MERVE YİĞİTCAN
Avrupa’nın en büyük karton ambalaj üreticilerinden biri olan Türkiye, AB’nin sektörde yatırım üssüne çevirdiği Polonya ile çetin bir rekabet halinde. Polonya’da üretime verilen büyük teşviklere rağmen Türk üreticiler, mücadeleden çekilmiyor; ancak son dönemde sektörün ana hammaddesi olan hurda kağıttaki yüzde 40’lık fiyat artışı ve baskılanan kur kaynaklı yaşanan kar erozyonu sektörü zora sokmuş durumda. Karton ambalaj sektöründe üretim ve ihracatta yaşanan son gelişmeleri değerlendirmek üzere gazetecilerle bir araya gelen Karton Ambalaj Sanayicileri Derneği (KASAD) Başkanı Alican Duran, Türkiye’nin hurdadan karton ambalajda Avrupa’nın en büyüğü olma yolunda ilerlediğini, net ihracatçı konumundaki sektörün Avrupa’daki şu anda en önemli rakibinin ise Polonya olduğunu söyledi. Sektörün büyüklüğünü yıllık 5 milyar dolar olduğunu, geçen yılı da 1 milyar doların üzerinde ihracat ile kapattıklarını söyleyen Duran, “Polonya ile 3’üncülük için yarış halindeyiz. AB, önümüze adeta Polonya’da duvar ördü. Polonya’da yapılacak karton ambalaj yatırımlarının yüzde 75’i hibe ediliyor. Kalan miktar 10 yıllık çok düşük faizle ödeniyor. Arazi tahsisleri çok makul” diye konuştu.
“Müşteriye zammı anlatamıyoruz”
Hem iç piyasada hem de ihracattaki koşulların şu anda karton ambalaj sanayicisinin lehine olmadığını kaydeden Duran, sebebini tam olarak anlayamadıkları şekilde yılbaşından bu yana hurda kağıt fiyatlarında yüzde 40 fiyat artışı olduğunu söyledi. Avrupa’da ise hurda kağıt fiyatlarındaki artışın çok düşük oranlı olduğunu hatırlatan Duran, “Bizdeki fiyat artışını ihracat müşterisine anlatmakta zorlanıyoruz. Yüzde 20 fiyat artırmamız gerekirken artıramıyoruz. Hurda fiyat artışında Avrupa ile senkronize olmalıyız, yoksa rekabetçi olamayız” dedi. Kurdan dolayı da rekabetçilik sorunu yaşadıklarının altını çizen Duran, “Geçen yıl Euro kuru yüzde 13 arttı, net enflasyon ise yüzde 45. Yani biz yüzde 32 içeride kaldık. Böyle olunca ambalajcı, ya bu kayba razı geldi; ya da kontratını kaybetti. Bu durum böyle devam ederse birçok şirketi batırabilir. Kur politikası bizi çok etkiliyor, acilen bir çözüm bulunmalı” diye konuştu. Son yıllarda karton üretiminde çok sayıda yatırım yapıldığını ve kapasite fazlası oluştuğunu anlatan Duran, “Buna karşın 1 milyon tonluk yeni yatırım daha geliyor. Kapasite fazlası varken bu yatırımların yapılması ne kadar doğru… Keşke bu yatırımlar için bir devlet planlama teşkilatımız olsaydı” dedi.
“Dünyada yatırım bir tek hukuka ve güvene bakar”
19 Mart’ta İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun gözaltına alınmasıyla başlayan, tutuklanmasıyla tırmanan siyasi gerilimin ekonomiye etkilerini değerlendiren Duran, dünyada yatırımın baktığı en önemli konuların güven ve hukuk olduğunu belirterek, “Bizim bunları tesis etmekten başka çaremiz yok” dedi. Geçen hafta en büyük yabancı tahvil satışının gerçekleştiğini anımsatan Duran, “Bu herhalde her şeyi anlatıyor. Türkiye finansman olarak da, müşteri olarak da yurt dışında bağımlı. Son dönemde her ne kadar kur politikasından memnun kalmasak da en azından ışığı görmeye başlamıştık. Ama bu son olaylar ülkenin imajı açısından hiç pozitif olmadı. Müşterilerimizden çok sayıda negatif soru aldık. Bize ‘Ürünümüzü alabilecek miyiz’, ‘Orada ne olacak’ diye sorular soruyorlar. Bir güven bunalımı yaşıyoruz ne yazık ki. Dünyada yatırımın baktığı tek şey var. Bir tek şeye bakar, hukuk ve güvene” diye konuştu.
“TRUMP VERGİLERİ İHRACATIMIZI ARTIRIR”
Konuşmasında ABD’nin gümrük vergilerine ilişkin de değerlendirmelerde buluna KASAD Başkanı Alican Duran, sektörün ABD ile ilişkilerini geliştirdiğini, İngiltere’den sonra en fazla ihracat yapılan ikinci ülkenin ABD olduğunu kaydetti. Duran, “Biz zaten birkaç yıldır ABD pazarına odaklandık. Orada bir PR şirketi ile de anlaştık. Trump’ın Türkiye’den ithal edilen ürünlere yüzde 10 gümrük vergisi alınmasını asgari oranda tutmasının, Amerika’ya yapılacak karton ambalaj ihracatını olumlu etkilemesini bekliyoruz. İhracatımızın geliştirilmesi için yaptığımız UR-GE faaliyetleri kapsamında ABD ve Kanada alım heyetlerinin Mayıs ayında yapılması planlanan ikincisinin de ihracatımızın gelişmesine olumlu yansıyacağını düşünüyoruz. ABD, Çin’den ithalatının yüzde 10’unu Türkiye’ye kaydırsa bütün üretimi doldururuz” ifadelerini kullandı.
