2003 yılı Eylül ayı Kayseri… Kürsüde dönemin Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti var. Serdengeçti, 1 Ocak 2005’i işaret etti:
- 2005’te enflasyon tek haneye inecek. Üzerindeki 6 sıfır atılmış TL banknotları vatandaşın cebine girecek.
Yaklaşık 10 yıldan beri TL’den sıfır atılması üzerinde çalıştıklarını belirtti:
- Ciddi bir şekilde bu süreci başlatmak için enflasyonda mesafe almak önemliydi. Toplum tarafından kabul edilmesini bekledik. O noktaya doğru geldiğimiz anlaşıldı.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Ali Babacan’a da TL’den sıfır atılması takvimini anlattıklarını kaydetti:
- Paradan sıfır atılması bir süreç. Sayın Başbakan’a, Devlet Bakanı’na, Maliye Bakanı’na bilgi verdik. Bilgi vermeye de devam edeceğiz. Ayrıca medya aracılığıyla kamuoyunu aydınlatacağız.
Paradan sıfır atılmasının sadece Merkez Bankası’nın yapacağı bir iş olmadığının altını çizdi:
- Paradan sıfır atmak siyasi irade ister. Hazine’nin yapacağı işler vardır. Maliye Bakanlığı’nın yapacağı işler vardır. Bankaların yapacağı işler vardır. Daha da önemlisi Hükümetin ve Meclis’in yapacağı işler vardır. Bir yasaya ihtiyaç var çünkü.
Paradan sıfır atılmasının zamanlamasına ilişkin tartışmaları irdeledi:
- Türkiye’de olumlu bir şey yapmak isterseniz birileri “Bunun sırası mı?” derler. Bu dediklerinin sırası bir türlü gelmez. Bu bir süreçtir. Akşamdan sabaha alınmış bir karar değildir. Karar verilirken enflasyonun tek haneye ineceği dikkate alınmıştır.
TL’den sıfır atılması takvimi, siyasi iradenin yolu açması, Merkez Bankası’nın kararlı duruşuyla Süreyya Serdengeçti’nin Eylül 2003’te kamuoyuyla paylaştığı şekilde hayata geçti.
Süreyya Serdengeçti, Merkez Bankası’ndaki yardımcıları ve ekibiyle birlikte enflasyonun tek haneye inmesi, TL’den sıfır atılması sürecini başarıyla yönetti.
2006 yılı başında görev süresinin dolması yaklaşırken veda turuna çıktı. Veda çerçevesinde dönemin Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından kabulü sırasında, Merkez Bankası başkanlığına yapılacak atama konusunda tavsiyesini ortaya koydu:
- Sayın Cumhurbaşkanım, hükümetin Merkez Bankası’na atama kararnamelerini aday isimlerin eşlerinin türbanlı olması nedeniyle imzalamadığınız biliniyor. Eğer önünüze Durmuş Yılmaz’ın kararnamesi gelirse lütfen imzalayın.
Serdengeçti, Sezer’e Durmuş Yılmaz’ı anlattı:
- Durmuş Bey ile Merkez Bankası’nda çalışmaya aynı dönemlerde başladık. Kendisi Merkez Bankası’nda çok deneyim kazandı. Başkanlık görevini en iyi yapacak isimdir. Eşinin başı geçmişten beri kapalıdır.
Hükümet Merkez Bankası başkanlığı için bazı isimleri denedi, Sezer kararnameleri imzalamadı. Durmuş Yılmaz’ın atanması kararnamesini geri çevirmeyip, imzayı attı.
Serdengeçti, böylece Merkez Bankası’nda aynı dönemlerde çalışmaya başladığı Durmuş Yılmaz’ın Merkez Bankası Başkanlığının yolunu açmış oldu.
Süreyya Serdengeçti’nin vefatı üzerine Durmuş Yılmaz, duygularını sosyal medya hesabında şöyle paylaştı:
- Başkanımız Hakkın rahmetine kavuştu.
Ruhu şad, mekanı cennet olsun.
- Aynı yıl, aynı müdürlükte başladık. Her zaman benden bir adım öndeydi.
- Öncülerimizin inşa ettiği kurumsal yapıyı daha yukarılara taşıdı, örnek oldu.
- “Şuydu, buydu” deyip kelimeleri israf etmeyeceğim.
- İnsan gibi insandı…
Süreyya Bey’e Allah’tan rahmet diliyorum.
Mekanı cennet olsun…
Asrın depremi darbesi yemiş Malatya’da 6’ncı Bölge teşvikleri sürmeli
MALATYALI İş İnsanları Derneği (MİAD) Başkanı Yunus Akdaş ve CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba’nın davetiyle “17. Uluslararası Arguvan Türkü Festivali” için kente gittiğimizde Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu ile de buluştuk.
