İmam GÜNEŞ
Türkiye ihracatı, birçok sektörde gerileme kaydederken, yüz güldüren sektörlerin başında gıda ürünleri geliyor. Gıda ürünlerinde arasında önemli büyüme kaydeden sektörlerden biri de yaş meyve ve sebze. Bu yılın 11 aylık döneminde Türkiye geneli yaş meyve sebze ihracatı yüzde 18,4’lük artışla 3 milyar doları aştı. Uludağ Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği’nden (UYMSİB) yapılan ihracatta da artış söz konusu. UYMSİB, Ocak-Kasım dönemini ihracatında yüzde 38,8’lik artışla 184,8 milyon dolarlık ihracat geliri elde etti. UYMSİB Başkanı Prof. Dr. Senih Yazgan, mevcut ihracatın en aza iki katına ulaşılması için ihracat potansiyeli olan tüm ürünlere ilişkin karantina protokolü çalışmalarının tamamlanması gerektiğinin altını çizdi.
Ülkelerin uyguladığı ‘zirai karantina’ uygulaması nedeniyle birçok ülkeye potansiyelin altında ihracat yapıldığını kaydeden Yazgan, “Mısır, yeni protokoller imzalayarak ciddi bir ihracatçı oldu. İhracatı artırmak için bu protokolleri imzalamamız lazım. Özellikle de Uzakdoğu pazarında ihracatımızı geliştirilebilmesi amacıyla, ihracat potansiyeli olan tüm ürünlerimize ilişkin karantina çalışmalarının tamamlanması gerekiyor. Bu ülkelerden çok talep alıyoruz. Protokollerimiz olsaydı ihracatımız en az 2 katı artardı” dedi.
Mısır, rekabette öne çıktı
Mevcut kur politikası ile rekabet etmenin zor olduğundan bahseden Yazgan, “Bastırılmış döviz kuru ile ihracat yapmaya çalışıyoruz. Seçim sonrası kurda bir sıçrama olacağını düşünüyoruz ama tahmin etmek de zor. Üretici açıklanan alım fiyatlarına bağımlı hale gelirken, yüksek enflasyon, döviz kurlarına bağlı olarak artan girdi ve işçilik maliyetleri ile rekabetçiliğini de kaybediyor. Bugün Mısır çok güçlü bir rakip oldu bize. Yine İtalya, İspanya, Yunanistan da rakiplerimiz arasında. Biz üretim kapasitesi açısından hepsinden daha güçlüydük, fiyatları biz regüle ediyorduk. Şimdi bu maliyetlerle bu gücü de kaybediyoruz. Bir ülkedeki alıcıya kilo bazında 1,1 dolar fiyat veriyoruz. Mısırlı firmalar 0,8 dolar veriyor. Dolar kurunun en az 35 TL olması. Aksi halde fiyat rekabetçiliği sağlayamayız.”
“Ülkemizin tarım haritasını çıkarmak kaçınılmaz hale geldi”
Tarımdaki temel sıkıntıyı planlamanın olmamasına bağlayan UYMSİB Başkanı Prof. Dr. Senih Yazgan, bir günde alınan ihracat yasakları gibi kararlar nedeniyle yabancı alıcılarla yıllardır kurulan iş birlikleri bitme tehlikesi yaşadığını vurguladı. Bu kararlar neticesinde güven problemi oluştuğunu aktaran Yazgan, şunları söyledi: “Eğer ihracatçı olacağız diyorsak, Tarım Bakanlığı’nın sektör paydaşlarının da görüşünü olarak kısa orta ve uzun vadeli olmak üzere çok ciddi planlama yapması, hükümetin buna göre destek mekanizmalarını şekillendirmesi ve uygulaması lazım. Ülkemizin tarım haritasını çıkarmak, üretim ve desteklemeyi buna göre yapmak artık kaçınılmaz hale geldi. Üreticinin bilinçlendirilmesi, verilecek desteklerle girdi maliyetlerinin düşürülmesi, desteklerin arazi başına değil üretimi teşvik edecek şekilde yapılandırılması ve mutlaka tarım sektöründe Ar-Ge’ye ağırlık verilmesi ilk akla gelenlerden.”
Kapıkule trafiği 4 güne çıktı, analiz için TIR’ları bekletiyorlar
Kapıkule’de bekleme süresinin 4 güne çıktığına dikkat çeken UYMSİB Başkanı Prof. Dr. Senih Yazgan, şu açıklamaları yaptı: “Bir TIR 4 günden önce çıkamıyor. Pestisit analizi yapacağız diyorlar, ürünleri araçtan indirip 300 kilometre mesafede yer alan Sofya’daki laboratuvara götürüyorlar. Sonuçlar en erken 1 gün sonra çıkıyor. Bazen TIR’ın tamamını indirip analiz ediyorlar. Bu durum bize hem kalite hem teslimat süresi açısından sorun oluyor. Kapıkuleye de laboratuvar kurulması lazım. Sonuçta ürünlerimiz uzun süre beklemeye dayanacak ürünler değil. Biz AB Parlamentosu’ndaki toplantıda paydaşlarımıza da söyledik. Biz AB ülkesine müdahale edemiyoruz diyorlar. Müşterilerimize şu gün teslim edeceğiz diyoruz, bizlere gecikme için serzenişte bulunuyorlar. Geçiş kapısı ve alan sayısının acilen artırılması lazım.”
