YENER KARADENİZ / İSTANBUL
Türkiye genelinde 20 bine yakın işletmenin faaliyet gösterdiği ve 400 bine yakın istihdam sağlanan tekstil ve hammaddeleri sektörü, zor bir yıl olarak kayıtlara geçen 2024’ü ihracatta yüzde 1,3 düşüş ve 11,5 milyar dolar ihracat ile kapattı. Yılın 11 ayında ithalat ise 7,5 milyar dolara geriledi. İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Öksüz, ithalat gerilese de dahilde işleme rejimi (DİR) kapsamında ülkeye giren ve kontrol edilmediği için suistimale konu olan ürünlerin artan hacmine dikkat çekti. Öksüz, 2015’ten bu yana genel ithalat içinde DİR’in payı gerilerken tekstil ve hammaddeleri sektöründe ise arttığını dile getirdi.
Öksüz, “Genel ithalat içinde DİR’in payı 2015’te yüzde 16,8, tekstilde yüzde 18 idi. Genel ithalat içindeki DİR oranı düşerken tekstilde geçen sene yüzde 23,5’e çıktı, iplikte yüzde 50’yi aştı. 2024’ün ithalatta 8,4 milyar dolar ile kapanması bekleniyor. Bu da 2 milyar dolardan fazla ürünün vergisiz geldiği anlamına geliyor” dedi. DİR kapsamında ithalatın yüzde 30-40’ının STA imzalanan ülkelerden geldiğini belirten Öksüz, “DİR, yeterli üretimi olmayan ürünlerde rekabet edebilmek için geliştirilen bir enstrüman. Ama bizde kontroller yapılmadığı için suistimal ediliyor. Şahit numune alınması konusunda bakanlığa talebimizi ilettik. Uygulama hayata geçmezse bu suistimal daha da artacak” dedi.
ABD’nin tedarik listesinde 8’nciliğe yükseldik
İTHİB Yönetim Kurulu Başkan Yardımcıları M. Fatih Bilici ve Ali Sami Aydın ile Yönetim Kurulu Üyesi Sultan Tepe’nin katıldığı toplantıda sektörün 2025 yılı beklentileri de değerlendirildi. 2024’te yaşanan durgunluğa rağmen AB ve ABD gibi coğrafyalarda pazar paylarını koruduklarını anlatan Öksüz, ABD’nin tedarik sıralamasında 780 milyon dolar ile 8. sıraya yükseldikleri bilgisini verdi. Maliyetlerde ise döviz bazında ciddi artışların söz konusu olduğunu söyleyen Öksüz, işçiliğin maliyetleri içindeki payının yüzde 20-27 seviyelerine ulaştığını belirterek “Toplam maliyetlerimiz ise yüzde 15 arttı. Bu kapsamda ihracat fiyatlarımızı yüzde 10-15 arasında artırmamız gerekiyor ancak, dünya pazarlarındaki rekabet koşulları buna olanak tanımıyor. Yılın ikinci yarısında biriken küresel talebin etkisiyle kayıpların telafi edilebileceğini öngörüyoruz. 2025 için sektör olarak 12 milyar dolarlık bir hedef belirledik” dedi.
■ “2025’te istihdam kaybı beklemiyoruz”
Öksüz 2024’te gerçekleşen istihdam kaybı ile ilgili olarak şu görüşleri paylaştı: “Tekstil ve hazır giyimde 2022 yılı ekim ayında 1,2 milyon olan istihdam, Ekim 2024’te 966 bine gerildi. Yılın son aylarında çıkışların biraz daha artmış olacağını tahmin ediyoruz. 2025’te istihdam çıkışı ya da kapanma beklemiyoruz” dedi.
■ “Yapısal reformlar önceliklendirilmeli"
Türkiye’nin en büyük çıkış noktasının markalaşma olduğunu işaret eden Ahmet Öksüz, ilgili bakanlıklar ve sektörlerle iş birliği yaparak yapısal reformların geliştirilmesi gerektiğini vurguladı. Tekstil ve hazır giyim sektörlerinin, 2025 yılını 80 milyar doların üzerinde üretim hacmine ulaşarak kapatacağını öngördüklerini dile getiren Ahmet Öksüz, “Önemli olan ülkemiz ve ihracatımız için değerli projelerle firmalarımızı hayatta tutmak. Bunun için sürdürülebilir ihracat hedeflerimiz doğrultusunda azim ve kararlılıkla çalışmaya devam ediyoruz” ifadelerini kullandı.
