Duygu GÖKSU
Meşe palamudunu endüstriyel olarak işleyen Ar-Tu Kimya, bu üründen elde ettiği valeksi Avrupa ve ABD pazarına ihraç ediyor. Yapıştırıcı ve boyar madde üretimi yanında deri tabaklamada kullanılan valeks, doğal olması nedeniyle dünyada giderek daha fazla tercih ediliyor. Firmanın ürün gamında ayrıca pelit, pelit unu, pelet, mazı, sumak yaprağı tozu, kızılçam kabuğu ekstresi de bulunuyor. Firma, Orman Genel Müdürlüğü’nün (OGM) yürüttüğü eylem planı sayesinde meşe palamudunun hem orman köylüsüne, hem de ülke ekonomisine katkısının artmasını sağlayacak.
OGM’nin yayınladığı 2022 – 2026 yılları için uygulamaya konulan Meşe Palamudu Eylem Planı’nda meşe palamudu ile orman köylüsüne 36 milyon TL, ülke ekonomisine ise 216 milyon TL ekonomik katkı sağlanacağı öngörülüyor.
Ar-Tu Kimya Yönetim Kurulu Başkanı Arda Yağcı, yapıştırıcı ve boyar madde üretiminde de kullanılan meşe palamudunun bir türevi olan valeksin, bitkisel tanen olarak deri tabaklamada kullanıldığını ve dünyada sadece Türkiye’de üretildiğini dile getirdi. Türkiye’de bin 300 ile bin 500 ton civarında üretilen valeksin büyük bir kısmının ihraç edildiğini anlatan Yağcı, “Üretime konu olan Anadolu palamut meşesi Türkiye’de toplam 27 bin 844 hektar alanda yetişiyor. Bunun 11 bin 59 hektarlık kısmı İzmir’de bulunuyor. Biz firma olarak yıllık ortalama 4.500 ton meşe palamudu işliyoruz. 3 bin ton civarında da diğer firmaların alım yaptığını varsayarsak, yıllık ortalama 8 bin ton civarında meşe palamudu kullanılıyor. 20 bin ton civarında meşe palamudu kozalağı çıkıyordur ancak demografik yapıdan dolayı bunun ekonomiye kazandırılan kısmı ortalama 7 bin ton ile 8 bin tonu geçmiyor” dedi.
Türkiye’deki meşe palamutlarının 18 çeşit olduğunu ve valeks üretiminde 3 çeşidinin kullanıldığını söyleyen Yağcı, “Demografik yapı ve iklim şartları nedeniyle hammadde sıkıntısı devam ediyor. Yeni yerlerden alım yapsak da 2023 yılı sonunda mevcut üretimi korumayı hedefl iyoruz. Bunun en büyük nedeni ise 5 yılda bir var yılı olması. Eylem planından sonra henüz bir gelişme sağlanmamasının nedeni de bu. 2024 ve 2025 yıllarında rekoltenin daha yüksek olmasını bekliyoruz” diye konuştu.
“Alternatif ürün çalışmaları sürüyor”
Meşe palamudunun yan ürünü pelitten ürettikleri glütensiz un için tesis kurma çalışmalarının 2024 yılı Mart ayında sonuçlanacağını söyleyen Yağcı, “Glutensiz un üretimi çalışmalarımız iyi yönde ilerliyor. Mart ayında faaliyete geçtikten sonra ABD’ye kademeli olarak 5 ton ile 10 ton arasında ihracat yapacağız” dedi. Bunların yanı sıra orman ürünleri bazlı ürün geliştirme çalışmalarının devam ettiğini söyleyen Yağcı, “Bu yıl Eylül ayında deneme amaçlı bir kestane ağacı tomruğu işledik. Şu an kestane ve kızılçam odunlarından deneme yapıyoruz. Hedefimiz, alternatif bir ürünü devreye almak” diye konuştu