MUSTAFA KEMAL ÇOLAK
Temelleri, ailesinin manifaturacı dükkanında başladığı iş hayatında, 32 yaşında Kayseri’nin en büyük tekstil fabrikasına genel müdür olarak davet edilen, 38 yaşında geldiği İstanbul’da öncü yatırımlara imza atan Asım Kibar tarafından kurulan Kibar Holding, bugün dünyada söz sahibi sanayi şirketlerini bünyesinde barındırıyor. Grubun amiral gemisi Assan Alüminyum. 1988 yılında haddelenmiş mamül üretimi yapmak üzere kurulan şirket, hali hazırda Avrupa’nın yassı alüminyum sahasındaki en büyük şirketi olarak faaliyet yürütüyor. Sıfır atık hedefinde, sürdürülebilir sanayiye yönelik çok önemli yatırımlar gerçekleştiren Assan Alüminyum’un gündeminde küresel alanda daha da büyümesini sağlayacak iş planı bulunuyor. Kibar Holding ve Assan Alüminyum yönetimi, ABD ve Avrupa Birliği’nde iki dev alüminyum yatırımı gerçekleştirmek için çalışma yürütüyor. Her biri 300 ila 600 milyon dolar arasında bir rakamda gerçekleyecek iki yatırımın da orta vadede (3 ila 5 yıl içinde) tamamlanması hedefleniyor.
Yatırım planları, büyüyen pazarlara yakınlık stratejisi çerçevesinde oluşturulmuş. ABD pazarı, Türkiye alüminyum sektörü ihracatında 5’incilik sırasından 3’üncülüğe yükselmiş durumda. Assan Alüminyum için de Almanya ve İngiltere’den sonra üçüncü en büyük ihracat pazarı. Kibar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kibar, “ABD, altını çizmek lazım ki, kendi alüminyum tüketimi açısından bakıldığında; Avrupa’nın toplamı kadar büyük bir tüketimi var (Tek başına 6 milyon ton/yıl). Tek başına büyük pazar. Ama aynı zamanda kendi üreticisini koruyan bir pazar. Ham madde değil; ama proses olarak üretim var. Büyük miktarlarda, büyük tonajlarda. Mesela şu anda ABD'ye giden malda 14,90 vergi uygulaması var. Toplam yüzde 15-17 arasında vergi ödeyerek o pazarda var olabiliyoruz. Ama orada ürettiğiniz zaman ham maddeyi daha ucuz alabiliyorsunuz. Daha iyi kalitede üretim ve servis hizmetini hak eden ABD’de daha da büyüyeceğiz” dedi. Avrupa Birliği sınırlamaları içinde de yer almanın icap ettiğini kaydeden Ali Kibar, “Bunun temel nedeni de anti damping, telafi edici vergiler, rekabetteki bu endirekt enstrümanlardan kurtulabilmek için sektörde uzun vadede ayakta kalacaksanız, o pazarlarda üretici statüsünde olmanız icap ediyor. Amerika’da ve Avrupa’da yatırım için Türkiye’deki ana gövdeyi sağlam tutmamız lazım. Biz de Türkiye’deki yatırımlarımızı güçlü tutmaya her zaman devam edeceğiz” diye konuştu.
Müşterinin mal tedariği izlenip, anında üretim pozisyonu alınıyor
Assan Alüminyum’da üretim hattının dijitalleştirilmesi için önemli bir yatırıma imza atıldı. Şirketin Dilovası’ndaki üretim tesisinin modernizasyonu için son üç yılda 120 milyon dolar yatırım gerçekleşti. Yapay zekâ bazlı otomasyon iyileştirmeleriyle üretimi daha verimli hale getirmeyi amaçlayan Assan Alüminyum, üretimdeki tüm verileri anlık işleyecek bir sisteme geçti. Bu sistemle şirket, müşterilerinin üretim kapasitelerini inceleyip buna göre kendi üretimini ayarlıyor. Yani bir anlamda, müşterinin rafında azalan ürününü tespit edip, üretimini gerçekleştiren model, dijital yatırımlarının bir sonucu olarak Assan Alüminyum’a global rekabette önemli avantajlar sağlıyor.
