INDOMIE markasıyla öne çıkan “noodle”ın üreticisi Endonezya merkezli gıda devi Indofood Holding yönetimi, 2008 yılında Türkiye’nin Güneydoğu bölgesinde Suriye’deki fabrikalarında üretilen ürünlerin tüketildiğini farketti:
- Suriye’den sınır ticaretiyle Türkiye’ye götürülen “Indomie Noodle” tüketimi, orada bizim için yeni pazar fırsatı yaratabilir.
Indofood Holding yönetimi Dubai’deki bölge ofisinden bir ekibi Türkiye yönlendirdi:
- Türkiye pazarını inceleyin, bize bir rapor hazırlayın.
Ekip raporu hazırlayıp Indofood Holding yönetimine gönderdi:
- Türkiye’de önce ithalatla pazarı tanımakta, oluşturmakta yarar var.
Başlangıçta Suriye’de, Suudi Arabistan’dan bir-iki konteyner ithalatla piyasaya girildi. Gün oldu, 1.5 konteyner ancak satılabildi, kalan bölümü hayvan yemine dönüştü. 2010 yılında başlayan ithalat, 2 yılda Indofood Holding’in Türkiye’de üretimi gündemine almasını sağladı.
Indofood’un yanına Suudi Arabistan başta olmak üzere bölgedeki bazı fonları yanına alarak kurduğu ADKOTURK Gıda Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.’nin Dubai’de ikamet eden CEO’su 2012 yılında Genel Müdür Yardımcısı Sencer Gündü’ye yatırım işaretini verdi:
- Bize Trakya Bölgesi’ndeki OSB’lerden en uygun olan yerden yatırım arsası bulur musun?
Sencer Gündü, ilk kez böyle bir çalışma yaptığı için aklına bölgedeki sanayi arsalarıyla ilgilenen emlak danışmanlarının ilanlarını taramak geldi. İlanlardan birkaç arsa belirleyip randevular aldı. CEO ile birlikte emlakçılarla görüşme turuna çıkıldı.
Kapaklı’daki bir arsa uygun bulundu, kısa bir pazarlık sürecini ardından arsa satın alındı, hemen yatırım için kollar sıvandı. ADKOTURK, 2014 yılında “Indomie” markalı “noodle”ı Kapaklı’daki tesislerinde üretmeye başladı.
Geçen hafta bir grup meslektaşımla ADKOTURK’ün Kapaklı’daki tesislerine gittik. Sencer Gündü, fabrika turu öncesi sunumuna şöyle girdi:
- “Indo” Endonezya dilinde “ulus” anlamına geliyor. “mie” ise yine Endonezya dilinde “erişte” demek. Yani, bizim ürettiğimiz bir anlamda “Endonezya Eriştesi”.
ADKOTURK’un Türkiye’deki tek işinin “noodle” olduğunu vurguladı:
- Ülkemizde zincir marketler başta olmak üzere 130 bin noktada ürünlerimizi satışa sunuyoruz.
Araya girip aldıkları unun hangi tür buğdaydan elde edildiğini sordum, şu tanımlamayı yaptı:
- Ekmeklik ile makarnalık arasında özel bir buğday. Unumuzu Trakya Bölgesi’nde yetişen buğdaydan ürettiriyoruz.
Fabrika Müdürü Onur Özkan, 20 bin metrekarelik alanda kurulu 19 bin metrekarelik kapalı alana sahip olan tesiste üretime 2014 yılında tek hat ile başladıklarını bildirdi:
- Talep arttıkça kapasite artırmak üzere üretim hatlarımızın sayısını zamanla 6’ya çıkardık. Şu anda yüzde 60’ı kadın 1000 personelle full kapasite üretim yapıyoruz.
Kalite Müdürü Ece Siper, üretimde kullandıkları temel hammaddenin buğday olduğunun altını çizdi. Siper, üretimdeki kalite süreçlerini anlatırken araya girip yatırım büyüklüğünü sordum, Sencer Gündü hesapladı:
- Yatırımımız 40 milyon doları bulmuştur…
Fabrikada günlük 3 vardiya, 6 gün üretim olduğunu kaydetti:
- Burada 1 milyar paket üretim yapıyoruz. Yüzde 85’ini iç piyasaya veriyoruz. Yüzde 15 de yakın bölgelere ve Türki cumhuriyetlere ihraç ediyoruz.
Türkiye’de “noodle” üretimi yapan 4 üreticinin daha olduğuna işaret etti:
- Indofood, ADKOTURK’ün 2014’te başlattığı üretimle ülkemizde bir sektör oluşturmuş oldu.
