Barış SEDEF
Yıllık bin 200 ton ham susam üretim kapasitesine sahip olan Tarihi Galata Susam ve Tahin Fabrikası susamı işleyerek katma değerini arttırıyor. Aynı zamanda Orgin Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Üyesi olan İlker Önel, işledikleri susama yüzde 40 değer katarak simitlik ve pastalık susam, yüzde 50 değer katarak da tahin ürettiklerine işaret etti.
Aldıkları susamı işleyerek yüzde 40 değer kattıklarını bu rakamın tahinde ise yüzde 50’ye çıktığına işaret eden Önel, “Günlük olarak 3,5 tonluk ham susam işleme kapasitemiz var. Ortalama ise 100 ton gibi ham susam çalışıyoruz” dedi. Önel, ağırlıklı olarak iç pazara çalıştıklarını bildirdi. Susam fiyatlarının ortalama bin 600 dolardan 2 bin 400 dolara yükseldiğinin altını çizen Önel, bu durumun karlılıkları düşürdüğünü söyledi. Ağırlık olarak müşteri portföylerinin gıda toptancıları olduğunu belirten Önel, son tüketiciye doğrudan ulaşmaya çalıştıklarını söyledi.
25 bin ton üretim, 225 bin ton ithalat var
Önel, 2002 yılında kurdukları Orgin Agro yağlı tohumların alım-satımının yapılması ve üçüncü ülkelerine aracılığının yapılması hususunda faaliyet gösterdiklerini söyledi. Susam konusunda iyi bir pazar yakaladıklarını anlatan Önel, “Türkiye’de ham susam üretimi 20 ila 25 bin ton arasında ağırlıklı olarak Antalya, Harran, Manavgat, Adana ve bu alanlardaki kıyı bölgelerinde yetiştiriliyor. Türkiye’nin ise bu alandaki tüketimi yıllık 225 bin ton, bu kapsamda susamda ithalatçı durumdayız. Biz bu alandaki açığı görerek ham susam tedariki konusunda harekete geçtik” dedi. Ürünün ekim ve toplanma süreçlerinin zahmetli olduğunu ileten Önel, bu etmenlerden dolayı Türk çiftçisinin susam ekimine yönelmek istemediğini belirtti. Susam ekiminde Nijerya, Etiyopya, Sudan gibi ülkelerin ön plana çıktığına dikkat çeken Önel, “Çin susam konusunda yılda 850 bin tonluk üretim yaparken buna karşın da 850 bin ton alım yapıyor” şeklinde konuştu.
Tahinde talep artışı yaşanıyor
Tahin tarafında taleplerin artış gösterdiğini dile getiren Önel, 2022’de ise pandemi dönemine göre hane halkı satın alma gücündeki azalmaya bağlı olarak talebin zayıf olduğunu bildirdi. Bazı firmaların kapanmasına rağmen bu talebin artış göstermediğini ileten Önel, “Özellikle 2022’nin son çeyreği ve 2023’ün başında, başta asgari ücret artışı ve enflasyondaki aşağı yönlü ivmelenme talepte yukarı yönlü bir artış yaşattı” dedi. Yatırım konusunda ise planlamalarını altı aylık periyotlarda yaptıklarına vurgu yapan Önel, “Enerji maliyetleri ve enflasyonun artması gibi nedenlerden dolayı 2022 üreticiler açısından zor geçti. 2023’ün ilk iki aylık döneminde ise belirli bir dengelenmenin olduğunu görüyoruz. Şu an vasıflı ve vasıfsız eleman bulma konusunda ciddi sıkıntı yaşıyoruz. Bu da hem ürün kalitesini hem de kapasite kullanımını düşürüyor.” ifadelerini kullandı.
