MÜBERRA TAŞÇI GÜREŞ
Pompalar ve vanalar, akışkanları kendilerinden veya enerjilerinden yararlanmak üzere lazım oldukları yere aktaran sistemlerin ana unsurlarını oluşturuyor. Akışkanların transferi, enerjilerini artırmak suretiyle yapılıyor. Pompalarla hızlandırılan sıvılar veya kompresörlerle sıkıştırılan gazlar, onları taşıyacak boru hatları vasıtasıyla kullanılacakları noktaya iletiliyor. Basınçlı kaplar, vanalar, kontrol ve kumanda düzenekleri de pompaj sistemlerinin diğer unsurlarını oluşturuyor. Türk Pompa ve Vana Sanayicileri Derneği (POMSAD) verilerine göre; 2024 yılında pompa, vana ve armatür sektörü ihracatı 2023 yılına göre pompalarda yüzde 4,62 azalış, vana ve armatürlerde yüzde 5,26 artış göstererek 2,1 milyar dolar seviyesinde sabit kaldı. Geçtiğimiz yıl ise pompa ihracatı 2023 yılına göre yüzde 4,62 oranında azalarak 1,064 milyar dolar olarak gerçekleşirken, vana ve armatür ihracatı 2023 yılına göre yüzde 5,26 oranında artarak 1.032 milyar dolar olarak gerçekleşti. 2023 yılında bir önceki yıla kıyasla pompa ithalatında yüzde 1,02, vana ve armatür ithalatında ise yüzde 6,44 oranında artış gerçekleşti.
Endüstriyel süreçlerin ve altyapının en kritik parçalarından biri olan pompalar, dünya genelinde elektrik enerjisi tüketiminin yüzde 20’sinden fazlasını oluşturuyor. Bu da işletmeler için ciddi enerji maliyetleri anlamına geliyor. Ancak enerji verimliliği sağlamak, sadece maliyetleri düşürmekle kalmıyor, aynı zamanda sürdürülebilir bir dünya için önemli bir adım niteliğini de taşıyor. Pompa sistemlerinde verimli kullanım, periyodik bakım ve performans optimizasyonu hem enerji tasarrufu sağlamak hem de çevresel etkileri minimize etmek için kritik öneme sahip. Yüksek verimli pompa teknolojilerinin kullanımı pompa sistemlerinin enerji verimliliğini artıran için en etkili yöntemlerden biri. Geleneksel pompalar, işletmelerde ciddi enerji kayıplarına yol açabilirken, yeni nesil yüksek verimli pompalar yüzde 10 ila 30 arasında daha az enerji tüketerek daha yüksek performans sağlayabiliyor ve işletmelerin enerji maliyetlerini düşürmelerine yardımcı oluyor. Enerji verimliliğinin giderek artan bir zorunluluk olduğu endüstrinin hemen hemen her alanında, pompalar bu ilerlemeyi yönlendiriyor. Soğutma, ısıtma, sıvı taşıma ve sirkülasyon gibi hayati süreçleri kolaylaştıran, aynı zamanda endüstriyel enerjinin önemli bir bölümünü tüketen pompa teknolojileri, teknolojik gelişmelere uygun yenilikleriyle endüstrilerin enerji kullanımını azaltmalarına, operasyonel maliyetleri düşürmelerine ve karbon ayak izlerini en aza indirmelerine yardımcı oluyor.
