SELÇUK ALTUN
Uluslararası Emeklilik Denetçileri Örgütü (IOPS) ve Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) tarafından düzenlenen, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) ile Emeklilik Gözetim Merkezi’nin (EGM) ev sahipliğinde gerçekleştirilen Bireysel Emeklilik Küresel Forumu, İstanbul’da gerçekleştiriliyor. 2 gün sürecek forumun açılışında konuşan SEDDK Başkan Yardımcısı Hande Hatunoğlu Kurtulan, hem Türkiye’nin özel emeklilik sistemine ilişkin gelişmeleri hem de yeni dönemin reform hedeflerini uluslararası katılımcılarla paylaştı.
Yeni hedef: Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES)
Kurtulan konuşmasında, İstanbul’da bu yıl geniş katılımla düzenlenen forumun, küresel emeklilik sistemlerinin geleceğini şekillendirecek önemli bir platform olduğunu belirterek, “Amacımız, sadece bireylerin emeklilik dönemlerini güvence altına almak değil; aynı zamanda ülkemizin uzun vadeli ekonomik istikrarına da katkı sağlayan sürdürülebilir, kapsayıcı ve ileriye dönük bir emeklilik sistemi inşa etmek” dedi.
Kurtulan, yapay zekâ, dijital denetim teknolojileri ve yeni nesil ödeme modellerinin emeklilik sistemine etkilerinin ele alındığı forumun, hem küresel hem de yerel düzeyde politika tasarımlarına katkı sağlayacağını ifade etti. Kurtulan, Türkiye’nin bir sonraki büyük adımının Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) olacağını vurgulayarak şöyle devam etti: “22 yıllık tecrübenin ardından sistemimiz dayanıklılığını kanıtladı. Şimdi sırada, nüfusun yaşlanması gibi küresel bir soruna çözüm sunacak, sürdürülebilir ve uzun vadeli bir emeklilik modelini hayata geçirmek var.
TES kapsamında, hem işverenlerin hem de devletin çalışanların hesaplarına doğrudan katkı sağlayacağı bir modelin öngörüldüğünü aktaran Kurtulan, “Bu sistem; kamu, özel sektör ve çalışanlar arasında adil bir sorumluluk paylaşımı oluşturacak. Katılımcı sayısının kısa vadede 20 milyonu aşmasını, fon büyüklüğünün ise GSYH’nin yüzde 10’una ulaşmasını bekliyoruz” ifadelerini kullandı.
Kurtulan, katılımcıların birikimlerini sistemde tutmalarını sağlayacak yıllık gelir sigortası (annuite) ürünlerinin yaygınlaştırılmasına da öncelik verdiklerini söyledi.
Kurtulan, “Bugün emekli olan katılımcıların yüzde 95’i birikimlerini toplu para olarak çekiyor. Bu, uzun vadeli istikrarı zayıflatıyor. Oysa annuite ürünleri, hem gelir sürekliliğini hem de tasarrufların ekonomide kalmasını sağlıyor. Bu konuda paydaşlarımızla daha cazip modeller geliştiriyoruz” diye konuştu.
“Dijitalleşme denetimde yeni bir dönemi başlattı”
SEDDK’nın dijital denetim kapasitesine de dikkat çeken ve EGM’nin geliştirdiği dijital gözetim platformu sayesinde denetim süreçlerinin artık tamamen dijital ortamda yürütüldüğünü belirten Kurtulan, “50’den fazla entegre kurum ve günlük 10 milyonu aşkın işlem ile sistemin güvenli bilgi akışını sağlıyoruz” dedi.
Türkiye’nin özel emeklilik sistemi 22 yılda olgunlaştı
Türkiye’nin özel emeklilik sisteminin 2003’te devreye alındığını hatırlatan Kurtulan, “Sistem, kamu emeklilik yapısını tamamlayan ikinci ve üçüncü sütun olarak tasarlandı. Düzenli tasarrufu teşvik eden bu modelde, devlet katkısı mekanizması katılımcıların güvenini artırdı. Bugün sistemde yaklaşık 18 milyon katılımcı bulunuyor ve toplam fon büyüklüğü GSYH’nin önemli bir kısmına ulaşmış durumda” bilgisini paylaştı.
2017’de hayata geçirilen Otomatik Katılım Sistemi (OKS) ile çalışanların işverenleri aracılığıyla sisteme dahil edildiğini belirten Kurtulan, sistemdeki katılımcı sayısının 7,7 milyona ulaştığını söyledi. 2021’de yapılan düzenleme ile 18 yaş altı bireylerin de sisteme dahil olabildiğini hatırlatan Kurtulan, “Bu adım, erken yaşta tasarruf bilincinin ve finansal okuryazarlığın gelişmesi açısından çok değerli” dedi.
