İMAM GÜNEŞ
Arjantin, Brezilya, Paraguay Uruguay’ın oluşturduğu Güney Ortak Pazarı (MERCOSUR) ile Avrupa Birliği (AB) arasında Serbest Ticaret Anlaşması (STA) imzalandı. AB üyelerinin onayının ardından yürürlüğe girecek anlaşma kapsamında birçok üründe gümrük vergileri tamamen kaldırılacak ya da indirilecek.
Türkiye ile AB arasındaki Gümrük Birliği anlaşmasından dolayı AB’nin STA imzaladığı ülkelerden gelen ürünler Türkiye’ye de gümrük vergisi olmadan girecek. AB-MERCOSUR STA’sının yürürlüğe girmesi birçok ürün grubunda Türkiye’nin rekabetini olumsuz etkileyecek.
MERCOSUR üyesi ülkelerin AB’ye ihraç ettiği ürünlerin başında kimyevi maddeler geliyor. AB’nin yeni serbest ticaret anlaşmasının etkilerini sorduğumuz İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Adil Pelister çok net ve kısa bir şekilde “Yapılan STA bizim için iyi olmadı” yanıtını veriyor.
Anlaşmanın sektöre etkilerine yönelik birliğin araştırma servisinin hemen bir çalışma başlattığı bilgisini paylaşan Pelister, Keşke biz de bu anlaşmanın içerisinde ihracat yaparken avantaj elde edecek ülkeler arasında olsaydık. Bu da aslında Gümrük Birliği anlaşmasının acilen güncellenmesi gerektiğini gösteriyor. Diğer yandan uzun zamandır Latin Amerika ülkeleri ile STA yapılması gerektiğini söylüyorduk. Bu konudaki çalışmaları artırmamız lazım” dedi.
Pelister’in de hatırlattığı gibi Türkiye ile Latin Amerika ülkeleri arasında, hatta doğrudan MERCOSUR ile Serbest Ticaret Anlaşması imzalanmasına yönelik görüşmeler aslında 17 yıl önce başlamıştı. 22 Nisan 2008’de Buenos Aires’te başlayan görüşmelerin ardından önce 1 Temmuz 2008’de çerçeve anlaşması imzalandı, ardından da aynı yılın kasım ayında Ankara’da müzakerelerin birinci turu gerçekleştirildi. Ancak aradan geçen 17 yılda müzakerelerin ikinci turuna geçmek bir türlü mümkün olmadı.
“Rakibimiz olamazlar”
Kimya sektöründeki olumsuz tabloya rağmen MERCOSUR ülkelerinin ikinci önemli ihracat kalemi olan yağlı tohumlar ve tahıllar başta olmak üzere tarım ve gıda ürünlerinde ise Türkiye’deki muadillerinin kimya sektörü kadar endişeli olduğunu söylemek mümkün değil. MERCOSUR ülkelerinin özellikle hammadde üretiminde iyi olduğunu ancak bitmiş üründe yeterince başarılı olmadığını dile getiren İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İHBİR) Başkanı Kazım Taycı, “Arjantin ve Brezilya’dan hububat ithalatımız oluyor. Brezilya’dan zaman zaman Dâhilde İşleme Rejimi ile şeker getiriyoruz ama bize bitmiş ürün olarak çok fazla ihracatları yok" dedi.
"Rekabet edemezler"
Taycı, şöyle devam etti: AB ülkelerine ticaret açısından bitmiş ürünlerde bizimle rekabet edeceklerini sanmıyorum. Çünkü bitmiş üründe hem kalite hem marka olarak onlardan çok öndeyiz. Tek avantajları fiyat rekabetçiliğine sahip olmaları. Ancak AB ülkelerinin bitmiş ürünlerde bizden kolay kolay vazgeçeceğini düşünmüyorum” sözleriyle sektörün kendine güvenini özetliyor. Kazım Taycı ayrıca sektör olarak MERCOSUR ülkelerinde büyümek için de önemli girişimlerde bulunduklarını hatırlatıyor.
AB onayıyla yürürlüğe girecek
Aslında AB-MERCOSUR Serbest Ticaret Anlaşmasının imzalanması hemen yürürlüğe gireceği anlamına gelmiyor. Anlaşma metni iki birliğin kurulları tarafından kendi yasalarına uygunluk açısından incelenecek, ve resmi AB ve Mercosur dillerine çevrilecek. AB tarafında Avrupa Komisyonu anlaşmayı onay için Avrupa Birliği Konseyi’ne sunacak. Ardından Avrupa Parlamentosu’nun anlaşmayı onaylaması gerekiyor. MERCOSUR tarafında ise üye ülkelerin parlamentolarının ayrı ayrı anlaşmayı onaylaması gerekiyor. Ancak nihai imzaların atılmış olması nedeniyle bundan sonraki aşamalar prosedürden ibaret ve Türkiye için geri sayımın başladığı anlamına geliyor. Öte yandan anlaşmanın bazı bölümlerinin geçici olarak hemen uygulamaya girebileceğini hatırlatmakta fayda var.