Şirketler enerji tasarruflu pompalara odaklanacak
ResearchAndMarket.com, Pompa Türüne, Uygulamaya Göre Endüstriyel Pompalar Pazarı - Küresel Tahmin 2025-2030 Raporu’nu paylaştı. Endüstriyel pompalar pazarının 2023'de 64,66 milyar dolar olduğunu paylaşan ResearchAndMarkets, pazarın 2024 yılında 68,27 milyar dolara yükseldiğini açıkladı. Sektördeki inovasyon düzenleyici ve çevresel eğilimlere uyumun, büyüme için kilit önem taşıdığına vurgu yapan ResearchAndMarkets, pazarın yüzde 5,07'lik bir Yıllık Bileşik Büyüme Oran: (B80) ile büyümeye devam ederek 2030 yılında 91,44 milyar dolara ulaşacağını öngördü. Temel büyüme faktörleri arasında enerji ve altyapı gelişimine yönelik artan küresel talebin yanı sıra, pompa verimliliği ve malzemelerindeki teknolojik gelişmelerinde yer aldığını kaydeden rapor, fırsatların akıllı teknoloji entegrasyonundaki büyümeden, izleme ve öngörücü bakımın düzenlemelerle yönlendirilen çevre dostu pompa yeniliklerinden kaynaklandığını açıkladı. ResearchAndMarkets, şirketlerin de beklentileri yakalamak için enerji tasarruflu ve loT özellikli pompalara odaklanması gerektiğinin altını çizdi.
İklim değişikliği büyük vanalara talebi artıracak
İklim değişikliği, nüfus artışı ve artan su talebi, tüm dünyanın su kaynakları üzerindeki baskıyı artırmaya devam ederken, su kaynaklarının etkin ve sürdürülebilir yönetimi bir zorunluluk haline geliyor. 2050 yılına gelindiğinde ise, dünya nüfusunun yaklaşık % 70'i kentsel alanlarda yaşayacağı ve bunun da küresel su talebinde bir artışa neden olacağı düşünülüyor. Bu da daha büyük vanalara yönelik artan bir talebin olduğu öngörülüyor. Vana endüstrisi, taleplerini büyük çaplı ürünler içerecek şekilde genişleterek ve su israfını sızıntı ya da kirlenme yoluyla ortadan kaldıran ya da en aza indiren tasarım özellikleri getirerek talebe cevap vermeli.
Çevre dostu pompalar umut veriyor
Pazar büyümesinin yüksek işletme maliyetleri, önemli ilk yatırımlar ve karlılığı etkileyebilecek dalgalanan ham madde fiyatları gibi zorluklarla karşı karşıya olduğunu paylaşan ResearchAndMarkets, sınırlamaların belirli endüstriyel ihtiyaçlar için pompa özelleştirmesinin karmaşıklığından ve düzenleyici engellerden kaynaklandığını ifade etti. Enerji tüketimini azaltan gelişmiş malzemeler de dahil olmak üzere çevre dostu ve uygun maliyetli pompalama çözümlerinin geliştirilmesini inovasyon için umut verici nokta olarak belirten ResearchAndMarkets, bakım için yapay zeka destekli tahmine dayalı analitiğe odaklanan Ar-Ge'nin, arıza sürelerini büyük ölçüde azaltabileceğini ve pazar genişlemesini teşvik edebileceğini tahmin etti.
3 temel sorun, 3 çözüm yolu
Türk pompa ve vana sektöründe faaliyet gösteren firmalar sektörleriyle ilgili 3 temel sorundan bahsetti. Sorunlar kalitesiz ithal ürünler, nitelikli iş gücü eksikliği ve yüksek üretim maliyetleri olarak tarif ediliyor. Ucuz ve düşük kaliteli ürünlerin iç pazara girmesi, yerli üreticileri olumsuz etkiliyor. Teknik personel bulmakta da zorluk yaşanıyor. Öte yandan, Enerji ve hammadde fiyatlarındaki artış rekabeti zorlaştırıyor. Sektörün en önemli 3 sorununa ait çözüm ise, ithalat rejiminde daha sıkı denetimler ve kalite kontrol mekanizmalarının uygulanması, mesleki eğitim desteklerinin artırılması ve sektör-üniversite iş birliklerinin teşvik edilmesi ve son olarak yenilenebilir enerji yatırımları ve yerli hammadde tedarikinin desteklenmesi diyebiliriz.
