POLİSAN Kansai Boya’nın GEBKİM’deki (Kocaeli-Gebze V Kimya İhtisas OSB) fabrikasına giderken Ağustos 2021’deki yazıma baktım. Başlığı şöyleydi:
- Gelir 1.5 milyar lirayı aştı, boya mix makinaları 35 milyon doları buldu…
Dönemin Polisan Holding CEO’su Mehmet Hacıkamiloğlu, Polisan’ın kurucusu Necmettin Bitlis’in torunları Mehmet Cenk Bitlis ve Ahmet Efe Bitlis’le birlikte bir sohbet toplantısı düzenlemiş, grubun 1956 yılına uzanan öyküsünü ve mevcut durumunu özetlemişti:
- Polisan, 1985’te boya sektörüne girerken, 2004’te kimya tarafında ilk yabancı ortaklığı gerçekleştirmiş. Söz konusu şirket Dow Chemical tarafından satın alınmış. Böylece 2009’da kimya tarafında Dow Chemical ile ortaklık söz konusu olmuş.
- 2016’da Polisan Boya’da Japon Kansai ile ortaklık gerçekleşmiş. Polisan Kansai Boya’nın 55 milyon Euro’luk yatırımla hayata geçen yeni fabrikası 2019 yılında devreye girmişti. Fabrika, 3 vardiyada 540 bin tona çıkabilecek kapasitesi ile Avrupa’nın en büyüğü oldu.
- Kombine gelirlerimizin yüzde 47.3’ü boya, yüzde 42.3’ü kimya, yüzde 8.1’i liman, yüzde 2.3’ü de diğer faaliyetlerden oluşuyor.
Cenk Bitlis, araya girip şu noktanın altını çizmişti:
- 6 bin boya satış noktasının 3 bin 500’ünde mix makinesi var. Toplam değeri 35 milyon doları buluyor. Mix makinesi parkı bir fabrika bedeline yakın değere ulaşıyor.
Sonra 5 Haziran 2023 tarihli yazımı gözden geçirdim:
- Aile yönetim kurulundan çıkıyor, Polisan’ı ‘temsilciler’ yönetecek…
Kurucu baba Necmettin Bitlis’in 24 Ekim 2017’de, 89 yaşında vefatının ardından Polisan Holding Yönetim Kurulu Başkanı olan büyük oğlu Mehmet Emin Bitlis, başta kardeşi Ahmet Ertuğrul Bitlis olmak üzere aile üyelerinin güvendiği profesyonel yönetici Esra Yazıcı’yı yanına alarak şu teklifi gündeme getirmişti:
- Polisan Holding ve grup şirketlerinin hissedarı aile bireyleri birer şirket kursun. O şirketler Polisan Holding’deki hisselerini temsil etsin. O şirketler adına Polisan Holding yönetim kuruluna profesyonel temsilciler atansın. Holdingi “Temsilciler Kurulu” yönetsin.
Bu formül doğrultusunda ilk adımı Mehmet Emin Bitlis atmıştı:
- Benim hisselerimi artık Tayfun Bayazıt temsil edecek. Polisan Holding Yönetim Kurulu Başkanlığını Tayfun Bey’e devrediyorum.
Diğer aile üyeleri de temsilcilerini seçmişti:
- Esra Yazıcı, Ahmet Ertuğrul Bitlis’i temsil edecek.
- Ali Tuğrul Alpacar, Ahmet Faik Bitlis’i temsil edecek.
- Cantekin Dinçerler, Fatma Nilgün Kasrat’ı temsil edecek.
GEBKİM’deki Polisan Kansai Boya tesislerinde CEO Burak Ekmekçioğlu, pazarlamadan sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Aslı Özsoy ve operasyondan sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Cemil Baykam’la fabrikayı gezip sohbet ettik.
Daha önce farklı bankalarda genel müdür yardımcısı, genel müdürlük görevlerinde bulunan Burak Ekmekçioğlu, Polisan Grubu’na Tayfun Bayazıt’la aynı dönemde katıldığını bildirdi:
- Holding ve limanın satışı gündeme geldiğinde, Polisan Kansai Boya’yı “bağımsız” hale getirmek için adımlarımızı attık. Bunda da başarılı olduk. Polisan Kansai Boya’nın da holdingle birlikte satıldığı algısını ortadan kaldırdık.
Bu süreçte başta 4 bin 200 bayi olmak üzere tüm paydaşlarına durumu anlattıklarını kaydetti:
- Polisan Kansai Boya’da mevcut ortaklık yapısının değişmediğini, Japon ortağımızın burada olduğunu hatta büyüme eğilimini koruduğunu söyledik. Ayrıca, alanların Polisan Holding’in adını değiştireceğini de aktardık.
Polisan Holding ve limanın satışından böylece hiç etkilenmediklerinin altını çizdi:
- Ancak, Bitlis Ailesi’nin boyadaki hisselerini de satmayı düşündüğü biliniyor. Eğer öyle bir satış gündeme gelecek olursa, aralarındaki anlaşma gereği önce Kansai’ye teklif etmek durumundalar. Bizim bildiğimiz henüz böyle bir durum yok. Hissedarlar arasındaki bir konu.
