MEHMET KAYA/ANKARA
TBMM’ye sunulan 2025 Bütçe Kanunu teklifinde, başlangıç ödenekleri bakımından yatırımlarda kesinti “sermaye transferleri” kaleminden yapıldı. Bu kalem, genel yatırım içinde deprem nedeniyle 2024’te daha yüksek gerçekleşmişti. Deprem yatırımlarındaki azalmaya bağlı olarak, 2025’te bütçeden yapılan yatırımlarda yavaşlama gözlendi. Sermaye transferleri kalemi ödeneği, başlangıç ödeneklerine 2025’te bir önceki yıla göre yüzde 23,52 azaldı. Bunun içinde merkezi yönetime dahil kurumların sermaye transferi yüzde 53,12 oranında geriledi. 2025’te merkezi yönetim bütçesindeki diğer kalemlerle birlikte kamu yatırımları toplamı 1 trilyon 569 milyar TL olacak. Doğrudan sermaye transferi ve sermaye gideri olarak bütçeye yazılan toplam yatırım tutarı ise 1 trilyon 440 milyar TL düzeyinde oluştu. Bütçe görüşmeleri 22 Ekim’de Plan ve Bütçe Komisyonu’na sunumla başlayacak. Bütçenin 1 Ocak gününden önce TBMM’de kabul edilmesi gerekiyor.
Hazine’nin ikrazen (borç verme amaçlı) özel tertip iç borçlanma senedi ihraç sınırı, 2024’te bütçe giderlerinin yüzde 3’ü kadarken, 2025’te yüzde 1’ine indirildi. Buna karşılık, Hazine’nin borç üstlenim limiti, 2024 bütçesinde 1,5 milyar dolarken, 2025 bütçe kanun teklifinde 5 milyar dolara yükseltildi. Hazine, başta kamu-özel ortaklığı ve belediyeler olmak üzere çeşitli kurum ve kuruluşların ya da projelerin dış borçlarına garanti verebiliyor ya da borcu üstlenebiliyor.
2025 bütçe kanun teklifinde yer alan ödeneklere göre, genel bütçeli kurumlar, özel bütçeli kuruluşlar ve düzenleyici-denetleyici kurumlardan oluşan genel devlet bütçesi toplamı 16 trilyon 34 milyar 404 milyon TL olarak belirlendi. Merkezi yönetim bütçesi ise 14 trilyon 731 milyar 14 milyon TL olarak teklif edildi.
Doğalgaz çevrim santrali yatırımlarında değişiklik
Bütçe teklifinde, Elektrik Üretim A.Ş.’nin en az 750 MW kurulu güçteki doğalgaza dayalı elektrik üretim tesisine yönelik kapasite artışı, yenileme, ikame ve idame projeleri, bütçedeki, ödeneğin en az yüzde 10’u olmayan projelerin başlatılamaması kuralı istisnasına eklendi. Hazine ve Maliye Bakanlığı, vergilerdeki istisna ve muafiyetleri daraltma yönünde çalışma yaptığını duyurmuştu. 2025 yılında, bütçe teklifindeki gelir tahminlerine yönelik vergi harcaması oranı yüzde 23,75 oldu. Vergi harcama tutar tahmini 3 trilyon 5 milyar TL olarak yer aldı. Bir önceki yılda aynı oran yine başlangıç ödeneklerine göre yüzde 26,52 oranındaydı.