Assan Alüminyum'un Dilovası tesisinde 3 yılda 120 milyon dolar yatırım gerçekleşti
Kibar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kibar, Assan Alüminyum ve Kibar Topluluğu’nun farklı alanlardaki şirket yatırımlarına ilişkin şu açıklamaları yaptı:
▶Alüminyum, hayatımızın her yerinde karşılaştığımız yaygın bir ürün. Defalarca ve yüzde 100 geri dönüştürülebilmesi de bugün hepimizin masasında olan sürdürülebilirlik amaçları için çok uygun. Otomotiv, uçak, beyaz eşya, gıda, ambalaj, inşaat gibi önemli sektörlerde kullanılıyor. Alüminyum kullanımı gelişmişlik göstergesidir. Özellikle teknolojik açıdan, teknik bakımdan gelişmiş ülkelerde kullanım oranı yüksektir. Almanya’da yaklaşık 46 kilo. İngiltere’de 44 kilo. Fransa’da 40 kilo civarında. Bizde 16 kilo. Büyümeye çok açığız.
▶Bugün Assan Alüminyum’un ürünlerini 70’i aşkın ülkeye ihraç ediyoruz. Hedefimiz ihracatta Avrupa odağımızı korurken, Amerika kıtasındaki faaliyetlerimizi güçlendirmek. Öncelikle Avrupa Birliği sınırları içerisinde yeni yatırım ya da hazır tesis seçeneklerini değerlendiriyoruz. Chicago merkezli, yüzde yüz Assan Alüminyum iştiraki olan Kibar Americas şirketimizle Kuzey Amerika’daki varlığımızı her geçen yıl daha da artırıyoruz. Avrupa’yla kıyaslandığında Amerika’daki hizmet kalitesi çok kötü. Bu nedenle Avrupa’daki hizmeti oraya taşıdığımızda talep artıyor, bu şekilde Amerika’da pazarımız büyüyor. Bugün Avrupa’daki müşterilerimize yakın olmak için 14 tedarik depomuz var. İstikrarlı büyümeye devam ediyoruz. Gelecek yıl sürdürülebilir yatırımlarla daha da büyüyeceğiz. Doğu Avrupa, Kuzey Afrika ve Uzakdoğu ülkeleri de etkimizi artırmayı hedeflediğimiz pazarlardan olacak.
▶Yenilebilir enerji, güneş enerjisi kullanarak geleceği koruyacağız. Bu alanda ilave yatırım çalışmamız var. Proses devam ediyor. Şimdi Manavgat'ta sahip olduğumuz kendi hidroelektrik santralinin yanında kendi arazimiz var. Onun üzerinde yine güneş enerjisi yatırımı planlıyoruz. Alüminyum olarak kendi ihtiyacımızı karşılayacak, elektrik tesisine, hacmine sahibiz. Manavgat’taki yenilenebilir enerji tesisimiz, GES yatırımımız ile yaklaşık toplam 55 MW kendi ürettiğimiz elektrik var. Tüketimimiz de aslında alüminyum olarak bu seviyelerde; 55 megawatt civarında.
Dolayısıyla aslında biz kendi üretimimiz temiz enerjiyi kendi üretim tesisimizde kullanabiliyoruz. Buna sahip yegane firmalardan biriyiz. Avrupa'da sadece böyle bir tane tesis yapısı var. Bu da bizim aslında 4-5 sene önce konuştuğumuz, alüminyum endüstrisinin geleceğiyle alakalı önemli stratejik kararımızdır. Yeşil Mutabakat, sınırda karbon vergisi üzerinde çok emek harcadık, harcıyoruz. Tüm bunlar kendi ürünlerimizin Avrupa’ya erişiminde rekabet avantajımızı kaybetmememizi sağlayacak.
▶Sanayi meşakkatli şey. Çok alt kırılım ve detayları var. Yani borsada şunu aldım, bunu sattım gibi değil. Nasıl, nedir bu motivasyon? Büyüme isteği var. Ayakta kalmak için rekabetçi olman lazım. Bana bir gün sanayicinin ne zaman para kazandığını anlatmışlardı. Biliyorsunuz İstanbul’da Balmumcu’dan yukarıya kadar eskiden hep sanayi testleri vardı. Lamba üretimi vardı, ilaç vardı, o vardı, bu vardı. Şimdi sanayide rekabetçi olmak için sürekli makineye yatırım yaparsın, sürekli yenilersin. Ama sanayici ne zaman para kazanır? O arsasını inşaat yaptığı zaman. Cevabı bu. Bana göre sanayicilik sosyal sorumluluk projesidir.
