YENER KARADENİZ/İSTANBUL
Küresel iplik dış ticareti 2024’te küçülme eğilimi gösterirken, Türkiye ihracatta yükselişe geçti. 2024’te yüzde 8,2 artışla 2,2 milyar dolara ulaşan ihracatla Türkiye, dünyanın en büyük beşinci iplik tedarikçisi oldu ve küresel iplik ihracatındaki payını artırdı. Türkiye aynı zamanda Özbekistan’ın ardından iplik ihracatını en fazla artıran ikinci ülke oldu. En çok artış pamuk ipliğinde yaşandı. Mısır’a kayan hazır giyim üretimi bu ülkeye olan ihracatın yüzde 56 artmasına yol açtı. Ülke bazında bakıldığında Türkiye’nin en fazla iplik ihraç ettiği ülke yüzde 9,5 pay ve 217 milyon dolar ile Mısır oldu. Yine ülke bazında bakıldığında Türkiye’nin en fazla iplik ihraç ettiği ülke yüzde 9,5 pay ve 217 milyon dolar ile Mısır oldu.
En yüksek artış pamuk ipliğinde
İstanbul Tekstil ve Konfeksiyon İhracatçı Birlikleri (İTKİB) tarafından yayımlanan “Küresel İplik Dış Ticaret Raporu 2024”e göre, dünya iplik ihracatı bir önceki yıla göre yüzde 1,6 oranında düşerek 46,8 milyar dolara geriledi. Ancak Türkiye, bu gerilemenin aksine, iplik ihracatını yüzde 8,2 artırarak 2,2 milyar dolar seviyesine taşıdı. Türkiye böylece küresel ihracattan yüzde 4,9 pay alarak en büyük 5. ihracatçı konumuna yükseldi. Bu oran bir önceki yıl yüzde 4,6 seviyesinde idi. Türkiye’nin iplik ihracatı içerisinde en dikkat çekici artış pamuk ipliğinde yaşandı. 2024’te yüzde 31 artışla 751 milyon dolarlık pamuk ipliği ihraç edildi. Bu ürün grubu, toplam iplik ihracatının yüzde 32,9’unu oluşturdu. Pamuk ipliğini, yüzde 35 payla sentetik- suni filament iplikler izledi. Ancak bu kalemde yüzde1,8’lik bir düşüş yaşandı. Sentetik-suni devamsız liflerden iplik ihracatında ise Türkiye yüzde 9,4’lük küresel payla ikinci sırada yer aldı. Bu kalemde Türkiye’nin ihracatı 666 milyon dolar olarak gerçekleşti.
Mısır başlıca pazar, Avrupa dengede
Ülke bazında bakıldığında Türkiye’nin en fazla iplik ihraç ettiği ülke yüzde 9,5 pay ve 217 milyon dolar ile Mısır oldu. Mısır’a yapılan ihracat geçen yıla göre yüzde 56,1 arttı. Öte yandan ikinci büyük pazar olan İtalya’ya ihracat yüzde 2,4 azalarak 213 milyon dolara geriledi. Bu durum, Türkiye’nin ihracatını çeşitlendirme yolunda ilerlediğini gösteriyor.
Küresel ithalat da düşüşte, Türkiye ilk 3’te
Dünya iplik ithalatı da 2024’te küçüldü. Yüzde 2,5’lik düşüşle 45 milyar dolar seviyesine inen ithalatta Çin yüzde 11,6’lık pay ile ilk sırayı aldı. Türkiye ise yüzde 5,2’lik payla en büyük üçüncü iplik ithalatçısı oldu. Türkiye’nin ithalatı bir önceki yıla göre yüzde 18,6 düşüşle 2,3 milyar dolara geriledi. Böylece 2023’te 765 milyon dolar iplikte dış ticaret açığı, 2024’te 57 milyon dolara kadar düştü. En çok ithalat yapılan kalem yüzde 56 payla sentetik-suni filament iplikler oldu. Bu ürün grubunda Türkiye’nin ithalatı yüzde 17,4 azalarak 1,3 milyar dolara indi. Pamuk ipliği ithalatı ise yüzde 25,4 oranında düşerek 496 milyon dolarda kaldı. Küresel iplik ihracatında Çin yüzde 30,2 pay ve 14,1 milyar dolarlık hacimle liderliğini sürdürüyor. Türkiye, Çin’in ardından gelen Hindistan, Vietnam ve ABD gibi ülkelerin arkasından beşinci sıraya yerleşerek dikkat çekici bir konum elde etti. Türkiye’nin en çok ithalat yaptığı ülke ise 757 milyon dolarla Çin oldu. Bunu Hindistan (348 milyon dolar) ve Özbekistan (295 milyon dolar) izledi. Çin’den yapılan ithalat yüzde 15, Hindistan’dan yapılan ithalat ise yüzde 40,8 oranında düştü.
■ 4 aylık ihracat 775 milyon dolara ulaştı
Türkiye tekstil sektörü, 2025 yılının ilk dört ayında genel ihracatta sınırlı artış kaydederken, iplik ihracatı bu dönemde öne çıkan kalemlerden biri oldu. Ocak-nisan döneminde iplik ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 6,6 artarak 775 milyon dolara ulaştı. Böylece iplik, teknik tekstil ve dokuma kumaştan sonra en yüksek ihracat hacmine sahip alt ürün grubu oldu. Sadece Nisan ayında yapılan iplik ihracatı ise geçen yılın aynı ayına göre yüzde 20,6 artış göstererek 188 milyon dolara yükseldi. Bu performans, aynı dönemde bazı diğer tekstil alt gruplarındaki daralmaya rağmen iplik ihracatının görece güçlü seyrini sürdürdüğünü ortaya koydu. İplik ihracatındaki artışın coğrafi dağılımına bakıldığında, en yüksek artışın Mısır, Pakistan ve İngiltere gibi ülkelere yapılan sevkiyatlarda gerçekleştiği görüldü. Özellikle Mısır’a yapılan ihracat miktar bazında yüzde 65 artarken, İngiltere’ye olan ihracatta da yüzde 53 oranında yükseliş kaydedildi.
