak oranları yükselişini sürdürüyor. BDDK verilerine göre 14 Kasım ile biten hafta itibariyle bankacılık sektöründeki takipteki alacaklar 545 milyar 29 milyon liraya yükseldi, aynı hafta sektörde toplam krediler de 21 trilyon 845,3 milyar lira oldu. Böylece bankacılık sektöründe takipteki alacak oranı yüzde 2,49 olarak hesaplandı. Bu oran geçen yılın aynı haftasına göre 0.65 puan, 2024 sonuna göre ise 0.69 puanlık artışa işaret ediyor. 2024 sonunda yüzde 1,81 seviyesindeydi bankacılık sektöründe takipteki alacak oranı.
Kamu mevduatta oran sektörün altında
Kamu mevduat bankalarında ise 174 milyar 382 milyon lira olan takipteki alacak bakiyesine karşılık kamu mevduat bankalarındaki toplam krediler 8 trilyon 103,4 milyar lira seviyesinde. Böylece kamu mevduat bankalarındaki takipteki alacak oranı yüzde 2,15 oldu. Kamu mevduat bankalarındaki takipteki alacak oranı hem sektörün hem de diğer mevduat bankalarının altında kaldı. Buna karşılık geçen yılın aynı haftasına göre kamu mevduat bankalarının takipteki alacak oranı 0.55 puan, yılsonuna göre ise 0.66 puan arttı.
Yabancı mevduat bankaları en hızlı takipteki alacak oranı artışına sahip. 14 Kasım haftasında 147 milyar 71 milyon lira olan takipteki alacak bakiyesine karşılık yabancı mevduat bankalarının toplam kredileri 4 trilyon 468 milyar lira seviyesinde bulunuyor. Bu durumda yabancı mevduat bankalarında takipteki alacak oranı yüzde 3,29 olarak hesaplandı. Bu oran geçen yılın aynı haftasına göre 1.09 puanlık, 2024 sonuna göre ise 0.97 puanlık artışa işaret ediyor.
Yerli özel mevduat bankalarında ise takipteki alacak oranı yüzde 3 sınırına dayandı. Yerli özel mevduat bankalarının 14 Kasım haftasında takipteki alacak bakiyesi 174 milyar 283 milyon lirayken, toplam kredileri 5 trilyon 925,7 milyar lira oldu. Bu takipteki alacak oranının yüzde 2,94 ile geçen yılın aynı haftasına göre 0.57 puan, geçen yıl sonuna göre ise 0.66 puan artış yaşandığını gösteriyor.
Döviz mevduatlarında 742 milyon dolar artış
Merkez Bankası haftalık para ve banka istatistiklerine göre 14 Kasım haftasında yurtiçi yerleşiklerin döviz mevduatı parite etkisinden arındırılmış olarak 742 milyon dolar arttı. Bir önceki hafta 625 milyon dolar gerileme yaşanmıştı. Gerçek kişilerin pariteden arındırılmış döviz mevduatı 563 milyon dolar, tüzel kişilerin ise 179 milyon dolar yükseliş gösterdi.
KKM’de geçen hafta 41 milyar lirayı aşan düşüş
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre kur korumalı mevduat hesapları 14 Kasım ile biten haftada 41 milyar 43 milyon lira azalarak 52 milyar 782 milyon liraya düştü. Böylece KKM büyüklüğü, toplam mevduatın yüzde 0,2’sini oluşturdu. Aynı hafta sektörünün toplam kredi hacmi, 14 Kasım haftasında yaklaşık 237 milyar 97 milyon lira artarak 21 trilyon 608 milyar 172 milyon liradan, 21 trilyon 845 milyar 269 milyon liraya çıktı. Bankacılık sektöründe toplam mevduat ise bankalar arası dahil geçen hafta 774 milyar 741 milyon lira artarak 25 trilyon 780 milyar 68 milyon lira oldu.
Yabancı yarım milyar dolarlık tahvil aldı
Merkez Bankası haftalık menkul kıymet istatistiklerine göre yurtdışı yerleşiklerin sahip oldukları devlet iç borçlanma senedi (DİBS) portföyü piyasa değişimi ve kur farkından arındırılmış olarak 14 Kasım ile biten haftada 499.8 milyon dolar arttı. Veriler yurt dışında yerleşiklerin hisse portföyünün ise geçen hafta 158.8 milyon dolar azaldığını ortaya koydu.
Toplam rezervlerde 2.39 milyar dolarlık artış
Merkez Bankası haftalık verilerine göre 14 Kasım haftasında net uluslararası rezervler 1 milyar 76 milyon dolar düşüş ile 72 milyar 166 milyon dolara indi. Merkez Bankası’nın toplam rezervleri, 14 Kasım haftasında 2.39 milyar dolar artışla 187.43 milyar dolara yükseldi. Swap hariç net rezervler ise geçen hafta 57,8 milyar dolara geldi bir önceki hafta 58.4 milyar dolar seviyesindeydi.