Buluşmaya MİAD Malatya Şube Başkanı Mevlüt Alçık ve Şube Koordinatörü Seyda Yavaşoğlu da katıldı. Oğuzhan Ata Sadıkoğlu’na Başkan Yardımcısı Basri İlhan ile Yönetim Kurulu Üyesi Özcan Dündar eşlik etti.
Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, Basın Danışmanı Ökkeş Cerit’in derlediği bilgileri paylaştı:
- Malatya’daki iki Organize Sanayi Bölgesi’nde (OSB) 420 fabrika faaliyette. Bunların yüzde 60’ı tekstil-hazır giyim sektöründe yer alıyor. Tekstil-hazır giyim sektörü tüm Türkiye’de olduğu gibi Malatya’da da sıkıntılı süreç yaşıyor.
OSB’deki istihdam düzeyi üzerinde durdu:
- 6 Şubat 2023 depremlerinden önce OSB’deki tesislerin toplam istihdamı 42 bin düzeyindeydi. Depremle birlikte çok düştü. Geçen 2.5 yılda 30 bine ancak çıkabildi. Yani, istihdamda hâlâ 12 bin eksideyiz.
Malatya’ya yatırımlarda OSB’de gerçekleştiğinde 6’ncı bölge teşviklerinin uygulanmasının etkili olduğunun altını çizdi:
- Mevcut teşvik sistemi bu yılın sonunda bitiyor. Malatya, 4’üncü bölge kapsamına alınıyor. Eğer 4’üncü bölgede ısrarlı davranılırsa Malatya’ya bırakın yatırım gelmesini mevcutlardan da gidenlerin olacağını hep birlikte göreceğiz.
6 Şubat depremlerinden bu yana Malatya’nın henüz beklenen toparlanmayı yaşayamadığını kaydetti:
- Asrın depremiyle yediğimiz darbe dikkate alınsın, Malatya’da OSB’lerde yapılan yatırımlar için 6’ncı bölge teşvikleri sürsün.
Bu noktada bir de OSB’deki arsa fiyatlarının düzeyinin olumsuz etkisine dikkat çekti:
- Malatya’daki OSB’de arsa fiyatı dönüm başına 2.5-3 milyon lira düzeyinde seyrediyor. Başta Elazığ olmak üzere komşu ve çevre illere oranla bu fiyat yatırımcı için yüksek kalıyor.
Malatya’da özellikle reel sektörde konkordato temposunu merak ettik, bir örnek verdi:
- TİM’in Türkiye’deki ilk 1000 ihracatçı listesinde bulunan Timsan konkordato başvurusunda bulundu. Bu durum bizi üzdü. Timsan’ın yaşaması için destek verilmesi gerekiyor.
Aselsan’ın fabrika kiralayarak üretime geçmesinin memnuniyet verici olduğunu vurguladı:
- Aselsan’ın şehrimizdeki yatırımcılarla da ortaklık kurup ya da öyle bir yapının oluşmasına öncülük edip savunma sanayine, teknolojiye yatırıma yönlendirmesi yerinde bir adım olur.
Kayısıyı don yaktı düğünler ertelendi
MALATYA Valisi Seddar Yavuz ve Büyükşehir Belediye Başkanı Sami Er’le sohbet sırasında zirai don konusu da gündeme geldi.
Sami Er, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’a Malatya ziyareti sırasında ikram etmek üzere kayısı aradıklarını belirtti:
- Üreticilerden kiminle konuşsak, “Yemeye bile kayısı yok” diyorlardı. Sayın Kurum Malatya’ya geldiğinde kendisine kayısı ikram edelim istedik. Bir tane bile bulamadık.
Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu, kentin kayısı ekonomisinin 420 milyon doları ihracat geliri olmak üzere 800 milyon dolar dolayında olduğunu belirtti:
- Kayısı gelirinin bu yıl ortadan kalkmasıyla birlikte davetiyesi gönderilmiş düğünlerin bile iptal edilmesi olayını yaşadık.
Malatya’daki bazı ailelerde kayısı gelirinin rolünü şöyle aktardı:
- Başka işlerde çalışıp, küçük kayısı bahçeleri olanlar, oradan sağladıkları ek gelirle daha rahat geçinme imkanı buluyor. O aileler için bu yıl söz konusu imkan ortadan kalktı.
Ardından ekledi:
- Zirai dondan zarar gören çiftçiye henüz zararlarını karşılanması konusunda adım atılmadı. Komisyon inceleme yaptı, zararlar tespit edildi ama henüz ödeme yok. Bir an önce çiftçinin zararlarının karşılanması lazım ki yeni sezona hazırlık yapabilsin.
Tarsim’le ilgili bir ayrıntıya işaret etti:
- Tarsim, tarım sigortası yaptırmış bazı üreticilere, “Sizin ağaçlar henüz çiçek açmadan don darbesi yemiş. Biz çiçek üzerinden hesap yapıyoruz” diyerek ödeme yapmıyor. Bunu bizim aklımız almıyor.
