BESTİ KARALAR/ANKARA
Emlak vergisine yönelik bazı bölgelerde takdir komisyonlarının 10 katına kadar aldığı artış kararlarının kamuoyunda yarattığı tepki üzerine başlatılan çalışmada sona gelindi. EKONOMİ’nin edindiği bilgilere göre torba yasaya eklenecek bir düzenleme ile emlak vergisi artış oranına bir üst sınır getirilecek. Bu üst sınırın ağırlıklı olarak yüzde 50 olmak üzere yüzde 100’e kadar belirlenmesi seçenekleri bulunuyor. Takip eden 3 yılda ise emlak vergisi mevcut uygulamada olduğu gibi yeniden değerleme oranının yarısı kadar artırılacak.
“Tespitler yapıldı, 2021 ile 2025 arası tartışıldı”
Emlak Vergisi’nde rayiç bedel artış oranlarının nasıl belirleneceğine ilişkin çerçeve çizildi. Taslak çalışmanın önümüzdeki günlerde tamamlanarak Meclis gündemine gelmesi ardından da Genel Kurul’da görüşmeleri başlayacak torba yasa teklifine eklenmesi planlanıyor. Emlak Vergisi’nde yaşanan fahiş fiyatlara ilişkin toplumdan gelen şikayetler üzerine, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan talimatıyla AK Parti yaz aylarında saha araştırması yaptı. Yerel Yönetimler Başkanlığı’nın bölgelerden elde ettiği raporlarla fahiş fiyatlara ilişkin tespitler yapıldı.
AK Parti Yerel Yönetimler Başkanlığı, yaz ayları boyunca, emlak vergisinde yaşanan fahiş fiyatlarının nedenlerini, aynı değerde olan arsalarla ile ilgili fiyat farklığını, belediyelerin varsa kusurları tespit edildi. Raporlaştırılan saha araştırmaları ile 2021 -2025 yılları tartışıldı. AK Parti ekonomi kurmaylarının aylar süren çalışmalarının ardından 4 yıllık uygulanacak emlak vergisi ile ilgili 2 maddelik çerçevesi çizilen ancak son şekli verilmeyen düzenleme MYK toplantısında da Cumhurbaşkanı Erdoğan’a sunuldu.
“Çerçeve çizildi”
AK Parti Yerel yönetimlerden gelen raporları da baz alarak 2021 ile 2025 arasında ki emlak vergisi uygulamalarını gözden geçirerek yeni formül geliştirdi. Tartışılan formüller:
Kasım 2026 sonrası için tavan oran belirlenecek. 4 yıllık (2026 ile 2029) uygulanmak üzere emlak rayiç artış oran bedeli belirlenecek. Belirlenen oranın kalıcı olmasının sağlanması formüller arasında.
4 yıllık belirlenecek rayiç artış oranının kalıcı olmasının da planlandığı belirtiliyor. Böylelikle; emlak konut sektöründeki rayiç bedel gerçek bedel makasının vatandaş lehine kapatılması amaçlanacak.
Düzenleme 2017 yılında çıkarılan yasanın benzeri bir düzenleme olacak. 2026-2029 yılları arasında bir bedel belirleyen bir kanun çıkacak. Bu yıllar arasında değerlendirme oranlarına göre belirlenecek. Her yıl yeniden değerleme oranının yarısı kadar artacak. Örneğin: 2025 te 1000 TL emlak vergisi ödeyen kişi, kanun ile artış oranı yüzde 50 ile sınırlandırılırsa, 2026 yılında 1500 TL ödeyecek. 2027 yılında ise yeniden değerleme oranının yarısı kadar artış yapılacak. Örneğin YD oran yüzde 30 olursa, emlak vergisi yüzde 15 artacak ve bu kişi 1775 TL vergi ödeyecek.
■ Bu noktaya nasıl gelindi?
Türkiye’de emlak vergileri Emlak Vergisi Kanunu ve Vergi Usul Kanunu’na göre, 7 kişili Takdir Komisyonları tarafından 4 yılda bir belirleniyor. Komisyonda belediyeden 2 üye, defterdarlık ve tapu müdürlüğünden 3 üye bulunuyor. Kalan üyelikler ise ticaret odası ve muhtardan oluşuyor. Bu komisyon vergi değerini bölgedeki emlak değerlerindeki değişimi esas alarak belirleme yapıyor. Kalan 3 yılda ise yeniden değerleme oranının yarısı kadar artırılıyor.
Cumhurbaşkanı yetkisini kullanırsa yasaya gerek yok
Yürürlükteki mevzuat uyarınca Cumhurbaşkanının, 4 yılda bir yeniden belirlenen emlak vergisine esas değerin değiştirilmeden uygulanmasına devam ettirilmesine yönelik yetkisi bulunuyor. Yani Cumhurbaşkanı Erdoğan bu yetkisini kullanırsa emlak vergisine esas değerler sadece yeniden değerleme oranının yarısı kadar da artırabilir.
Emlak vergisi gelirleri kime gidiyor?
Emlak vergisi tahsilatları tamamen ilçe belediyelerinin kasalarına giriyor. Kamuoyunda bilinenin aksine, Büyükşehir Belediyeleri sınırları dahilinde toplanan emlak vergisinden pay almıyor. Yanı sıra toplanan emlak vergileri, genel bütçeye de aktarılmıyor.
Emlak vergisinin etkilediği vergi ve harçlar
■ Değerli Konut Vergisi,
■ Tapu Harcı,
■ Damga Vergisi,
■ Veraset ve İntikal Vergisi,
■ Taşınmaz Kültür Varlıklarının Korunmasına Katkı Payı,
■ Gelir vergisi (gayrimenkul alım satım kazançlarında ve GMSİ)
