Türkiye’nin hurda alımlarındaki düşüş, küresel piyasalarda fiyat dengelerini yeniden şekillendiriyor. Avrupa tedarikçileri yeni pazarlar ararken, navlun maliyetlerinin yüksek seyri ihracatçılar için ek yük oluşturuyor. Sektör temsilcilerine göre, Türk çelik sektörünün yeniden ivme kazanması ve altyapı yatırımlarının canlanması, küresel hurda piyasasında da toparlanmanın önünü açabilir. Ancak mevcut tablo, zayıf talep ve maliyet baskısının kısa vadede süreceğini gösteriyor.
Alımlar 12,25 milyon tona geriledi
Türkiye’nin 2025 yılı ocak– ağustos döneminde yaptığı hurda ithalatı, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9,4 düşüşle 12.25 milyon ton olarak kaydedildi. Ağustos ayında ithalat 1,39 milyon tona gerilerken, bu miktar yıllık bazda yüzde 29,1, aylık bazda ise yüzde 5,5 azalış anlamına geliyor.
SteelOrbis ve TÜİK verilerine göre ithalatın değeri 504 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Bu tutar bir yıl öncesine göre yüzde 37,5 daha düşük. Başlıca tedarikçiler arasında ABD, İngiltere ve Hollanda öne çıkarken, Rusya’dan gelen hurda arzı yüzde 33 artışla 524 bin tona ulaştı.
Uzmanlara göre talepteki zayıflığın nedeni, Türkiye’nin iç piyasasında inşaat demiri satışlarının yavaşlaması ve çelik sektöründe kârlılığın daralması. Yüksek enerji maliyetleri ve faiz oranları, üreticilerin ithalat iştahını frenliyor.
Navlun ve talep baskısı fiyatları düşürüyor
S&P Commodity Insights’ın Münih’te düzenlenen Uluslararası İnşaat Demiri Üreticileri Konferansı’nda paylaştığı verilere göre, Türk hurda piyasasında Eylül sonunda hâkim olan hava “bekle-gör” modunda. Katılımcılar, zayıf talep ve yükselen navlun maliyetlerinin fiyatları baskı altında tuttuğunu bildiriyor. Platts verilerine göre, Türkiye’nin Baltık bölgesinden ithal ettiği ağır ergitme hurdasının (HMS 1/2 80:20) fiyatı 342 dolar/ ton CFR, parçalanmış hurda fiyatı ise 362 dolar/ton CFR seviyesinde gerçekleşti. Rotterdam– Aliağa hattındaki Supramax navlun oranı 24,25 dolar/ ton ile bir ayda yüzde 15 arttı.
Bir piyasa katılımcısı, “Yüksek navlun maliyetleri kârlılığı eritiyor; mevcut hurda fiyat seviyeleri sürdürülemez” değerlendirmesini yaptı. GMK’nın analizire göre ise hurda fiyatları Türkiye’de Eylül ayında yüzde 2,2 düşüşle 336 dolar/ton seviyesine geriledi. Avrupa’da arz fazlası, ABD’de ise zayıf yassı ürün talebi fiyatları baskı altında tutuyor. Çin’de ise yalnızca iç piyasada hafif bir artış görüldü.
Zayıf inşaat talebi zincirleme etki yarattı
Sektör temsilcileri, Türk çeliğinin bekle-gör politikası izlediğini söylüyor. ABD ve Kanada’nın getirdiği çelik ve alüminyum ithalat kotaları, Türkiye’nin geleneksel satış noktalarını etkilerken, Avrupa’da da CBAM belirsizliğinin yeni siparişleri yavaşlattığı belirtiliyor.
Bir ihracatçı, “ABD’nin yüzde 50’ye yükselttiği gümrük vergisiyle satış yapmak imkânsız hale geldi, bu pazar fiilen kapandı” yorumunu yaptı. Avrupa’daki durgunluk da iç piyasadaki zayıflığı telafi edemiyor.
Ayrıca Türk inşaat sektöründeki yavaşlamanın, hurda talebine doğrudan yansıdığı ifade ediliyor. Zayıf demir çelik talebi, hurda ithalatını azaltırken Avrupa’da arz birikimine yol açtı.
Yıl sonuna doğru fiyatlar dalgalanabilir
Piyasa katılımcılarına göre, hurda fiyatları ekim ayında ton başına 5–10 dolar arasında dalgalanabilir. Türk fabrikalarının enerji maliyetleri ve düşük kâr marjları toparlanmayı sınırlıyor. Mısır’ın kütük ithalat vergisi nedeniyle hurdaya yönelmesi ve Türkiye’nin Dahilde İşleme Rejimi’nde yaptığı düzenlemeler kısa vadede alımları canlandırabilir. Ancak genel tablo, 2025’in son çeyreğinde durgun ve temkinli bir görünümün süreceğini gösteriyor.
Bölgesel hurda piyasası görünümü
■ AVRUPA: Eylül ayında hurda fiyatları bölgesel farklarla birlikte düşüş kaydetti. İtalya’da E3 tipi hurda fiyatı 295 euro/ ton, Almanya’da 280 euro/ ton seviyesine geriledi. Türk talebinin azalması Avrupa limanlarında stok birikimine neden oldu. Ayrıca, İspanya ve Fransa’da yüksek mamul stokları birikirken, Almanya’da bazı fabrikalar zayıf siparişler nedeniyle üretimi azalttı ve bu da yerel hurda talebini düşürdü. İnşaat sektöründe bir canlanma ve Türkiye’den gelen talepte bir toparlanma olmazsa, Avrupa fiyatlarının aşağı yönlü dalgalanmaya devam etmesinin muhtemel olduğu belirtiliyor.
■ ABD: Hurda fiyatları 29 Ağustos ile 25 Eylül arasında fiyatlar yüzde 3,9 düşüşle 295 ABD doları/ton FOB seviyesine indi. Zayıf sıcak haddelenmiş rulo talebi nedeniyle üreticiler hurda alım fiyatlarını aşağı çekti. Tayvan zayıflayan inşaat demiri piyasası ve Çin kütüklerinden gelen rekabet nedeniyle alım seviyelerini kademeli olarak azaltırken, Türkiye’deki talep durgun kaldı. Kanada’nın ABD’ye hurda ithalatı ve Brezilya’nın pik demirine uygulanan gümrük vergisinin devam etmesinin ardından yeni büyüme faktörlerinin eksikliği de ek bir baskı oluşturdu. Ekim ayında fiyatlarda 10-20 dolar/tonluk bir düşüş daha bekleniyor.
■ ÇİN: Eylülde yurt içi fiyatlar yüzde 0,9 artarak 324,3 ABD doları/tona yükselirken, ithalat fiyatları yüzde 0,7 düşüşle 332,5 ABD doları/ton CFR’ye geriledi. Çelik arzındaki kıtlık nedeniyle iç fiyatların mevcut seviyelerine yakın kalması bekleniyor, ancak çelik talebinde bir iyileşme olmadığı sürece önemli bir artış beklenmiyor. Arz rekabetçi seviyelere düşmediği sürece ithal hurda baskı altında kalmaya devam edecek.
