YENER KARADENİZ/İSTANBUL
Dövizde son dönem görülen hareketliliğin seçim sonrası daha da güçlenerek devam edeceği beklentisi döviz talebini artırdı. Gelişme Merkez Bankası rezervlerinde düşüşe yol açarken Kapalıçarşı’da da talepte artış meydana geldi. Çarşı esnafı talebin yüzde 30-40 mertebesinde arttığını belirtirken gelişme bankalararası piyasa ile Kapalıçarşı piyasası arasında makasın çarşı lehine 20 kuruş artmasına yol açtı. Geçen haftanın son gününe kıyasla bir hafta önce 5-6 kuruş olan fark 23 Şubat Cuma günü 20 kuruşa kadar çıktı.
Benzer durum altın talebinde de gözlendi. Altın tarafında hem alış hem de satışta hareketlilik olduğunu kaydeden çarşı esnafı gelen talebin yüzde 70’inin alış, yüzde 30’unun da satış şeklinde olduğu bilgisini verdi. Öte yandan alım ve satımlarda hacmin gerilemesinin, geçmiş yıllarda artan demir sandıklarla taşımayı da önemli oranda azalttığı belirtiliyor. Çarşı esnafının belirttiğine göre bölgede demir sandık trafiği yüzde 70 oranında gerilemiş durumda.
Dolar/TL’de 20 kuruş fark oluştu
Kapalıçarşı, dönem dönem döviz talebinin en fazla karşılandığı bölgelerden biri olarak öne çıkıyor. Havanın ısınması ile günlük 200 bine yakın kişinin ziyaret ettiği çarşıda döviz ve altın alışverişinin yapıldığı Altıncılar Sokak’a yakın bölgede önemli hareketlilik vardı. Hareketlilik “Ayaklı borsa”da ise çok daha yüksek seviyede idi. Bölgede faaliyet gösteren Demirkan Döviz’in yetkilisi günlük döviz alışında yüzde 30 civarında bir artış yaşandığını, genelde dolar alındığı bilgisini verdi. Çarşı esnafının verdiği bilgilere göre artan talep nedeniyle çarşıda kur makası da 20 kuruşa yakın arttı. Demirkan Döviz yetkilisi geçen yıl seçim öncesinde de benzer hareketlilik yaşandığını ve talebin seçim sonrasına kadar da sürmesinin beklendiğini dile getirdi. Dolar/TL bankalararası piyasada 31 TL’ye yakın iken Kapalıçarşı’da aynı saatlerde 20 kuruşa yakın daha aşağı seviyede işlem görüyordu. 2024’e 29,7 TL seviyesinden başlayan dolar/TL, yüzde 5’e yakın artış göstererek geçen haftayı 31 TL seviyesinde kapatmıştı. Çarşı esnafı, döviz talebinin bireyselde yoğunlaşması nedeniyle geçmişte yoğun olarak kullanılan tekerlekli demir sandık trafiğinin bugünlerde yüzde 70 azaldığı belirtiliyor.
Gram altın çarşıda 2 bin 100 TL’nin üstünde
Talep, altında da güçlenmiş vaziyette. Yıla 1960 TL seviyesinde başlayan gram altın dolarda meydana gelen artışın da etkisiyle 2 bin TL seviyesini aştı. Nadir Sarrafiye yetkilisi birkaç haftadır hem alış hem de satış tarafında önemli hareketlilik yaşandığını anlattı. Genelde gram ve çeyrek altına olan talepte artış yaşandığını dile getiren yetkili, dövizde olduğu gibi altında da gözlenen yüksek talebin önümüzdeki günlerde artarak devam etmesini beklediğini dile getiriyor. Geçen hafta itibarıyla bölgede gram altın fiyatları alışta 2 bin 100 TL, satışta bin 125 TL seviyesinden işlem görüyordu.
Artan talep Darphane işlemlerine de yansıdı. Hazine ve Maliye Bakanlığı Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü verilerine göre bu yıl ocak ayında 1 milyon 826 bin 950 adet çeyrek altın basıldı. Söz konusu rakam son 7 ayın en yüksek çeyrek altın basım adedi olarak kayıtlara geçti.
Ayaklı borsa sokak dışına taştı
En fazla hareketlilik ise ayaklı borsada gözlendi. Daha önce iki sokakta yaşanan pazarlık, sokağın dışına taşmıştı. Ayaklı borsada faaliyet gösteren simsarlar 50 bin dolara kadar olan talebin ayaklı borsada anında karşılanabildiğini belirtiyor. Döviz talebine ilişkin sıkıntı olmadığını dile getiren yetkililer ayaklı borsada kalabalığın önceki haftalara göre ikiye katlandığını, işlem hacminin ise birkaç ay öncesine göre yüzde 50’ye yakın arttığını vurguluyorlar.
"Bireysel döviz talebi artıyor”
Altın ve Para Piyasaları Uzmanı Mehmet Ali Yıldırımtürk, son birkaç haftadır çarşıda hem altın hem de döviz tarafında talepte önemli artış yaşandığını dile getirdi. Yıldırımtürk, “Talebin etkisi ile döviz fiyatlarında makas Kapalıçarşı lehine açılmış durumda. Bu talebin bir miktarı altın tarafından bir miktarı da kur korumalı mevduattan çıkan paradan kaynaklandığını düşünüyoruz. Kurumsal alımlar da bir miktar olabilir ama bireysel alımların arttığını görüyoruz. Zaten fiyat çok baskılandığı için küçük bir fiyat farkı bile dikkat çekici oluyor” değerlendirmesini yaptı. 23 Şubat 2024 tarihinde Kapalıçarşı’da dolar/TL bankalararası piyasaya göre 20 kuruş daha pahalı işlem görüyordu. Farkın yaklaşık 1 haftadır bu seviyede oluştuğuna dikkat çeken Yıldırımtürk, “Daha önce dengeli gidiyordu ve 5-6 kuruş gibi bir fark olurdu. Şimdi 20 kuruşa çıktı” dedi. Seçim sonrası hem döviz hem de altın fiyatlarının artacağı beklentisinin talebi önce çektiğini anlatan Yıldırımtürk, “Ben hızlı bir yükseliş olacağı kanaatinde değilim ama bugün 31 ise seçimden sonra 34 olur diye düşünüyorum. Seçime doğru talep daha da artabilir. Bir taraftan da maaş artışları, emekli ikramiyeleri, bayram ikramiyelerinin verilecek olması bu talebi besleyen diğer etkenler” dedi. Kredi kartına taksit sınırı gibi yeni önlemlerin gündemde olmasının da döviz talebini artırmış olabileceğini dile getiren Yıldırımtürk, şöyle devam etti: “Taksit sınırı gelmeden ihtiyacın giderilmesine yönelik bir davranış şekli var. İthalat için de döviz alışı oluyor diyebilirim.”