ALİ KİBAR İLE HALUK KAYABAŞI’NIN ARKADAŞLIĞI ÜNİVERSİTEDE BAŞLAMIŞ
Ali Kibar da Haluk Kayabaşı da aynı üniversiteden, Marmara Üniversitesi İşletme Fakültesi’nden mezun. Okuldan tanışıklıkları olsa da mesai ortamındaki birliktelik yakın arkadaşlığı da beraberinde getirmiş. Motosiklet tutkusu bilinen Kayabaşı, tanışma süreçlerini, “Üniversiteye motosikletimle giderdim, bu açıdan iyi tanınıyordum. Ali Bey, arabası ile gelmeye başlayınca aramızda hafif rekabet başladı (gülüyor). 1 Nisan 1981’de Kibar’da işe başladım. Bir hafta gibi bir süre sonra Ali Bey ile karşılaşınca sorusu; ‘Hayırdır Haluk ne işin var burada’ oldu. Kibar’da çalışmaya başladığımı söyleyip, bu kez ben ona, ‘Senin ne işin var diyerek? sordum. Ali Bey’in yanıtı, ‘Burası babamın şirketi’ şeklinde oldu ve karşılıklı kahkaha attık” şeklinde anlatıyor.
“Ekonomide rahatlamanın 2025’in ikinci yarısında gerçekleşeceğini düşünüyorum”
▶Faizlerin önemli bir girdi olduğuna işaret eden Kibar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kibar, “Çalışan ücretlerinin iki yönü var. İnsanların eline geçen para ile geçinme konusu. Bu önemli birincil konudur. Diğer taraftan rekabetçi yapıyla da ürünü üretebiliyor olmanız lazım. İkisi arasında denge sağlanmalıdır. Bu yıl başından itibaren artan ücretlerin maliyetlere girdikten sonra rekabette gerileme daha da net görülüyor. Sanayicinin kullandığı enerjide bir destek yok. Rekabette en büyük zorluğumuz hedef pazarlar. ABD ve AB’de büyüme, durağan süreç geçiyor. Oralardaki taleplerdeki iniş çıkışlar, volatiliteler Türkiye’deki kadar keskin olmasa da ticareti etkiliyor. Pazardaki düşüşlerle birlikte global şirketler de indirim istiyor. Bu da rekabetçiliği zorluyor. Gelecek yılın ikinci yarısıyla Avrupa’nın da siparişlerin artmasıyla biraz daha normale dönme yönünde trende girmesi gerekir. Ümidim, ne kadar erken olursa iyi olur, enflasyonun aşağı inmesidir. Mevcut politika devam ederse, 2025'in ikinci yarısında rahatlarız. AB'nin de iyileşmesiyle normal trende gireriz. İşçilik ücretleri, kurun sabit kalması, enerji maliyetleri ve kayıt dışı çalışanlar rekabeti olumsuz etkiliyor" dedi.
100 milyon Euro yatırımla İspak Ambalaj’ı yeniledi
▶Ali Kibar, yarım asra yakın süredir Türkiye ambalaj sektörüne yön veren Topluluk Şirketlerinden İspak Ambalaj’da da 100 milyon Euro’yu aşan yatırımı hayata geçirdiklerini söyledi. Kibar, “Eski tesisimizi devre dışı bırakarak en son teknolojilerle donatılmış yeni tesisimizde üretime geçiyoruz. Şimdiye dek 70 milyon Euro yatırım yapmıştık, yeni adımlar ile toplam yatırım miktarı 100 milyon Euro’yu aştı. Avrupa’nın en modern tesisi konumundaki fabrikamızda başta laklama alanına yönelik yatırımlarımızı sürdürdük. Mevcut işimizin hizmet vermediğimiz pazarlarına da yöneliyoruz” dedi. Kibar, “İlaç gibi az bulunduğumuz sektörlere de değineceğiz. Çikolata gibi sahalara. Çikolata folyoları, altın çikolata ambalajları, yoğurt kapları. İzmit’te kurulu tesisimiz var. Avrupa’nın en modern tesisiyiz. En yüksek katma değeri oluşturabilmek istiyoruz” diye konuştu.
