CARGILL Gıda Çözümleri Türkiye, Ortadoğu ve Afrika (META) Başkanı Murat Tarakçıoğlu, Sabancı Üniversitesi’nden Doç. Orhan Erem Ateşağaoğlu ve Boğaziçi Üniversitesi’nden Prof. Gökhan Özertan’a hazırlattıkları, geçen Kasım ayı sonlarında açıkladıkları “Cargill Ekonomik Etki Analizi” raporunu uzattı:
- 2023 yılında Türkiye’de 678.3 milyon dolarlık net hasılat elde ettik. Prof. Özertan ve Doç. Ateşağaoğlu’nun hesaplamalarına göre tedarik zinciri ve ekonomik bağlantılar sayesinde yaratılan toplam üretim etkisi 1.9 milyar dolara ulaştı.
Tarakçıoğlu, Kasım ayı sonlarında yayınlamış olmalarına rağmen “Etki Analizi Raporu”yla söze girmek istemesi, Cargill’in Türkiye ekonomisine katkısını bir kez daha ortaya koyarak kamuoyunda zihinlere yerleşmesi çabasındandı:
- Cargill’in ülkemiz ekonomisine doğrudan katkısı 2.8 katı bir çarpan etkisine işaret ediyor…
Murat Tarakçıoğlu’yla Cargill Türkiye’yi konuşmak üzere buluştuk. Cargill Gıda Çözümleri Kamu ve Kurumsal İlişkiler Direktörü Demokan Konyalıgil ve Kurumsal İletişim Müdürü Burcu Özkutan sohbete eşlik etti.
Tarakçıoğlu, “Etki Analizi”nin önemi üzerinde durdu:
- Bu analiz, istihdam, Gayrı Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH), kamu maliyesi, tarım ve toplumsal kalkınma alanlarında Cargill’in nasıl değer yarattığını gösteriyor.
Şu noktaya işaret etti:
- Biz sadece kendi bilançomuza bakmadık, bize dokunan bütün ekosistemi taradık. Bu çalışma “rakam şişirme” olsun istemedik. Tam tersine hocaları defalarca zorladık.
Cargill’in Türkiye’nin GSYH’sine doğrudan katkısına vurgu yaptı:
- Ülkemiz GSYH’sine doğrudan katkımız 109 milyon dolar. Dolaylı ve tetiklenen etkilerle birlikte bu rakam 588 milyon dolara çıkıyor.
Cargill Türkiye’nin doğrudan istihdamının 825 kişi olduğunu kaydetti:
- Cargill Türkiye’nin yarattığı geniş ekonomik faaliyet toplamda 14 bin 34 kişilik bir istihdamı destekliyor. Yani, her Cargill Türkiye çalışanı zincirin tamamında 14 kişilik bir istihdam etkisi yaratıyor.
“Etki Analizi”ndeki rakamları görünce şaşırdıklarını bildirdi:
- Yapılan analizle Cargill Türkiye’nin yarattığı etkinin bizim sandığımızdan daha büyük olduğunu gördük. Ayrıca 2023 yılında doğrudan, dolaylı ve tetiklenen faaliyetlerimizden kaynaklanan vergilerle kamu maliyesine 88.3 milyon dolar katkı sağladık.
İstanbul’un Cargill’in bölge yönetim merkezlerinden biri olduğunu irdeledi:
- İstanbul’dan META bölgesindeki 70 ülkeyi yönetiyoruz. Burası Cargill’in dünyadaki 7 bölge merkezinden biri. Ortadoğu’dan Afrika’ya uzanan bir coğrafya bize bağlı.
Tarakçıoğlu’na geçen yıl Kasım ayında yaptığımız görüşme sonrası yazdığım yazının başlığını anımsattım:
- Şeker kotasıyla rotası değişti, bitkisel trafo yağı ve asfalt sakızına uzandı…
Ardından sordum:
- Yeni ürünleriniz arasında neler var?
Şu yanıtı verdi:
- Hâlâ Türkiye’nin ithal ettiği nişastalar var. Biz adım adım onları yerlileştirmeyi sürdürüyoruz. Son yerlileştirdiklerimizden biri “Adipat Nişasta” oldu. Ağırlıklı ketçap ve mayonez üretiminde kullanılır. Biz üretene kadar ithal geliyordu. Bunları üretmek teknoloji istiyor.
Söz konusu nişastanın mısırının da farklı olduğuna vurgu yaptı:
- 12-13 bin tonluk yıllık ithalat söz konusuydu. Onu ikame etmiş oluyoruz.
Parasal değerini merak ettim, hesapladı:
- 15 milyon dolar düzeyindeki bir ithalatı frenlemiş olacağız.
