Tarım ve Orman Bakanlığı, iklim değişikliği ile tarım ilaçları gibi etmenlerden olumsuz etkilenen arıcılık sektörüne, bal dışındaki katma değerli ürünler ile arıcılık turizmi gibi alternatif gelir kaynaklarına yönelmesi tavsiyesinde bulundu.
Tarım Reformu Genel Müdürlüğü'nün Arıcılık Ürün Raporu'ndan derlediği bilgilere göre, zengin bitki örtüsü, iklim yapısı ve uygun coğrafi konumu sayesinde Türkiye, dünya arıcılığında öne çıkıyor.
Çiçek, çam ve kestane gibi yöresel ve özgün bal çeşitleri, Türkiye arıcılığında dikkati çekiyor.
Türkiye'de arıcılık sektöründe 2024 sonu itibarıyla 97 bin 984 işletme ve 8 milyon 815 bin 146 kovan bulunurken, 95 bin 492 ton bal üretimi yapıldı.
Ülkedeki toplam koloni varlığı da geçen yıl sonu itibarıyla 9 milyona ulaştı. Muğla, 729 bin arılı kovanla ülkenin toplam kovan varlığında ilk sırada yer aldı. Bu ili 625 bin kovanla Ordu ve 487 bin kovanla Adana izledi.
İç talebin yüksek olması nedeniyle Türkiye'de geçen yıl sadece 8 bin 657 ton bal ihraç edildi. Söz konusu ihracatta da Avrupa ve Kuzey Amerika kıtaları öne çıktı.
Katma değerli ürünler üretilmeli
Türkiye'de arıcılık, kırsal ekonomiye katkı sağlayan önemli bir geçim kaynağı olmaya devam ediyor. Arıcılık, biyoçeşitliliğin korunması ve tarımsal üretimde tozlaşma faaliyeti ile ekolojik dengenin korunması için de kritik rol üstleniyor.
Türkiye'de sektör, geleneksel yöntemler yanında modern teknikler ve bilimsel yaklaşımlarla da faaliyet gösteriyor. Arıcılık sektörüne yönelik sağlanan destekler, eğitim programları ve teşvikler de bu gelişime katkıda bulunuyor.
Ancak iklim değişikliğinin neden olduğu kuraklık ve düzensiz yağışlar, arıların beslenme kaynaklarını olumsuz etkiliyor ve bal üretiminde dalgalanmalara yol açabiliyor.
Raporda, bu olumsuzluklardan etkilenen sektörün geleceğine yönelik çeşitli önerilerde de bulunuldu.
Buna göre, Türkiye arıcılığının sürdürülebilirliği ve potansiyelinin değerlendirilebilmesi için sektörün güçlü yönlerinin daha da geliştirilmesi gerekiyor. Organik arıcılık uygulamalarının yaygınlaştırılması, arı hastalıkları ve zararlılarıyla etkin mücadele, çevreye duyarlı tarım yöntemlerinin teşvik edilmesi, tüketicinin bilinçlendirilmesi ve sahte bal ile mücadele gibi konuların, sektörün öncelikleri arasında yer alması önem taşıyor.
Arı ürünleri çeşitliliğinin artırılması, katma değerli ürünlerin üretimi ve pazarlanması, arıcılık turizmi gibi alternatif gelir kaynaklarının oluşturulması da sektörün geleceği için fırsatlar sunuyor.
İyi tarım teknikleri önerisi
Sektör, pestisit, böcek ilacı ve herbisit gibi etkenlere maruz kalırken, birçok faktörün etkisiyle koloni kayıpları da meydana geliyor. Arı kolonileri, parazitlerden de olumsuz etkileniyor.
Son yıllarda Kanada ve Avusturya'da toplu arı ölümleri dikkati çekiyor. Toplu arı ölümlerinin Türkiye'de yaşanma ihtimaline karşı alınan tedbirlerin etkin şekilde yürütülmesi gerekiyor. İyi tarım tekniklerinin kullanılması ve endüstriyel tarıma bağlı pestisitlerin kullanımının kontrol altına alınmasıyla üretim artışının sağlanabileceği öngörülüyor.
Bal üretimi yanında arı sütü, polen, propolis, arı zehri, balmumu ve paket arı üretimi ile ticaretinin yapılması, bal veriminde yaşanabilecek olası düşe karşı üreticiler için önemli alternatif oluşturuyor.
Ayrıca üretim aşamasında birim maliyetin düşürülmesi, standardizasyonu sağlanmış üretim tipinin yerleşmesi ve teknolojik gelişmelerin faaliyete entegre edilmesi, verim ve kalite artışı için önem taşıyor.
Arıcılık turizmi nedir?
Arı turizmi (api-turizm) geleneksel arı yetiştiriciliği ile seyahat ve eğitim deneyimlerinin bir araya getirilmesini içeriyor. Bu alan, yeşil turizm kavramının bir bileşeni olarak ortaya çıkmıştır. Bu turizm türü, kişilerin, bu kültürü daha iyi kavramak ve sağlıklı yaşam sürmek amacıyla arıların doğal ortamına seyahat etmesini içeren faaliyetleri kapsıyor.
(AA)