“Kibar Holding’in ilk halka arzı Assan Panel olacak”
▶Ali Kibar, Topluluk Şirketleri arasında yer alan, sandviç panel sektörünün lider kuruluşu Assan Panel, 2025’in ilk çeyreğinde halka arz etmeye hazırlandıklarını belirtti. Birleşik Krallık’taki son yatırımlarının ardından Avrupa’da çoklu yatırım seçeneklerini değerlendirdiklerini söyleyen Kibar, “Assan Panel’in ana ihracat pazarlarına yakınlaşması için yeni yatırımlar yapmayı planlıyoruz” diye konuştu.
Karbon piyasasına yönelik CLİMECO ile ortaklık kurdu
▶Kibar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ali Kibar, atık yönetimi ve çevre danışmanlığı alanında faaliyet gösteren Topluluk Şirketlerinden İnteraktif Çevre ile bugüne kadar dünyanın birçok büyük karbon projesini yöneten ve şirketlerin küresel karbon piyasasının zorluklarını aşmalarına yardımcı olan uluslararası ClimeCo şirketi arasında ortaklık anlaşması imzaladıklarını açıkladı. Anlaşma kapsamında taraflar sürdürülebilirlik, ESG (Çevresel, Sosyal ve Yönetişim) ve iklim stratejileri ile karbon azaltım projeleri ve karbon kredileri konusunda Türkiye’de ve yakın coğrafyada faaliyet gösterecek yeni bir şirket kuracak. Yeni şirket Türkiye’nin düşük karbon ekonomisine geçişini hızlandıracak çözümler sunarak, çevresel etkileri minimize etmeyi amaçlıyor. Gönüllü karbon piyasaları, Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) ve karbon kredileri gibi alanlarda yenilikçi çözümler sunmaya odaklanacak yeni şirket, Sınırda Karbon Düzenlemesi Mekanizması (SKDM) süreçleri ile kuruluşların çevresel hedeflerine ulaşmalarına ve küresel sürdürülebilirlik standartlarına uyum sağlamalarına yardımcı olacak.
Haluk Kayabaşı: “Bu yıl, gerçekleşen enflasyon oranında ücret zammı yapacağız”
Kibar Holding CEO’su Haluk Kayabaşı, “Bu yıl gerçekleşen enflasyon oranında zam yapmayı bütçeliyoruz. Geçmiş iki yıl öyle olmadı. Bu yıl gerçekleşen enflasyon oranında, 5 puan üstünde yapıyoruz. Grup olarak gerçekleşen enflasyonun 5 puan üstünde ücret artışı yapıyoruz” dedi.
Kibar Holding CEO’su Kayabaşı, 2024’ün yatırımlarla dolu bir yıl olduğunu kaydederek, gelecek yıl da hem yurt içinde hem yurt dışında yeni yatırımlara imza atacaklarını belirtti. Topluluk Şirketleri özelinde, özellikle Avrupa’da yeni yatırım planlarının masada olduğunu vurgulayan Kibar, “Assan Panel tarafında Birleşik Krallık’taki son yatırımımızın ardından Avrupa’da çoklu yatırım seçeneklerini değerlendiriyoruz. Assan Lojistik’te de yeni dönem büyüme planları masada. Azerbaycan’da açılan yeni ofis aracılığıyla önce bu bölgede daha sonra da Avrupa’da büyüyeceğiz” diye konuştu.
Assan Liman’da kapasite artırımı çalışmalarının sürdüğünü belirten Kayabaşı, “Gerçekleştirdiğimiz yatırımla mevcutta 250 bin olan taşıma kapasitemizi 600 bin TEU’ya çıkartacağız. Çalışmalarımızı bu yıl sonunda tamamlamayı planlıyoruz” dedi.
