Konut satışları Kasım ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 63,6 oranında artarak 153 bin oldu. Bu son aya has bir durum değil. Ülke genelinde satışlar beş aydır yüksek bir hızla artıyor.
Faiz oranları hala yüksek olmasına rağmen, kredili satışlardaki artış diğer satış türlerine göre çok daha canlı. Kasım ayında ipotekli konut satışları yıllık %316 arttı.
Fiyat tarafına dönünce konut fiyat endeksinin, Kasımda aylık yüzde 2,8, yıllık yüzde 29,4 arttığını görüyoruz. Yıllık fiyat artış hızı tam olarak 26 ay yavaşladıktan sonra Kasım ayında Ekim’e göre hızlandı ve hem aylık hem de yıllık bazda son 3 ayın en yüksek hızında arttı. Yıllık bazda artış, hala enflasyonun altında ancak aylık artışın, Kasım enflasyonunun üzerinde olması dikkat çekici.
Konut satışlarında ve fiyatlarında son aylardaki hareketlilik yavaş yavaş piyasada bir dip oluştuğunu teyit ediyor. Peki, ekonomide bir canlanma işareti yokken ve kredi faizleri hafif gerilemiş olmakla birlikte hala yüksek olmasına rağmen konut satışları neden yükseliyor?
Reel olarak gerileyen fiyatların diplere yaklaştığı inancı bence insanları konut almaya yönlendiren en önemli faktörlerden biri. Yakında başlayacak faiz indirimleri, fiyatları ve konut talebini artırmadan önce harekete geçme isteğini de buna ekleyebiliriz.
2022-2023 döneminde konut alımının bir ihtiyacın giderilmesinden çok bir yatırım aracı haline gelmesinin yarattığı spekülatif etki ile fiyatlarda oluşan mantık dışı yükseliş, barınma amaçlı konut alma talebinin ertelenmesine neden olmuştu. Ben, birikmiş bu talebin yavaş yavaş realize edildiğini düşünüyorum.
Unutmamamız gereken bir konu da; son aylarda satış verilerine giren konutların fiili satışlarının aslında 2022 ve 2023 döneminde inşaat başlangıcında (faizler düşükken) yapılmış ancak, tapu devirlerinin şu sıralarda yapılıyor olması.
Bazı bankaların konut kredi faizlerinde son aylarda indirime başlamasının satışlardaki artışın bir bölümünü açıklama gücü olabilir. Yine miktarını bilmiyor olmakla birlikte; satışların küçük bir bölümünün, son dönemde mali zorluk yaşayan ve borçlarını nakden ödeyemeyen borçlulardan alacaklılara tapu devri şeklinde olduğunu düşünebiliriz.
