Yener KARADENİZ
Çorap sektörü son yıllarda sessiz sedasız büyük başarılara imza atarak dünyada ikinci, Avrupa’da ilk sıraya yerleşti. Ancak sektör son aylarda Çin’in baskısı altında. Konteyner maliyetinin pandemi öncesi seviyelerin de altına gerilemesi ve Türkiye’de artan maliyetlerin etkisiyle Çin, Avrupa piyasasına üstelik yüzde 35’i aşkın fiyat farkıyla girdi. Çorap Sanayicileri Derneği Başkanı Ender Doğan, “Avrupa’da liderliği Çin’e kaptırmak üzereyiz. Bu fiyat farkı ile mücadele etmemiz çok zor” dedi.
“Kur sorununun çözülmesi lazım”
Dünya çorap ihracatı, 13 milyar dolar seviyesinde bulunuyor ve Çin yüzde 40’a yakın pay ile en büyük payı alırken Türkiye yüzde 14 ile ikinci sırada bulunuyor. Türkiye, Avrupa piyasasında ise 1 milyar dolara yakın ihracat ile Çin’in önünde. Ancak pandemi sonrası yaşanan gelişmeler Türkiye’nin Avrupa’da edindiği kazanımları yavaş yavaş Çin’e kaptırmasına yo açıyor. Doğan, Uzak Doğu’nu tedarik zinciri sorununu çözmesi ile pazara güçlü bir giriş yaptığını belirterek, “Konteyner fiyatları salgın öncesi seviyenin altına geriledi. Türkiye ile fiyat farkı yüzde 15'ten yüzde 40’a yaklaştı. Avrupa’da enfl asyonist baskı ve düşen alım gücü talebin Çin’e kaymasına yol açtı. Bölgede Çin’in önündeydik. Şimdi liderliği kaptırmak üzereyiz” dedi. Doğan, kur sorununun çözülmesi gerektiğini belirterek “Bu kur politikası ile ihracatçıların ayakta kalması mümkün değil” diye konuştu.
Söz konusu gelişmelere paralel olarak sektörün en büyük sıkıntısının düşen ihracat rakamları olduğunu belirten Doğan, başta en büyük pazar olan AB olmak üzere yurtdışı talebin çok azaldığını söyledi. İhracat rakamları da bu durumu doğruluyor. Ekim ayına kadar sürekli yükselerek aylık 133 milyon dolara çıkan çorap ihracatı, 2022 Aralık ayında 97 milyon dolara geriledi. Bu yılın ocak ayında ise 98 milyon dolar oldu. Artışta dolar bazlı gerçekleşen fiyat artışını da göz ardı etmemekte fayda var. Zira sektör son birkaç ayda ihracat mallarının fiyatında yüzde 10-12 arasında artışa gitmiş.
Kapasite kullanımı yüzde 70’e indi
Çorap sanayisinin büyük bölümü İstanbul ve çevresinde faaliyet gösteriyor. Normal koşullarda kapasitelerin yüzde 95 ve üzeri olduğunu ve 3 vardiya ile çalışıldığını aktaran Doğan, “Şu an yüzde 70-75 civarında. Bu nedenle faaliyete ara veren, işçi çıkaranlar var. Bir şekilde herkes bu dönemi atlatmaya çalışıyor. Avrupa’nın kışlık ihtiyacı, mart-nisan gibi başlar. Dolayısıyla talep tekrar oluşur diye bekliyoruz” dedi. Sektörün bir yandan da pazar çeşitlendirmesi için çalıştığını aktaran Doğan, “Türkiye’nin önündeki en önemli pazar şu an ABD. ABD için hepimiz uğraşıyoruz. 13-17 Mart arasında tekrar bir B2B ziyaretimiz var” diye konuştu.
Kapasitenin %10’u deprem bölgesine ayrıldı
Sektör şimdilerde yüzde 70 seviyelerine kadar gerileyen kapasitenin önemli bir kısmını deprem bölgesine ayırmış durumda. Zira 6 Şubat tarihinde gerçekleşen depremin ardından bölgede en önemli ihtiyaçlardan biri de çorap olarak öne çıktı. İlk günden bu yana çok büyük bir talep geldiğini ve talebin hali hazırda da devam ettiğini anlatan Ender Doğan, “Kısa süreli talep olmayacağını tahmin ediyorduk. İlk etapta gönderdiğimiz çoraplar bir süre yeterli olur diye düşündük ancak orada su altyapısı henüz oturmadığı için yeniden kullanma imkanı yok. Çorap ihtiyacı çok şiddetli bir şekilde devam ediliyor” dedi. Dernek olarak ilk etapta bölgeye 7 TIR çorap gönderdiklerini anlatan Ender Doğan, bir o kadar ürünün de dernek üyeleri tarafından gönderildiğini belirtti. İşin gerilla taktiğine döndüğünü ifade eden Doğan, şöyle devam etti: “Benim şirketim de dahil olmak üzere dernek üyelerimiz kapasitelerinin bir bölümünü deprem bölgesine ayırdı. Oradan çıkan çorapları stoklayarak kimin neye ihtiyacı varsa gönderiyoruz. Bende 6 makine gece gündüz sadece o bölge için üretiyor. Kapasitesinin yüzde 20-25’ini ayıran da var. Kabaca sektör kapasitesinin yaklaşık yüzde 10’u sadece deprem bölgesine üretim yapıyor” dedi.