Bunun üzerine Türkiye’deki “noodle” pazarının büyüklüğünü merak ettim, 4 firmanın üretimlerini de dikkate alarak hesaplamaya çalıştı:
- Ülkemizde 500, hatta 600 milyon dolarlık “noodle” üretimi söz konusu…
ADKOTURK fabrika turu sırasında dinlediğimiz öykü, “Endonezya Eriştesi”nin ülkemize 2008 yılı öncesinde Suriye’den sınır ticaretiyle girdiğini, zamanla ithalata, derken üretime yönelip, 600 milyon dolarlık bir pazar oluşmasını sağladığını ortaya koydu…
İlk yıllarda yüzde 100’ün üzerinde büyüdü, son 2 yılda çift haneye düştü
ADKOTURK Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi Genel Müdür Yardımcısı Sencer Gündü, Türkiye’deki kişi başına tüketimi hesapladı:
- Bardakta olanlar dahil “Indomie”yi genelde 100 gramdan daha az paketlerde satışa sunuyoruz. Hesaplamalarımıza göre ülkemizde kişi başına yıllık “noodle” tüketimi 450 gramı buldu. Kişi başına makarna tüketimimizin yılda 7.5 kilo olduğunu biliyoruz.
Son yıllarda yaşanan ekonomik sıkıntının “noodle” pazarını nasıl etkilediğini merak ettik, kendi üretim tempolarından anlatmaya çalıştı:
- 2014’ten 2021 yılına kadar sıçramalı büyüme yaşadık. Yani, yıllık büyümelerimiz genelde yüzde 100’ün üzerinde gerçekleşti. 2021’den itibaren büyümemiz neredeyse yatay gibi seyretti. Yine de çift haneli büyüyoruz.
“Noodle”da ülke çapında penetrasyonun tamamlandığını kaydetti:
- Market zincirlerinin kuru gıda raflarının yüzde 30’unda erişteler yer alıyor.
Kişi başı tüketim karşılaştırması yaptı:
- Çin’de yılda 200 paket olan kişi başına “noodle” tüketimi Endonezya’da 120 paket, Suudi Arabistan’da 16-17 paket düzeyinde seyrediyor. Bizde her ne kadar penetrasyon tamamlanmış gibi görünse de 6.5 paket düzeyinde bulunuyor.
Endonezya, Türkiye’den giden domatesle ‘salçalı makarna sosu’ Ar-Ge’si yapıyor
ADKOTURK Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi Genel Müdür Yardımcısı Sencer Gündü, Türkiye’deki makarna tüketimindeki bir alışkanlık üzerinde durdu:
- Ülkemizde salçalı makarna tüketimi oldukça yüksek. Dünyada “noodle”da 1400-1500 dolayında farklı lezzet söz konusu. Ancak salçalı makarna lezzeti veren bir ürünümüz henüz yok.
Indofood Holding’in Endonezya’daki Ar-Ge merkezinde başta Çanakkale olmak üzere çoğunlukla Trakya ve Marmara Bölgesi’nden domates gönderdiklerini bildirdi:
- Soslarla ilgili Ar-Ge çalışmaları Endonezya’daki global merkezde yürütülüyor. “Salçalı makarna” lezzetini oluşturacak bir sos için çalışmalarını bizden giden talepler doğrultusunda yürütüyorlar.
İkinci fabrika için hazırlıklarımız var
ADKOTURK Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi Genel Müdür Yardımcısı Sencer Gündü, mevcut fabrika alanında kapasite artıracak yer kalmadığını belirtince sordum:
- İkinci fabrika yatırımı gündeme gelmiyor mu? Niyet yok mu?
Gündü yanıtladı:
- Biz Türkiye’deki ekip olarak fizibilite çalışmalarımızı yaptık. İkinci fabrikanın Adana, Osmaniye civarında olması gerektiği üzerinde durduk. Dosyamızı Dubai’de bulunan CEO’muza teslim ettik.
Yatırımın ne zaman başlayacağını merak ettim, yanıtladı:
- Şu anda tarih verebileceğimiz netlikte bir karar yok. Ancak, mevcut fabrikamız full kapasite çalışıyor ve burada büyüme alanımız da yok. Indofood Holding yönetimi ve ADKOTURK Gıda hissedarları bu durumu dikkate alır sanıyorum.
Paketleme makinesi ve yedek parça üretimi konusunda yön çizdik
ADKOTURK Gıda Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi Genel Müdür Yardımcısı Sencer Gündü, fabrika turu sırasında üretim bantlarını gösterdi:
- “Noodle” üretiminde kullanılan makinelerin, üretim bantlarının çoğu Japon teknolojisinden oluşuyor.
Özellikle yedek parçaların Türkiye’de üretilebilmesi konusunda ilgili küçük üreticileri yönlendirdiklerini bildirdi:
- Bize tedarik yapan küçük şirketler yedek parça konusunda başarılı oldu. Ayrıca, bir Türk üreticisi paketleme makinelerimize imza atmaya başladı.
Paketleme makinelerinin önünde şu bilgiyi verdi:
- Bu makineler Indofood Holding’in farklı ülkelerdeki “noodle” fabrikalarına ihraç ediliyor. Yani, bu alanda teknoloji geliştirilmesine ve ihracat kapısının açılmasına vesile olduk.
