HÜSEYİN GÖKÇE/ANKARA
Bazı hesaplamalara göre 400 miyar liralık vergi kaybına yol açan enflasyon düzeltmesi uygulamasının tam anlamıyla hayata geçirilmeden 3 yıl süreyle erteleneceği belirtiliyor. Enflasyonun üç yılda yüzde 100’ü geçmesi ve ilgili yılda yüzde 10’u geçmesi halinde uygulanma koşulları oluşan enflasyon düzeltmesine yönelik iş dünyasından gelen tepkinin sonuç verdiği ve ertelemeye ilişkin yasal düzenlemenin de yılbaşından önce hayata geçirileceği belirtiliyor. Ancak bazı kaynaklar, çeşitli platformlarda Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkililerinin söz vermesine rağmen, Gelir İdaresi Başkanlığı’na bu konuda somut bir talimat gelmediğinin altını çiziyor.
İlk olarak 2004 yılında uygulanan ardından koşullar oluşmadığı için bir daha hayata geçirilmeyen enflasyon düzeltmesi uygulaması, 2021 yılı sonu itibarıyla yeniden zorunlu hale gelmişti. Ancak TBMM’de yapılan bir düzenlemeyle uygulama 2023 yılı sonuna kadar ertelenirken, 2024 yılında da geçici vergi dönemleri itibarıyla ertelenmişti. 2025 yılında ise geçici vergi dönemlerinde enflasyon düzeltmesinin yapılmaması, ancak kurumlar vergisi beyannamesi hazırlanırken düzeltme yapılmış bilançolar dikkate alınarak kazancın beyan edilmesi hükme bağlandı.
Yapılacak düzenleme ile enflasyon düzeltmesi kavramının mevzuattaki yerini koruması bekleniyor. Yani eğer farklı bir yasal düzenleme yapılmazsa, ilerde koşullar oluşması halinde enflasyon düzeltmesi yeniden gündeme gelecek.
Beklentileri karşılamadı
Yapılması planlanan çalışmayı EKONOMİ’ye değerlendiren uzmanlar, enflasyon düzeltmesinden hiçbir kesimin beklediği sonucu elde edemediğini belirtirken, dolaylı iptal anlamına gelen erteleme kararını yerinde bulduklarını ifade etti.
Karyağdı: Vergisel değil muhasebesel sonuç doğurmalı
Yeni Ekonomi Danışmanlık A.Ş Kurucu Ortağı YMM Nazmi Karyağdı, enflasyon düzeltmesinin mali tabloların düzeltilmesi ve gerçek durumu yansıtmasına yönelik bir işlem olduğunu söyledi. Bunun vergisel değil muhasebesel bir işlem olduğunun altını çizen Karyağdı, “Enflasyon işletmeyi dönem içinde zaten etkilemiştir. Düzeltme işlemi ise bunun sonuçlarını ortaya koymak için yapılıyor” dedi. Bilançoyu düzeltmek için yapılan bir işlemin vergiyle bağlantısını kurmanın doğru olmadığını dile getiren Karyağdı, “Enflasyondan zarar gören bir işletmeyi vergi ile de bağlantılandırmak, gerçekleşmemiş varsayımsal kazançlar üzerinden vergi almak sonucunu doğurabilmektedir” diye konuştu. Nazmi Karyağdı, “Enflasyon düzeltmesinin vergisel sonuç doğurmayacak şekilde gündemden çıkarılarak, muhasebe/ bilanço işlemi olarak yapılmasını ve kısmi enflasyon düzeltmesi araçlarıyla süreç devam etmelidir” değerlendirmesinde bulundu.
Sezer: İşin rengi, fatura bile kesmeden vergi çıkınca değişti
Koşulları oluştuğunda enflasyon düzeltmesini isteyenlerden birisinin de kendisi olduğunu hatırlatan Güncel Grup Yönetim Kurulu Başkanı YMM Yılmaz Sezer, yüksek enflasyon döneminde bilançoların gerçeği yansıtmadığını, dolayısıyla şirketlerin işletilmesi için doğru kararlar alınamadığını hatırlattı. Enflasyon düzeltmesini talep ederken vergisiz uygulanmasını beklediğini belirten Sezer, “Ancak unuttuğumuz ya da ihmal ettiğimiz bir konu vardı malum bütçe açıkları! Bu durum Maliye Bakanlığı’nın bu uygulamadan da vergi alınması beklentisi ile sonuçlandı” dedi. Patronların fatura bile kesmeden çıkan vergileri fark edince işin renginin değiştiğini bildiren Yılmaz Sezer, bu süreçte Maliye Bakanlığı’nın da beklediği vergi tahsilatını gerçekleştiremediğini söyledi. Gelinen noktada ham Bakanlık, hem meslek mensupları hem de mükelleflerin bu işin yanlış olduğu noktasında mutabakata vardığını vurgulayan Sezer, bu erteleme ile enflasyon düzeltmesinin ortadan kaldırılmayacağını, ilerde şartlar oluşursa yeniden gündeme gelebileceğini anlattı.
Tolu: Yerine yüzde 3-4 oranlı yeniden değerleme getirilmeli
Gazetemiz yazarlarından YMM Abdullah Tolu, enflasyon muhasebesinden kimse beklediğini alamadığını bildirdi. Tolu, “Bu süreçte iş dünyası vergi vermeyeceğini düşünüyordu vergi verdi, Maliye vergi alacağını düşünüyordu alamadı, vergi zararı oluştu” diye konuştu. Bunun aslında muhasebe düzeltme işlemi olduğunu ve vergiyle ilgisinin bulunmadığını anlatan Tolu, “Ama maalesef bizde her şey vergi ile ilişkilendiriliyor. Enflasyon muhasebesi kimseyi memnun etmedi, etmeyecek de. Şu görüldü; enflasyon muhasebesi vergi ödeyenleri vergi ödemez, vergi ödemeyenleri ise vergi öder hale getirdi” dedi. Uygulamanın KOBİ’lere vergi yükü getirdiğini ifade eden Abdullah Tolu, “Büyük işletmelerde de bir kısım hariç zarara neden oldu, çünkü bunların özkaynakları çok güçlü ve yüksek. Hazinede de ciddi vergi zararı oluştu” şeklinde konuştu. Abdullah Tolu, enflasyon düzeltmesinin kaldırılması veya uzun süreli ertelenmesini, bunun yerine de yüzde 3-4 oranlı kapsamı geniş bir yeniden değerleme uygulaması getirilmesini önerdi.