Bu süreçte Türkiye genelindeki bayilerin önemli bir bölümünü ziyaret edip saha dinamiklerini yakından incelediğini vurguladı:
- Ciddi örülmüş, vefa duyguları olan bir bayi sistemi var. Bölge teşkilatları ve bayiler riski kontrol edip birbirlerini desteklemişler ve buna devam da ediyorlar.
Sektörde 2.5-3 yıl önce 180-200 günü bulan vadeler olduğunu irdeledi:
- Kriz ortamında öngörülü davranarak biz bu vadeyi kıstık. Sektör olarak da aynı adımları attık. Bir yıl içinde vadeleri 90-105 güne çektik. Vadelerde bu süreyi sektör olarak oturtmak zorundaydık.
Yüzde 50-50 ortaklığı yönetmenin zorluğu üzerinde durdu:
- Son dönemde tam kurumsal bir yönetim yapısı oluşturduk. Şirketlerin kurumsallaşması, profesyonel yöneticilerin kurumsallaşması kadar olabiliyor. Biz burada kurumsallaşma konusunda önemli ölçüde yol aldık.
Polisan Kansai Boya, “bağımsız” yönetim ve büyük yapı marketlerden kasaba nalburlarına kadar uzanan 4 bin 200 bayisiyle sektörde yeniden yukarı çıkışı yakalamış görünüyor…
Boya zammı maliyet artışının 3’te birinde kaldı sektör yüzde 22 küçüldü
POLİSAN Kansai Boya CEO’su Burak Ekmekçioğlu, 4 bin 200 bayi sayesinde Türkiye’de yaşanan ekonomik sıkıntıyı her yönüyle çok yakından hissettiklerini belirtti:
- Satın alma gücündeki zayıflama, tüketiciler için birinci derecede önemli olmayan boyayı olumsuz etkiliyor. İnsanlar yeri geldiğinde gıda tüketimini bile azaltırken boya alımı elbette erteleniyor.
2.5 yıldır sektörde yavaşlama seyrinin hakim olduğunu bildirdi:
- Biz bu daralmayı öngörmüştük. Nitekim sektör derneğimiz BOSAD’ın Ağustos sonu verilerine baktığımızda sektörümüzde 12 ayda yüzde 22 daralma olduğunu görüyoruz. Tonajdaki daralma yüzde 27’yi buluyor.
Boya sektörünün enflasyonun yarattığı maliyetleri fiyatlarına yansıtamadığını savundu:
- Ağustos 2023’te Ağustos 2025’e kadarki 2 yıllık sürede işçilik ve hammadde maliyetlerindeki artış yüzde 220-225 oldu. Boya fiyatlarındaki artış yüzde 70-75’te kaldı. Bu durum boya üreticilerinin kârlılığını doğrudan etkiliyor.
Polisan Kansai Boya’ya döndü:
- Bu 2 yıllık zorlu ekonomik süreçte pazardaki payımızı kaybetmemek en önemli kriterimiz oldu. Hatta rakiplerimizden biraz pay da alabildik.
Konsolidasyon olmazsa sektörde sıkıntı yaşanır
POLİSAN Kansai Boya CEO’su Burak Ekmekçioğlu, boya sektörünün son iki yılda erozyon yaşadığını vurguladı:
- Türkiye’de yılda 600 bin ton dekoratif inşaat boyası satılıyor. Bunun bir anda 700-800-900 bin tona çıkması söz konusu olmaz. Pazarın yüzde 50’sini 2-3 firma elinde tutuyor. Gerisi bilinen markaların ve lokal, fazla bilinmeyen markaların içinde olduğu 40 firmaya kalıyor.
Pazarın firmaların birbirini sıkıştırdığı bir halde olduğunu kaydetti:
- Sektör bence konsolidasyona gitmek zorunda. Önümüzdeki 5-10 yılda konsolidasyona gidilmezse sektör daha büyük sıkıntılar yaşayabilir.
Sektörün toplam cirosunu sordum, firmaların yüzde 80’ini temsil eden BOSAD’ın verilerinden aktardı:
- Boya sektörü geçen yılı 32 milyar liralık ciro ile kapatmıştı. Bu yılın ilk 6 ayında 20 milyar liralık bir ciro oluştu.
Kişi başına boya tüketimini merak ettim, şöyle yanıtladı:
- Kişi başına boya tüketiminde düşüş oranını tam göremiyoruz ama sahada perakendede yüzde 30 gerileme olduğu söyleniyor.
Sektördeki şu sancıya işaret etti:
- Boya sektöründe ürün satmayı promosyona bağlayan bir sistem var. Bu sistem boyacısından mimarına, tezgahtarından bayisine inanılmaz bir promosyon çılgınlığına varmış durumda. Bu, pazarlama maliyetlerini çok yukarı çıkarıyor ve satışı da frenliyor.
Polisan Kansai Boya’nın renovasyon/yenileme pazarına odaklandığını vurguladı:
- Site yönetimleriyle işbirliği yaparak yol aldık. Projeli satışlarımız yüzde 20-30 arttı.