Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), "Merkezi Yönetim Bütçesinden Araştırma Geliştirme Faaliyetleri İçin Ayrılan Ödenek ve Harcamalar-2025" bültenini yayımladı.
Buna göre, merkezi yönetim bütçesinden AR-GE için 2024'te 178 milyar 580 milyon lira harcama gerçekleştirildi.
Geçen yıl yapılan AR-GE harcamalarının merkezi yönetim bütçesi içindeki oranı yüzde 1,51 oldu. AR-GE harcamalarının 43 trilyon 410 milyar 514 milyon lira olan Gayri Safi Yurt İçi Hasıla içindeki oranı da yüzde 0,41 olarak hesaplandı.
Bütçe başlangıç ödenekleri esas alınarak yapılan tahmini sonuçlara göre bu yıl merkezi yönetim bütçesinden AR-GE'ye 236 milyar 262 milyon lira tahsis edildi.
En fazla fonlama üniversitelere
AR-GE için merkezi yönetim bütçesinden yapılan harcamalar sosyoekonomik hedeflere göre sınıflandırıldığında, 2024 yılı için en fazla harcama yüzde 68,3 ile genel bilgi gelişimi için üniversitelere yapıldı. Bunu yüzde 9,3 ile endüstriyel üretim ve teknoloji, yüzde 5,2 ile genel bilgi gelişimi (diğer kaynaklardan finanse edilen), yüzde 4,3 ile tarım ve yüzde 4 ile savunma takip etti.
Bütçe başlangıç ödenekleri esas alınarak yapılan tahmine göre de bu yıl en çok ödeneğin yüzde 69,5 ile genel bilgi gelişimi için üniversitelere ayrılması öngörüldü. Endüstriyel üretim ve teknoloji yüzde 7,9 ile sosyoekonomik hedefler arasında ikinci sırada yer aldı. Bu hedefleri yüzde 5,4 ile genel bilgi gelişimi (diğer kaynaklardan finanse edilen), yüzde 4,8 ile tarım ve yüzde 3,6 ile savunma izledi.
Merkezi yönetim bütçesinden uluslararası AR-GE programlarına 2024 yılında 1,03 milyar lira ayrıldı. Uluslararası AR-GE faaliyetleri yürüten kuruluşlara gönderilen kamu fonu 461 milyon lira ile ilk sırada dikkati çekti. Bunu sırasıyla 367 milyon lirayla ikili veya çok taraflı kamu AR-GE programları için fonlar ve 202 milyon lirayla Avrupa çapında yürütülen AR-GE programları takip etti.
Bütçe başlangıç ödeneğine göre uluslararası AR-GE programlarına 2025'te 1,17 milyar lira tahsis edildi. İlk sırayı 500 milyon lirayla ikili veya çok taraflı uluslararası AR-GE programları alırken bunu 475 milyon lirayla uluslararası AR-GE faaliyeti yürüten kuruluşlara ait fonlar ve 198 milyon lirayla Avrupa çapında bu alanda yürütülen programlar izledi.