Cargill’in Türkiye’deki toplam yatırımlarının ulaştığı noktayı sordum, hesaplayıp aktardı:
- Yatırımlarımızın toplamı 500 milyon doları buluyor…
Cargill Türkiye, Balıkesir, Bursa, Kocaeli ve Sakarya’daki dört fabrikasında bisküviden çorbaya, ilaçtan kağıt havluya, kıyafetten alışveriş kolisine kadar pek çok üründe kullanılan bitkisel hammadde üretiyor…
Küçük dilimler halinde de olsa ithalatı frenleyen ürün yelpazesiyle dış açığın azalmasına katkı verirken, 70 ülkeye ihracatıyla döviz geliri de sağlıyor…
Çikolataya ‘fason’la girdi, 30 tonluk fabrika kuracak
CARGILL Kurumsal İletişim Müdürü Burcu Özkutan, yanındaki kutuyu açtı, çikolata ikram etti:
- Buyurun, Cargill ürünü çikolata…
Cargill Gıda Çözümleri Türkiye, Ortadoğu ve Afrika (META) Genel Müdürü Murat Tarakçıoğlu, profesyonel şefler, çikolatacılar ve HoReCa sektörüne dönük çikolataya da girdiklerini belirtti:
- Önce Belçikalı gurme çikolata markası “Veliche”yi ülkemizde pazara sunduk. Böylece dünya standartlarındaki çikolata uzmanlığımızı da Türkiye’ye taşımış olduk.
Sonrasında endüstriyel ve pastacılığa dönük çikolata üretimine “fason”la doğrudan girdiklerini bildirdi:
- Türkiye’de ürünlerine güvendiğimiz önde gelen çikolata üreticilerinden birine fason üretim yaptırmaya başladık. Şimdilik 1500 tonluk üretim söz konusu olacak.
Türkiye çikolata pazarının büyüklüğüne işaret etti:
- Türkiye çikolata pazarı 380 bin tonla Almanya ve Fransa’dan daha büyük. Ayrıca ihracat da var.
Cargill Gıda Çözümleri META Kamu ve Kurumsal İlişkiler Direktörü Demokan Konyalıgil araya girdi:
- Türkiye’de kişi başına yıllık ortalama çikolata tüketimi 3.1 kilogram.
Murat Tarakçıoğlu, çikolata üretiminde ulaşmayı planladıkları büyüklüğü paylaştı:
- Yıllık 30 bin tonluk üretim hedefimiz var.
Cargill Türkiye’nin çikolata üretimine dönük yatırım yapıp yapmayacağını sordum, yanıtladı:
- 30 bin tonluk çikolata üretimine birkaç fazda ulaşacağız. Zamanla kendimiz üretime girmeyi düşünüyoruz.
Çikolatada kullandıkları markayı merak ettim, paylaştı:
- Vanova…
Çikolatada perakendeye girip girmeyeceklerini sordum, şu yanıtı verdi:
- Biz perakende üründe olmayacağız. Endüstriyel ve pastacılığa dönük üretimle yetineceğiz.
‘1000 Çiftçi 1000 Bereket’ 27 ilde, yüzde 20 verim artırdı
CARGILL Gıda Çözümleri META Kamu ve Kurumsal İlişkiler Direktörü Demokan Konyalıgil, 2019 yılında başlattıkları “1000 Çiftçi 1000 Bereket” programını özetledi:
- 27 ilde 7 binden fazla mısır, ayçiçeği ve kanola çiftçisine ulaşarak yaklaşık 1 milyon dolarlık alanda yüzde 20’ye varan verim artışı sağladık.
- Program kapsamında çiftçilere onarıcı tarım odaklı ücretsiz eğitimler veriliyor. Dijital tarım araçlarına ücretsiz erişim sağlanıyor ve danışmanlık desteği sunuluyor.
- Tarımsal üretimde kadınların gücünü görünür kılmak amacıyla 2024 yılında programın en önemli sosyal dönüşüm boyutlarından birini oluşturan “Kadın Çiftçi Modülü” eklendi.
- 2019-2024 arasında 167 kadın çiftçinin yer aldığı programa “Kadın Çiftçi Modülü” ile birlikte 100 kadın çiftçi daha eklendi. Şu anda programda 500’den fazla kadın çiftçi yer alıyor. Kadın çiftçilerin sayısının her yıl 3 katına çıkarılması hedefleniyor.
- “Kadın Çiftçi Modülü” ile birlikte mısır, ayçiçeği ve kanola üreticilerinin yanı sıra zeytin üreticileri de ilk kez programa dahil edildi.
Yağ piyasasına hareket getirdik
CARGILL Gıda Çözümleri Türkiye, Ortadoğu ve Afrika (META) Genel Müdürü Murat Tarakçıoğlu, 2013 yılında satın aldıkları Turyağ’a işaret etti:
- Biz satın aldığımızda Turyağ’ın pazar payı yüzde 14 düzeyindeydi. Şu anda bu oran yüzde 30’u aşmış bulunuyor.
Cargill’in girmesiyle yağ piyasasının hareketlendiğini belirtti:
- Tümüyle endüstriyel müşterilere dönük üretim yapıyoruz. Pastacılık yağlarını çeşitlendirdik. Yani yağ işimiz iyi gidiyor.
Pendik Nişasta’da ortaklıklarının sürdüğünü bildirdi:
- Oradaki ortağımız Oba Makarna’nın sahibi Özgüçlü Ailesi.
2014 yılında Alemdar Kimya’yı satın aldıklarını anımsattı:
- Alemdar Kimya, Dilovası’ndaki fabrikada üretim yapıyor. Boya katkı malzemeleri, trafo yağı ve asfalt katkı maddelerini orada üretiyoruz.