"Yeşil enerji ile üretim yapan Assan Alüminyum’un hedefi, yüzde 90 geri dönüşüm seviyesine ulaşmak
Türkiye’nin toplam alüminyum kapasitesi 1,8 milyon ton olarak ifade ediliyor. Assan Alüminyum’un yassı üründe 360 bin ton, folyoda 130 bin ton üretim kapasitesi var. Türkiye’deki yassı ürünlerin toplam yüzde 55’ini tek başına Assan Alüminyum üretiyor. Assan Alüminyum’un, 1,3-1,5 milyar dolar düzeyinde cirosu bulunan şirketin bünyesinde bin 700 kişi çalışıyor. Tuzla ve Dilovası’nda 2 tesisi var. Son 3 yılda yaklaşık 120 milyon dolara yakın Dilovası tesisinde yatırım yapıldı. Dijitalleşme odağında yatırımlar daha da sürüyor. Saç telinden (9 mikron) daha ince ürünler (6,35) üreten iki tesisiyle faaliyet yürüten Assan Alüminyum, müşteriye anında geri dönebilen sistemlerine dönük iyileştirici yatırımlarını hızlandırıyor. Ürün kalitesinde en üst seviyede olduklarını belirten Assan Alüminyum Genel Müdürü Göksal Güngör, artık servis kalitesinde en üst seviyeye ulaşmayı hedeflediklerini kaydediyor.
Dünya alüminyum sektörü temsilcileri 2 yılda bir Almanya’nın Dusseldorf şehrinde düzenlenen Aluminium Dusseldorf Fuarı’nda buluştu. Assan Alüminyum, fuarda sürdürülebilirliğe yön veren ürün ve teknolojilerini dünya piyasasına çıkardı. Şirketin ajandasında gelecek dönemde yeni yatırımlarla etki alanını genişletmek ve üretimde dijitalleşmeyi artırmak var.
Assan Alüminyum Genel Müdürü Göksal Güngör, alüminyumun yeni alaşımlarla birlikte Türkiye’de ve dünyada daha çok tercih edildiğini kaydederek, “Özgül ağırlığı, sonsuz geri dönüşüm, ısı iletkenliği var, mühendisler yenilikçi ürün geliştirebiliyor, sert-yumuşak olabiliyor, raf ömrü alternatifsiz, demir çelikten daha düşük enerji ile eriyik haline geliyor” dedi.
Güngör, “Türkiye’de şu anda büyük bir dönüşüm var. Dünyada toplam üretimin yaklaşık yüzde 40’ı geri dönüşüm; ikincil alüminyum dediğimiz üretime doğru dönmeye başladı. Türkiye'deki rasyonu yüzde 30’lara ulaştı. Bazı ürünlerimizde hurdadan üretimde yüzde 50’lerin üzerine ulaştık. Yani kendi üretimimizin çıktısını tamamını dönüştürüyoruz. Müşterilere verdiğimizden, firelerden veya üretim dışında olan kısımları da değerlendiriyoruz. Bizde yüzde 50’ler düzeyindeyiz. Hedefimiz, 5 yıl içinde yüzde 90 geri dönüşüme ulaşmak” diye konuştu.
Assan Alüminyum Genel Müdürü Göksal Güngör son dönemde özellikle sürdürülebilirlik odaklı yatırımlara hız verdiklerini kaydetti. “Üretimimizin tamamını temiz enerjiden gerçekleştiriyoruz. Bu 5 yıl önce alınan stratejik bir karardı ve uygulamaya koyduk. Yeni yatırımlarla da bu alandaki iddiamızı pekiştireceğiz. 2025’te de hedefimiz sürdürülebilirlik odağımızda yatırımlarımıza devam etmek” ifadelerini kullanan Güngör, Assan Alüminyum’un Türkiye'de yüzde 100 iklim etiketli olarak International Finance Corporation’dan (IFC) aldığı 90 milyon dolarlık yeşil kredi desteğiyle sektöründe bir ilke imza attığını da hatırlattı.
Yenilenebilir enerji yatırımlarıyla karbonsuzlaşma yolculuklarında emin adımlarla ilerlediklerini vurgulayan Güngör, “Bu kapsamda son olarak ‘Karbonsuzlaşma Yol Haritası 2050’yi yayınladık. Hedefimiz karbon ayak izimizi 2030’a kadar 7 ton, 2035’e kadar da 3 ton karbondioksit eşdeğerine (tCO2e/t) ulaştırmak, 2050’ye kadar ise net sıfır değerine ulaşmak” dedi.
