DİLAY HATİP
ABD ve Çin'in de aralarında bulunduğu 21 ekonomiden oluşan Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC), vergi gerilimleri ve politika belirsizliğinin yatırım ve ticaret üzerinde baskı oluşturması nedeniyle ortak büyümelerinin keskin bir yavaşlama riski taşıdığı uyarısında bulundu. APEC tarafından yayımlanan son bölgesel eğilimler raporunda bir önceki yıl %3,6 olan büyümenin 2025 yılında %2,6'ya düşeceğini tahmin ediyor. Grup ayrıca bölgedeki ihracatın geçen yıl %5,7 arttıktan sonra bu yıl sadece %0,4 artacağını öngördü.
APEC'ten yapılan açıklamada, “Özellikle imalat ve tüketim mallarında olmak üzere dış talebin azalması nedeniyle APEC genelinde ticaret büyümesi keskin bir şekilde düşerken, mallarla ilgili tedbirler konusunda artan belirsizlik hizmet ticareti üzerinde baskı yaratıyor” denildi.
"Ticarete elverişli olmayan bir ortama tanık oluyoruz"
Güney Kore'de düzenlenen bir toplantıda konuşan APEC Politika Destek Birimi Direktörü Carlos Kuriyama, “Vergi artışları ve misilleme önlemlerinden ticareti kolaylaştırma prosedürlerinin askıya alınmasına ve vergi dışı engellerin çoğalmasına kadar, ticarete elverişli olmayan bir ortama tanık oluyoruz” dedi. Kuriyama ayrıca belirsizliğin iş dünyasının güveni üzerinde baskı yarattığını ve birçok firmanın durum “daha öngörülebilir” hale gelene kadar yatırımlarını ve yeni ürün lansmanlarını ertelemesine yol açtığını söyledi.
Ticaretteki çalkantı, ABD yönetimi tarafından uygulamaya konulan ve APEC üyesi ülkelerin yarısından fazlasını etkileyen geniş kapsamlı gümrük vergilerinin ardından geldi. Bu yeni vergiler, onlarca yıllık bölgesel entegrasyon ve gümrük vergisi indirimlerini geri almakla tehdit ediyor. 1989'dan bu yana APEC bloğundaki ortalama gümrük vergileri %17'den 2021'e kadar sadece %5,3'e düşmüş, bu da yıllar içinde mal ticaretinde dokuz kat artışa yol açmıştı.
DTÖ: Küresel ticarette kriz sürüyor
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Başkanı Ngozi Okonjo-Iweala, ABD ve diğer ülkeler arasındaki ikili vergi anlaşmalarının ticaret eşitliğinin temel bir ilkesine zarar verebileceği konusunda uyardı. Okonjo-Iweala, Financial Times'a verdiği demeçte, ABD ile Çin arasındaki vergi savaşının son dönemde yumuşamasına rağmen küresel ticaretin bir “kriz” içinde olduğunu söyledi. Okonjo- Iweala ayrıca ABD ve İngilitere arasında imzalanan ikili anlaşmalara atıfta bulunarak “Müzakereleri ikili olarak yürüten DTÖ üyelerine mümkün olduğunca DTÖ ile uyumlu olmayı hedeflemeleri gerektiğini söyledik” dedi.
IEA: Petrol talebi büyümesi yavaşlayacak
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), rekor elektrikli araç satışlarıyla birleşen ekonomik rüzgarların, 2025 yılının geri kalanında küresel petrol talebi artışını günde 650 bin varile düşüreceğini belirtti. Bu, IEA'nın ocak-mart döneminde talep artışı için ölçtüğü 990 bin varillik seviyeden bir yavaşlamaya işaret ediyor. IEA mayıs ayı petrol piyasası raporunda "Artan ticaret belirsizliğinin dünya ekonomisi ve dolayısıyla petrol talebi üzerinde baskı yaratması bekleniyor" dedi. IEA, beklenen daha yüksek ekonomik büyüme ve tüketimi destekleyen düşük petrol fiyatları nedeniyle bu ay 20 bin varillik bir yukarı yönlü revizyonla küresel talep artışının bu yıl toplamda ortalama 740 bin varil olmasını bekliyor. 2026 yılı için ise günlük 760 bin varil talep artışı öngörüyor.
ABD ve Çinli yetkililerden ikinci görüşme
Üye ülkeler yaklaşan zorluklarla boğuşurken, APEC bakanları dün başlayan iki günlük önemli bir zirve için bir araya geldi. Gündemde çok taraflı ticaret tartışmaları, daha derin iş birliği ve son zamanlarda ABD'nin tepkisini çeken Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) için reform önerileri yer alıyor. Washington, DTÖ'yü Çin'i kayırmakla suçlamış ve küresel ticaret diplomasisini daha da gerginleştiren bir hareketle örgüte sağlanan finansmanı askıya almıştı.
Yıllık konferansın ev sahibi olarak açılışını yapan Güney Kore Ticaret Bakanı Cheong In-kyo, küresel ekonomi ve ticaretin belirsizliklerden dolayı artan zorluklarla karşı karşıya olduğunu vurguladı ve bloğu ekonomik zorluklarla başa çıkmak için diyaloğu teşvik etmeye çağırdı. APEC Politika Direktörü Carlos Kuriyama ise bölgesel ihracat görünümünün düşürülmesini ABD'nin uyguladığı vergilerinin etkisine bağladı.
Diğer taraftan APEC ticaret bakanları toplantısı çerçevesinde ABD ve Çinli yetkililerin de Güney Kore'de bir araya geldiği belirtildi. Seul hükümet yetkilileri, ABD Ticaret Temsilcisi (USTR) Jamieson Greer'in bugün Güney Kore'nin güney tatil adası Jeju'da Çin ticaret elçisi Li Chenggang ile ikili görüşmelerde bulunduğunu söyledi.
Ekonomik belirsizliklerin arttığı ve korumacı eğilimlerin yükselişe geçtiği bir ortamda uzmanlar, bu haftaki müzakerelerin sonucunun Asya- Pasifik bölgesindeki ticaretin geleceğini belirleyici bir şekilde şekillendirebileceğine inanıyor.
