Fikri CİNOKUR
Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle bu iki ülkeden Türkiye’ye yönelen aşırı göçü, hayat pahalılığı, yüksek enflasyon gibi nedenlerle göçün tersine dönmesi, internet ilanlarıyla ilgili yapılan yasal düzenlemelerle konut satışlarında yaşanan ‘Yalanca bahar’ söndü. Özellikle yabancılara yönelik konut satışlarında astronomik rakamların ‘Tersine göç’ ile birlikte normal piyasa seviyelerine geldiği belirtildi. Yabancıya konut satışlarının yılbaşından sonra yeniden canlanmaya başlayacağı ifade ediliyor.
Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle bu iki ülkeden başta Antalya olmak üzere Türkiye’nin turistik ve büyük şehirlerine aşırı göç yaşandı.
Ekonomik kriz nedeniyle inşaat sektöründeki daralma olmasına karşılık, hem pandemi hem de Rusya ve Ukrayna arasındaki savaşta yaşanan aşırı göç, özellikle Antalya gibi turizm merkezlerinde konut talebinde müthiş artış yaşanmasına yol açtı. Özellikle yabancılara satışlarda astronomik rakamlara ulaşan satışlar, iç piyasada da büyük sıkıntı yaratmıştı.
Gayrimenkul ve konut satış sektör temsilcileri, aşırı dış göçün tersine dönmesi, Rusya’nın vatandaşlarına karşı uygulamaya koyduğu düzenlemeler ile Ticaret Bakanlığı tarafından konut ve gayrimenkul satışlarıyla ilgili internet ilanlarında yasal düzenleme yapılması sektörde konut satışlarındaki ‘Yalancı Bahar’ın, köpük fiyatların sona erdiğini belirtiyor.
Antalya Emlakçılar, Oto Galericiler ve İş Takipçileri Odası Başkanı İsmail Çağlar, pandemi süreciyle birlikte fiyatların artmaya başladığını, Rusya-Ukrayna arasındaki savaş nedeniyle Antalya bölgesinde kiralık ve konut satış fiyatlarının astronomik rakamlara ulaştığını anımsattı.
Ancak, tersine göç ve Ticaret Bakanlığının yasal düzenlemeleri sonucu konut sektöründe ‘Balon’ fiyatlarının söndüğünü belirten Çağlar, şunları kaydetti.
‘’Yasal düzenlemelerle aşırı fiyat yükselten binlerce internet sitesine denetim başlatılması, yabancı göçün özellikle Rus vatandaşlarına yönelik ikamet izinlerinin zorlaştırılması gibi nedenlerle tersine göçün başlaması fiyatları normal piyasa seviyesine indi. Yabancıya satışların yılbaşından sonra tekrar artmaya başlayacağını düşünüyoruz. Talepler bu yönde görünüyor.’’
Yabancıya satışlar yavaşladı
Yabancılara gayrimenkul danışmanlık hizmeti veren Riba Yatırım Gayrimenkul Şirketi Kurucu Ortağı Yasemin Morrissey de hem iş piyasa hem de yabancıya satışta ‘’Şahane günler geçirmiyoruz’’ diye yakındı.
Kasım ayı ortasından sonra yabancılara konut satışlarında yavaşlama olduğunu ifade eden Morrissey, şöyle konuştu.
‘’Bize ulaşan bilgilere göre konut satış ve kiralama sektörü eski havasında değil. Yabancılar şu anda ortada yok. Ruslar tatilde ve alışveriş merkezlerinden de çekildi. Gayrimenkul ve konut sektöründe ‘olmayacak’ fiyatlar vardı. Gerçekten de çok yüksek fiyatlar vardı. Aynı sitede 12 milyon liraya da 9 milyon liraya da satılan daire vardı.
Kiralarda bir gevşeme var ama kiralama yok. Fiyatlar geçen yıldan daha düşük. Rusya-Ukrayna arasındaki savaş bizi etkiledi. 6 bin liralık kira 26 bin liraya kadar çıktı. Şu anda talep site içinde, güvenlik sistemleri, havuzu olan site içindeki eşyasız 2+1 kiralıklara daha çok talep var.’’
Ruslar Ocak ve Şubat’ta tekrar gelecek
Antalya Uluslararası Havalimanın inşaatının devam ettiğini, bu inşaatta çalışan şirketlerle, hava yolu şirketlerinin yeni personelleri ile Türk Cumhuriyet ülkelerinden talepler geldiğini ifade eden Morrissey, şunları kaydetti.
‘’Evet, fiyatlar normal seyrine geldi. Arz ve talep piyasası artık oturdu. Yabancıya konut satışları yavaşladı. Her ne kadar Kasım ayında yabancıya konut satışında Antalya birinci sırada yer alsa da satışlar yavaşladı. Ocak ve Şubat gibi Rusya’dan gelişler tekrar artacak. Genelde 2024 yılında Ocak ve Şubat ayında satışlar hızlanacak. Şu anda 2+1 daire 3 milyon lira civarında…’’
İkamet eden yabancı sayısı 42 bin azaldı
Antalya Valisi Hulusi Şahin de Düzensiz Göçmen Ön Kabul ve Sevk Merkezi (GÖKSEM) tanıtımında yaptığı konuşmada, Antalya’da ikamet eden yabancı sayısının azaldığına dikkat çekti.
Antalya’da yaşayan ve yasa dışı ticari faaliyet yürüten yabancılara karşı çok sıkı tedbir aldıklarını belirten Vali Şahin, son bir yılda ikamet izni alan yabancı sayısında 42 bin azalma olduğunu bildirdi. Şahin, şunları kaydetti.
‘’Antalya'da yaşayan yerleşik yabancı sayısı şu an 125 bin. Bu bir önceki yıla göre, çok ciddi bir azalış gösterdi. İkamet izni alan yabancı sayısı 167 binden, 125 bine inmiş durumda. Antalya’da en çok ikamet izni alanların başında birinci sırada Rusya, 2'nci sırada Kazakistan, 3'üncü sırada Ukrayna, 4'üncü sırada Almanya, 5'inci sırada da Kırgızistan uyruklu kişiler yer alıyor. Bunlar yasal olarak ikamet izni almış kişiler. Yasal olarak Antalya'da ikamet izni ile kalan kişilerin herhangi bir ticaret yapma hakkı yoktur. Bunun için Çalışma Bakanlığı'ndan izin almaları gerekiyor. Eğer böyle bir ticari faaliyette bulunuyorlarsa, taksicilik, berberlik yapıyorlarsa, güzellik salonu işletiyorlarsa bu suçtur. Bunlarla ilgili çok sıkı tedbirler alıyoruz. Bu konuda vatandaşlarımız da izinsiz ticari faaliyette bulunan yabancıları emniyet birimlerimize ihbar edebilirler. Hep birlikte büyük bir kararlılıkla düzensiz göçle mücadele etmeye devam edeceğiz.’’
Yabancıya konut satışı
TÜİK’in Kasım ayı yabancıya konut satışı 2022’nin aynı ayına göre yüzde 17,4 düşül ile 6 bin 83 gerçekleşti. Kasım ayında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı yüzde 5,2 oldu. Yabancılara yapılan konut satışlarında ilk sırayı 2 bin 616 konut satışı ile Antalya alırken ikinci sırada bin 733 konut satışı ile İstanbul, üçüncü sırada da 567 konut satışı ile Mersin yer aldı.
