Eğer devlet ve toplum aynı ufka bakmaz ise o ülkede refah üretilmez, otokrasi doğar ve yönetenler ile yönetilenler arasında derin uçurum doğar. Aslolan; devlet ve toplumun gelişimde yarışmasıdır.
Alice ormanda Kızıl Kraliçe ile tanışır ve bir yarışa girerler. İkisi de bütün güçleriyle koştukları halde etraflarındaki diğer ağaçlar ve nesneler sabit kalıyordu. Ne kadar hızlanırlarsa hızlansınlar arkada bıraktıkları bir şey yoktu. Nihayet Kızıl Kraliçe durmalarını söylediğinde Alice etrafına şaşkınlıkla baktı.
“Bütün bir süre boyunca aynı ağacın altında olduğumuza nasıl inanayım, her şey aynı” dedi. “Tabi ki öyle, ne bekliyordun ki’” dedi Kraliçe. Alice hala nefes nefese “bizim ülkemizde bizim yaptığımız gibi uzun süre koşarsan başka bir yere ulaşırsın” dedi. “O halde senin ülken yavaş bir ülke” dedi Kraliçe.
DEVLET VE TOPLUM DENGELİ YARIŞ İÇİNDE OLMALI
“Gördüğün gibi burada ancak bütün gücünle koşarsan olduğun yerde kalabilirsin, eğer ki başka bir yere gitmek istiyorsan hızını en az iki misli arttırmalısın" dedi. Hikâye bu kadar ama biz devamını biliyoruz; değişim çağında eğer yeterince hızlı koşmazsan, aynı yerde kalmak bir yana geri gidersin.
Nobel ödüllü Acemoğlu ve Robinsan’a göre kızıl kraliçe etkisiyle birlikte devlet ve toplum, kendi aralarındaki dengeyi korumak adına benzer yarıştadırlar. Biri diğerine yetişebilmek için hep hızlı koşmalıdır. Bu rekabet ve yarış hali sayesinde güçlü bir toplum inşası mümkün olabilecektir.
İKİ SORU İKİ CEVAP / KIZIL KRALİÇEYE DAİR…
Bizde devlet hızlı koşuyor mu?
Yer yer evet ama toplamda uygarlık yarış hızımız düşük. Küresel endekslerin hangisine bakarsanız bakın, göreceğiniz; 10 yıldan beri sürekli geri gittiğimizdir. Ancak e-devlet örneğinde hızımız şahane.
Bizde toplum hızlı koşuyor mu?
Yer yer evet ama toplamda uygarlık yarış hızımız düşük. Bu; toplumumuzun çürüme emarelerinden apaçık görünüyor. “Biz fakir bir ülke miyiz?” Bizim paramız mı yok?” “Biz fakir değiliz, biz ahlaksızız.”
NOT
BİZDEKİ STK’LAR NEDEN TOPLUMA POZİTİF KATKI SUNAMIYOR?
Nihat Zeybekçi’nin tespiti değerli; “sonsuz seçilme imkânı olduğu sürece STK’lardan verim bekleme. Zira kamuoyu baskısı oluşturmak yerine kendi koltuklarının derdindeler.” Bu yüzdendir ki bizdeki STK’lar, çok azı hariç; uluslararası standartlara uymuyorlar. Her biri mini Ankara olma sevdasında…
SİVİL TOPLUM KURULUŞU LÛGATI
STK: İngilizcesi Non Govermental Organizations (NGO) olan dernek, kulüp gibi baskı grupları
Kamuoyu: Halkın benimsemiş olduğu, halkın tamamını ilgilendiren ortak görüşün adı
İyi STK: Toplumun çıkarlarını gözeten ve yönetenleri denetleyip yönlendiren oluşumlar
Kötü STK: Hükümetin yandaşlığına soyunmuş, yeniden seçilmek gayesindekiler topluluğu
