Hilal SARI
S&P Global ve Hamburg Commercial Bank tarafından gerçekleştirilen satınalma yöneticileri endeksi (PMI) anketleri, küresel imalat sektöründe çarkların haziran ayında zayıflayan talep nedeniyle daha da yavaşladığını ortaya koyuyor. Türkiye’nin en büyük ihracat pazarlarının bulunduğu Euro Bölgesi’nde imalat sektörü faaliyetleri beklentilerin de altında 37 ayın en düşük düzeyine gerilerken, fabrika çıkış fiyatlarında da üç yılın en sert düşüşü görüldü.
En büyük ihracat pazarımızda imalat sektörü daralıyor
Euro Bölgesi İmalat PMI mayıstaki 44,8 düzeyinden 43,4’e gerilerken, öncü veri endeksin 43,6’ya gerileyeceğine işaret etmişti. Türkiye’nin en büyük ticaret ortağı Almanya’da da siparişlerdeki düşüşün devam etmesiyle İmalat PMI mayıstaki 43,2 düzeyinden üç yıldan uzun bir sürenin en düşük düzeyi olan 40,6’ya geriledi. Öncü veri Almanya için 41 olarak açıklanmıştı. Hollanda, İtalya, İrlanda ve Avusturya’da da imalat sektörü daralmaya devam ediyor ve sektör faaliyetleri haziranda üç yıldan uzun bir sürenin en düşük performansını kaydetti. İmalat PMI verisi 50’nin üzerinde olan büyük tek bir Avrupa ekonomisi var, o da komşu ülke Yunanistan. Yunanistan İmalat PMI haziranda 51,8 ile 2 ayın en yüksek düzeyinde. İspanya’da da imalat daralıyor ve İmalat PMI 6 ayın en düşük düzeyi olan 48 seviyesinde.
Türkiye’nin bir diğer ihracat pazarı İngiltere’de de imalat sektörü faaliyetleri daralmaya devam ediyor ve İmalat PMI haziranda 47,1’den 6 ayın en düşük düzeyi olan 46,5’e geriledi. ABD’de de İmalat PMI haziran ayında 6 ayın en düşük düzeylerinde açıklanması bekleniyor. Öncü veri 46,3 ile daralma bölgesindeydi.
“Bu yıl iyileşeceğine dair herhangi bir sinyal yok”
Oxford Economics Avrupa ekonomisti Rory Fennessy, konuya ilişkin açıklamasında “İmalat sektöründe bu yıl herhangi bir geri dönüş yaşayacağımıza dair gerçek bir sinyal yok” değerlendirmesi yapıyor. Ticaret Bakanlığı verilerine göre Türkiye’nin 2023’ün ilk altı ayında 27 üyeli AB’ye ihracatı 52 milyar dolar düzeyindeyken, Afrika’ya 10 milyar dolar, ABD’ye 10,6 milyar dolar, Yakın ve Ortadoğu’ya 20,7 milyar dolar ihracat gerçekleştirildi. Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü de küresel ekonomik faaliyetlerin zayıflayan taleple birlikte bu yıl sadece yüzde 2,7 büyümesini öngörüyor. En büyük ihracat bölgemiz Euro Bölgesi’nde ise bu yıl yüzde 0,9’luk bir büyüme bekleniyor.
Asya’nın en büyüklerinde de imalat daralma bölgesinde
Asya’da ise Çin’de fabrika faaliyetleri haziranda çok ılımlı bir büyüme kaydederken, Japonya ve Güney Kore gibi büyük ekonomilerde de zayıf talep sektörde daralmaya neden oluyor. Çin Caixin S&P Global İmalat PMI verisi mayıstaki 50,9 düzeyinden 50,5’e geriledi. Cuma günü açıklanan Çin’in kendi ulusal PMI verisi de 49 ile daralma bölgesinde gelmişti. Bu da dünyanın en büyük ikinci ekonomisinin 2. çeyrekte zayıflayan taleple yavaşladığının bir işareti. Japonya da küresel yavaşlamadan olumsuz etkileniyor. Mayısta yedi ayın ardından ilk kez büyüyen Japonya imalat sektörü haziranda tekrar daralma bölgesine geçti ve imalat PMI 49,8’e geriledi. Güney Kore’de de imalat PMI 12. aylık daralmaya işaret ederek 47,8’e geriledi. Tayvan, Malezya ve Vietnam’da da fabrika faaliyetleri haziranda daraldı. Hindistan ise mayısa göre daha yavaş bir büyüme görülse de, imalat sektörü güçlü büyümeye devam eden nadir parlak noktalardan biri. Hindistan İmalat PMI mayıstaki 58,7 düzeyinden haziranda 57,8’e geriledi. S&P Global raporunda Hindistan’ın hem yurtiçi hem dış talebin güçlü seyrinin devam ettiği, imalatçıların büyüme beklentilerinin de güçlü olduğu bildirildi.